教白話字ê方法
Kà Pe̍h-oē-jī ê Hong-hoat
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第483卷 |
| 日期 | 1925/6 |
| 頁數 | 11 |
白話字（原文數位化）
Kà Pe̍h-oē-jī ê Hong-hoat
1925.06 483 koàn p.11-12
(Lîm--sī An)
Kīn-lâi goá ū ki-hoē thang kà Pe̍h- oē-jī, só͘-í ū tām-po̍h keng-giām, koh ū khoàⁿ-tio̍h kàu-hoē khah chē iáu chiàu kū-khoán, khah uî-lân ê hoat-tō͘, teh kà Chú-ji̍t-o̍h ê ha̍k-seng. Chím-moá ài chiong goá pún-sin só͘ siūⁿ-chhut ê hong- hoat lâi kì kuí-kù.
Chhiáⁿ tāi-ke siūⁿ Chú-ji̍t-o̍h ê bo̍k- tek sī sím-mi̍h? Kiám m̄-sī beh kà tō- lí, ín-chhoā ha̍k-seng lâi bat Chú Iâ-so͘ chò in ê Kiù-chú? M̄-kú tī Tâi-oân ko͘-put-chiong tio̍h koh ke kà chi̍t hāng, chiū-sī tio̍h kà ha̍k-seng ē-hiáu tha̍k Pe̍h-oē-jī ê Sèng-keng; in-uī chin-chē gín-ná lóng bô lō͘ thang lēng-goā o̍h. Tuì án-ni, bē-hiáu tha̍k Sèng-keng ê ha̍k-seng tio̍h sǹg sī Ū-pī Kho, ia̍h só͘ beh kà in chiū-sī Tō-lí í-ki̍p Pe̍h-oē-jī. Chêng-nî ê Khò-pún í-keng bat thè lán hun só͘ beh kà ê sî-kan, chiū-sī phì-jū lâi kóng, nā-sī khui-hoē pì-hoē í-goā iáu ū 45 hun kú, kà tō-lí (chiū-sī kóng kò͘-sū tio̍h 10 hun á-sī 15 hun); só͘-í beh kà Pe̍h-oē-jī ê sî-kan chiū-sī 35 hun á- sī 30 hun kú. Taⁿ chi̍t lé-pài kà chi̍t pái nā-tiāⁿ, só͘-í tī hit ê 30 goā hun kú ê sî lán iàu-kín tio̍h ēng tē-it hó ê hoat-tō͘, thang hō͘ ha̍k-seng gâu chìn-pō͘, m̄-bián hō͘ in nî-koè-nî iáu teh tha̍k Jī-bó. Khiok peh-hoè í-hā ê ha̍k-seng tio̍h chiàu Iù-tī Kho oa̍h-tāng ê hoat-tō͘ lâi kà. Lūn-kàu Iù-tī Kho āu-pái beh siá, chit-chūn só͘ kì--ê sī ha̍p tī káu-hoè í- siōng ê ha̍k-seng (Tâi-oân hoè).
Ta̍k keng ha̍k-hāu só͘ kà ê kàu-kho lóng ū tiāⁿ-tio̍h ê kàu-kho-su, chóng-sī chiàu goá khoàⁿ lán teh ēng khah chhìn- chhái ê hoat-tō͘ lâi kà Pe̍h-oē-jī, tì-kàu hō͘ ha̍k-seng loé-chì, bô sím-mi̍h hèng- thâu ài tha̍k, soà tiāⁿ-tiāⁿ tī-hia teh liām “b, ch, chh.” Kīn-lâi goá só͘ ēng ê kàu- kho ū hun 4 chām: Jī-bó, Pe̍h-oē-jī Tho̍k-pún, soà tiah Sèng-si saⁿ-cha̍p siú si, í-ki̍p Iok-hān Hok-im-toān, Sù-tô͘ Hēng-toān. Nā í-keng tha̍k chit kuí- hāng, thang kóng sī Pe̍h-oē-jī chut gia̍p, ē kham-tit ji̍p Sèng-keng Kho.
