巡視東部教會
SÛN-SĪ TANG-PŌ͘ KÀU-HOĒ
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 郭水龍 Keh Chuí-lêng |
卷期 | 芥菜子 |
卷期 | 第 1 號 |
日期 | 1925/7 |
頁數 | 46-49 |
白話字(原文數位化)
SÛN-SĪ TANG-PŌ͘ KÀU-HŌE
Tī 5 ge̍h 7 ji̍t góa khì sûn Hoe-liân-káng, Tâi-tang 2 thiaⁿ ê kàu-hōe; iā sòa tī Hoe-liân-káng Hōng-lîm tàu chòe Hùn-heng hōe ê kang. Lūn Hoe-liân-káng kàu-hōe pí 2 nî chêng ū khah o̍ah-tāng, chêng ê thôan-tō tùi Thian-kok ê sū-gia̍p bô teh tì-ì kàu-hōe léng-tām, sit-lo̍h ia̍h bô chhōa kìⁿ, chiū hiān-sî iáu ū chhē bô-tio̍h ê hōe-iú bô lâi lé-pài. Kàu-hōe chóng-sò͘ 250 miâ, hō͘-sò͘ 47 hō͘, siú lé-pài 80 gōa miâ, chú-ji̍t o̍h ū 40 gōa ê. Pài-tn̂g piah ū tām-po̍h pháiⁿ, ū tôe-iân kín beh siu-lí: hōe-iú thiaⁿ-kìⁿ kóng pài-tn̂g beh ōaⁿ-ūi m̄-kam, in-ūi hit ūi chin chheng-hiu, iā chin kôaiⁿ, chin-khoah, koe-chhī ū chúi-hāi ê hôan-ló, bat im 2 chhio̍h gōa kôaiⁿ, Só͘-í koaiⁿ-thiaⁿ ū chò thê-hông teh pó-hō͘; hōe-iú put-chí hó thàn-chia̍h, bōe kan-khó͘, khah chōe lóng sī chêng-soaⁿ poaⁿ khì ê hōe-iú, sī khiàm pôe-iúⁿ.
Tùi Hoe-liân-káng chē hé-chhia 2 tiám pòaⁿ cheng kàu Hōng-lîm, tī chit ūi ū hé-chhia tiān-teng chúi-tō; sǹg sī put-chí hó ê só͘-chāi. Pài-tn̂g chin hó, thong Tang-pō͘ tē-it hó-khòaⁿ, hōe-iú 49 hō͘, chóng-sò͘ 260 lâng, siú lé-pài ū 60 gōa lâng, Chú-ji̍t o̍h 30 gōa ê ha̍k-seng. Chit pang ū tī Pat-chu siat káng-gī-só͘ hō͘ Hōng-lîm ê thôan-tō kiam. Tùi Hōng-lîm chē hé-chhia 3 tiám cheng kàu Gio̍k-lí, chit keng pài-tn̂g sio̍k Lâm-pō͘, koe-chhī 2000 gōa lâng, ū tiān-teng chúi-tō, pài-tn̂g sin-khí bô kúi nî, chóng-sī chin lám, siok-sià chí ū chi̍t keng, sui-jiân khai hiah chōe chîⁿ lām-sám khí bô ha̍h-ēng. Hōe-iú 30 gōa miâ, khah chōe sī Pak-pō͘ kàu-hōe khì tiàm hia; koh khì Boat-kang lo̍h chhia kiâⁿ lō͘ kè tōa khoe chi̍t tiám cheng kú, kàu Koan-im-soaⁿ, tī chia bô thôan-tō, sī Gio̍k-lí ê thôan tō kiam. Hit ji̍t ū khui thôan-tō hōe, hù-hōe Lâm-Pak thôan-tō 4 miâ, Ko Hoa-tek Bo̍k-su iā khì hù, só͘ gī-lūn put-chí ū saⁿ lī-ek. Pài-tn̂g sī chháu-chhù, siok-sià chin phái, ū tôe-iân bô kú beh siu-lí, hōe-iú chin chhin-chhiat, hó-lé chiau-thāi. Bóan-chhan kì-liām Chú ê sî chí-bē lóng iu-būn lâu ba̍k-sái.
Tùi Tōa-chng lo̍h chhia kiâⁿ lō͘ 20 hun kú kàu Thâu-lâng-po͘ pài-tn̂g, thôan-tō Khó͘ Chín-hong tī hia put-chí jia̍t-sim teh chòe kang, thôan-tō niû iā gâu èng-chiap lâng, kàu-hōe put-chí chun-kèng i, pài-tn̂g sī chháu-chhù, ū beh sóa khì Tōa-chng khah tōa só͘-chāi, iā kūn chhia-thâu. Ū bé chi̍t keng chè-chiú-tiûⁿ beh chòe pài-tn̂g, tī hia ū kiâⁿ sóe-lé, bóan-chhan, siat-li̍p tiúⁿ-ló chip-sū. Tùi thâu-lâng-po͘ chhia-thâu chē kheng-piān 1 tiám-cheng kàu Kong-po͘ ū chng-thâu chin tōa, pài-tn̂g sī chháu-chhù khí put-chí hó-khòaⁿ, chit pái ū tôe-iân beh siu-lí, hu-tōe chin khoah, chin chheng-hiu, tī-hia ū kiâⁿ sóe-lé bóan-chhan siat-li̍p tiúⁿ-ló chip-sū, tī-chia bô thôan-tō, sī hō͘ pa̍t-ūi kiam. Hōe-iú put-chí chōe, sòaⁿ-sòaⁿ tām-tām. Tùi chia chē kheng-piān 1 tiám-cheng chiū kàu Tî-siông chhia-thâu, tī-chia chē hé-chhia lo̍h lâm kè Lū-bú-sin, Lí-lâng ū khòaⁿ-kìⁿ thih-tiâu-bāng, siông-kūn ê lī hé-chhia lō͘ 200 pō͘ nā-tiāⁿ, iáu-kú teh siu-chéng chin hó-sè. Hé-chhia kàu Tiū-hio̍h, tio̍h tò thun, chiū kiâⁿ ji̍p chhim-soaⁿ, keng-kè liáu chhut-kháu ê chhia-thâu miâ Ji̍t-hái-hu, tùi chia khòaⁿ kàu Tâi-tang sī chin tōa pîⁿ-iûⁿ, lóng-chóng sī A-mi-hoan teh tiàm, chit hō hoan pí pîⁿ-po͘ khah chhiⁿ, pí kôan soaⁿ hoan khah sek, Lâm-lú só͘ chhēng ê saⁿ chiâⁿ chhioh tn̂g nā-tiāⁿ, m̄-bat thâi lâng, chia ê khì-hāu chhin-chhiūⁿ tang-lâm-pō͘, ta̍k-ūi sôaiⁿ-á lêng-géng chin-chōe, pin-nn̂g chhiⁿ-tek chin chōe. Tâi-tang koe ū 7000 gōa lâng, put-chí lāu-jia̍t, tī hia ū siat chi̍t keng káng-gī só͘, Bān-tan Lí Tiōng-gī tiúⁿ-ló kì-hù 1000 kho͘ beh chòe 3 nî ê keng-hùi. Pài-tn̂g sī chháu-chhù, tī koe gōa phian-phiah ê só͘-chāi, 12000 kho͘ bóe ê, thang chai chin phái m̄-chiâⁿ mi̍h, chin bô ha̍h hit ê koe-chhī. Thôan-tō Si Khoan-hông ū put-chí chhut-la̍t chio-ho͘, tùi kū-nî chhòng-siat; hiān-sî hōe-iú 19 hō͘ chóng-sò͘ ū 84 miâ. Tùi Tâi-tang chē chū-chóan-chhia sûn hái-kîⁿ ê lō͘ chiūⁿ pak chi̍t ji̍t kú chiū kàu Chio̍h-hō͘-soaⁿ, hia ū 9 hō͘ hōe-iú, bô thôan-tō tī hia.