Lūn-kàu Jī-bó kap Tho̍k-pún tio̍h tha̍k kàu cha̍p-hun se̍k, chò hó ê tē-ki, āu-lâi só͘ tha̍k ê Si í-ki̍p Sèng-chheh ē khah-khoài tha̍k. Sèng-si m̄-bián tuì thâu-chi̍t-siú lâi kà; nā-sī tiah khah tī chheh ê tiong-ng khah bē phoà. Goá bat khoàⁿ ha̍k-seng si-chheh ê thâu nn̄g saⁿ ia̍h lóng phoà-noā! Koh nā-sī khah sè-hàn--ê, hō͘ in tha̍k gín-ná si, sī khah ha̍p. Koh iàu-kín m̄-thang chún nn̄g saⁿ ê ha̍k-seng pī-pān siāng chi̍t siú, in- uī khah bē hiáu tha̍k--ê, sī kan-ta toè khah gâu tha̍k--ê só͘ liām ê oē, pún-sin lóng bô chhut-la̍t jīn-jī. Phì-jū lâi kóng, hō͘ chi̍t ê ha̍k-seng tuì 20 siú tha̍k-khí, kàu 50 siú uî-chí; koh chi̍t ê tuì 40 siú kàu 70 siú; ûn-ûn. Lūn tha̍k Sèng- keng mā sī chiàu chit ê lí-khì. Nā tuì Má-thài tha̍k-khí, bô loā-kú hit pún Sèng-chheh ê thâu-chêng khah pháiⁿ- khoàⁿ, koh chi̍t hāng Má-thài pí Iok- hān khah oh-tit tha̍k. Iok-hān Hok-im- toān tiāⁿ-tiāⁿ ē tha̍k-tio̍h sio-siāng ê oē; chhin-chhiūⁿ Tō, piáⁿ, kng, iûⁿ, bo̍k-chiá, chheⁿ-mê, ûn-ûn. Chit pún tha̍k-liáu, tio̍h tha̍k khah chhim--ê khah sin ê oē, só͘-í m̄-bián tha̍k koh chit ê Hok-im- toān, chiap-soà lâi tha̍k Sù-tô͘ Hēng- toān khah ha̍h-ēng. Nā ū kàu-oân ài hō͘ ha̍k-seng lēng-goā tha̍k Chin-tō Būn-tap, á-sī sím-mi̍h gín-ná chheh, lóng hó; chóng-sī chiàu goá só͘ keng- giām ê lâi kì kuí-kù hō͘ lia̍t-uī chò chham-khó, ǹg-bāng ē thang ín-chhoā ha̍k-seng tha̍k khah chìn-pō͘.
[āu-pái beh lio̍h á kóng Kàu-siū-hoat].
漢羅（Ùi原文改寫）
教白話字ê方法
1925.06 483卷 p.11-12
(林--氏安)
近來我有機會thang教白話字，所以有淡薄經驗，koh有看著教會較濟iáu照舊款，較為難ê法度，teh教主日學ê學生。Chím仔 ài將我本身所想出ê方法來記幾句。
請逐家想主日學ê目的是甚物？敢m̄ 是beh教道理，引chhoā學生來bat主耶穌做in ê救主？M̄-kú tī 台灣姑不chiong著koh加教一項，就是著教學生會曉讀白話字ê聖經；因為真濟囡仔攏無路thang另外學。Tuì án-ni，bē 曉讀聖經ê學生就算是預備科，亦所beh教--in就是道理以及白話字。前年ê課本已經bat替咱分所beh教ê時間，就是譬喻來講，若是開會閉會以外iáu有45分久，教道理 ( 就是講故事著10分抑是15分) ；所以beh教白話字ê 時間就是35分抑是30分久。今一禮拜教一擺nā-tiāⁿ，所以tī hit個30外分久ê 時咱要緊著用第一好ê法度，thang hō͘ 學生gâu 進步，m̄ 免hō͘ in年過年iáu teh讀字母。卻8歲以下ê學生著照幼稚科活動ê法度來教。論到幼稚科後擺beh寫，這陣所記--ê是合tī 9歲以上ê學生 ( 台灣歲 ) 。
逐間學校所教ê教科攏有定著ê教科書，總--是照我看咱teh用較chhìn-chhái ê法度來教白話字，致到hō͘ 學生餒志，無甚物興頭愛讀，續定定tī hia teh唸「b，ch，chh。」近來我所用ê教科有分4站：字母，白話字讀本，續摘聖詩30首詩，以及《約翰福音傳》，《使徒行傳》。若已經讀這幾項，thang講是白話字出業，會堪得入聖經科。
論到字母佮讀本著讀到十分熟，做好ê地基，後來所讀ê詩以及聖冊會較快讀。聖詩 m̄ 免tuì頭一首來教；若是摘較tī冊ê中央較bē破。我bat看學生詩冊ê頭兩、3頁攏破爛！Koh若是較細漢--ê,hō͘ in讀囡仔詩，是較合。Koh要緊 m̄-thang准兩三個學生備辦像一首，因為較bē曉讀--ê,是kan-ta toè較gâu讀--ê所唸ê話，本身攏無出力認字。譬喻來講，hō͘ 一個學生tuì 20首讀起，到50首為止；koh一個tuì 40首到70首；勻勻。論讀聖經mā是照這個理氣。若tuì馬太讀起，無偌久hit本聖冊ê頭前較歹看，koh一項馬太比約翰較oh得讀。約翰福音傳tiāⁿ-tiāⁿ會讀著相像ê話；親像Tō,piáⁿ，kng，iûⁿ，bo̍k-chiá,chheⁿ-mê云云。這本讀了，著讀較深--ê較新ê話，所以 m̄ 免讀koh這個福音傳，接續來讀使徒行傳較合用。若有教員愛hō͘ 學生另外讀真道問答，抑是甚物囡仔冊，攏好；總--是照我所經驗ê來記幾句hō͘ 列位做參考，向望會thang引 chhoā 學生讀較進步。
[後擺beh略仔講教授法]。