Lūn lâm-pō͘ sio̍k ê thôan-tō kap kàu-hōe tī tang-pō͘ chin khó-lîn. Gio̍k-lí thôan-tō kiam Koan-im soaⁿ, tio̍h chē chhia kiâⁿ lō͘, liâu-khoe khì hia chòe kang, thàm hōe-iú. Ta̍k-ge̍h bô ke thiap i liáu kang bô iàu-kín, tio̍h liáu-chîⁿ; án-ni beh cháiⁿ-iūⁿ ōe chīn-la̍t chòe kang? Ke chòe kang bô ke chìⁿ, hóan-tńg tio̍h liáu-chîⁿ só͘-í hit ji̍t Koan-im-soaⁿ Tióng-chip-hōe ê sî góa kóng-bêng, in ta̍k ge̍h hoaⁿ-hí thiap i 2 kho͘ chòe só͘-hùi. Thâu-lâng-po͘ ê thôan-tō kiam Kong-po͘ koh khah hn̄g, chē hé-chhia kheng-piān óng-hôe tio̍h 1.80. hōe-iú saⁿ-lī chin hn̄g, sûn-ke tio̍h kiâⁿ chin hn̄g ê lō. Che iā hō͘ i ka-kī liáu só͘-hùi, beh thài ōe chòe tit? Kong-po͘ Tióng-chip-hōe thiaⁿ góa kóng, in hoaⁿ-hí thiap i só͘-hùi, Pài-tn̂g 6 keng Thôan-tō 3 lâng nā-tiāⁿ, tōe-hng chin khoah saⁿ-lī chin-hn̄g, chi̍t ê lông-hu chòe gōa chōe chhân-hn̂g sī iú-hān, nā beh choh khah chōe choh bōe-khì chiū pàng pha-hng, pha-hng siu-sêng chiū chió, khoah choh o̍eh siu; tī Koan-im-soaⁿ, Kong-po͘, Chio̍h-hō͘-soaⁿ ê hōe-iú, hiah chōe bô bo̍k-chiá teh chiàu-kò͘, tì-kàu sòaⁿ-sòaⁿ tām-tām, sit-chì; 6 ji̍t kan pài-tn̂g koaiⁿ teh bô lâng tiàm, chêng-āu pàng-hng khòaⁿ liáu ōe sim sng, hōe-iú ū tāi-chì chhē bô sian-siⁿ thang kóng-khí, si̍t-chāi khó-lîn, ū ê kiâⁿ pháiⁿ, siū bê-he̍k, bô lâng khó͘-khǹg, ū ê sit-pāi, sí-sit bô lâng an-ùi, sui-jiân kiam ê sian-siⁿ khì chi̍t-ge̍h-ji̍t sī bô kúi tiám-cheng kú tī hia.
Gōan Lâm-pō͘ tong-kio̍k tio̍h khah tì-ì, kín phài thôan-tō kàu-gia̍h lâi chiàu-kò͘, chiū bián teh gō͘ in ê chheng-chhun siàu-liân sî. Kiáⁿ-jî chōe nā chiàu-kò͘ bōe khì, chiū hō͘ Pak-pō͘ tàu khan-sêng, hiān-sî Pak-pō͘ ê kang chhiong-chiok, beh sûn Hoe-liân-káng iā lī piān, ta̍k-ji̍t ū hé-chûn tùi Hoe-liân-káng kàu Tâi-tang ê thih-lō͘, kan-ta Thâu-lâng-po͘, Tî-siông ê tiong-kan chi̍t chām iáu-bē hó, ū kheng-piān, góa ū pō͘-kiâⁿ 3 tiám-cheng kú, hiān-sî-ta̍k-ji̍t teh chō, 12 ge̍h ōe chôan-thong, hit-sî kau-thong chiū chin lī-piān.
Keh Chúi-lêng
漢羅(Ùi原文改寫)
巡視東部教會
佇5月7日我去巡花蓮港、台東2廳ê教會;也續佇花蓮港鳳林鬥做奮興會ê工。論花蓮港教會比2年前有khah活動,前ê傳道對天國ê事業無teh致意教會泠淡,失落亦無chhōa見,就現時猶有找無著ê會友無來禮拜。教會總數250名,戶數47戶;守禮拜80外名,主日學有40外ê。拜堂壁有淡薄歹,有題緣緊欲修理:會友聽見講拜堂欲換位毋甘,因為彼位真清休,也真高、真闊,街市有水害ê煩惱,捌淹2尺外高,所以官廳有做堤防teh保護;會友不止好趁食,袂艱苦,khah濟攏是前山搬去ê會友,是欠培養。
對花蓮港坐火車2點半鐘到鳳林,佇這位有火車電燈水道;算是不止好ê所在。拜堂真好,thong東部第一好看,會友49戶,總數260人,守禮拜有60外人,主日學30外ê學生。這班有佇Pat-chu設講義所予鳳林ê傳道兼。對鳳林坐火車3點鐘到玉里,這間拜堂屬南部,街市2000外人,有電燈水道,拜堂新起無幾年,總是真荏、宿社只有一間,雖然開遐濟錢濫糝起無合用。會友30外名,khah濟是北部教會去踮遐;koh去Boat-kang落車行路過大溪一點鐘久,到觀音山,佇遮無傳道,是玉里ê傳道兼。彼日有開傳道會,赴會南北傳道4名,高Hoa-tek牧師也去赴,所議論不止有相利益。拜堂是草厝,宿舍真歹,有題緣無久欲修理,會友真親切,好禮招待。晚餐記念主ê時姊妹攏憂悶流目屎。
對大庄落車行路20分久到頭人埔拜堂,傳道許振芳佇遐不止熱心teh做工,傳道娘也gâu應接人,教會不止尊敬伊,拜堂是草厝,有欲徙去大社khah大所在,也近車頭。有買一間製酒場欲做拜堂,佇遐有行洗禮,晚餐,設立長老執事。對頭人埔車頭坐輕便1點鐘到公埔有庄頭真大,拜堂是草厝起不止好看,這擺有題緣欲修理,腹地真闊,真清休,佇遐有行洗禮晚餐設立長老執事,佇遮無傳道,是予別位兼。會友不止濟,散散淡淡。對遮坐輕便1點鐘就到池上車頭,佇遮坐火車落南過Lū-bú-sin,Lí-lâng有看見剃頭bāng,上近ê離火車路200步若定,猶久teh修整真好勢。火車到稻葉,著倒吞,就行入深山,經過了出口ê車頭名Ji̍t-hái-hu,對遮看到台東是真大平洋,攏總是阿美番teh踮,這號番比平埔khah青,比高山番khah熟,男女所穿ê衫成尺長若定,毋捌刣人,遮个氣候親像東南部,逐位檨仔龍眼真濟,檳榔青竹真濟。台東街有7000外人,不止鬧熱,佇遐有設一間講義所,萬丹李忠義長老寄付1000箍beh做3年ê經費。拜堂是草厝,佇街外偏僻ê所在,12000箍買ê,thang知真歹毋成物,真無合彼个街市。傳道施寬宏有不止出力招呼,對舊年創設;現時會友19戶總數有84名。對台東坐自轉車巡海墘ê路上北一日久就到石滬山,遐有9戶會友,無傳道佇遐。
論南部屬ê傳道kap教會佇東部真可憐。玉里傳道兼觀音山,著坐車行路,潦溪去遐做工,探會友。逐月無加貼伊了工無要緊,著了錢;按呢欲怎樣會盡力做工?加做工無加錢,反轉著了錢所以彼日觀音山長執會ê時我講明,in逐月歡喜貼伊2箍做所費。頭人埔ê傳道兼公埔koh khah遠,坐火車輕便往回著1.80。會友相離真遠,巡街著行真遠ê路。這也予伊家己了所費,欲汰會做得?公埔長執會聽我講:in歡喜貼伊所費,拜堂6間傳道3人若定,地方真闊相離真遠,一个農夫做外濟田園是有限,若欲作khah濟作賣去就放拋荒,拋荒收成就少,闊作會收;佇觀音山、公埔、石滬山ê會友,遐濟無牧者teh照顧,致到散散淡淡,失志;6日間拜堂關teh無人踮,前後放荒看了會心酸,會友有代誌找無先生thang講起,實在可憐,有ê行歹,受迷惑,無人苦勸,有ê失敗,死失無人安慰,雖然兼ê先生去一月日是無幾點鐘久佇遐。
願南部當局著khah致意,緊派傳道夠額來照顧,就免teh誤in ê青春少年時。囝兒濟若照顧袂去,就予北部鬥牽成,現時北部ê工充足,欲巡花蓮港也利便,逐日有火船對花蓮港到台東ê鐵路,干但頭人部,池上ê中間一站猶未好,有輕便,我有步行3點鐘久,現時逐日teh造,12月會全通,彼時交通就真利便。
郭水龍