祖師ê原因
Chó͘-su ê Goân-in
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳添旺 Tân Thiam-ōng |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第474卷 |
| 日期 | 1924/9 |
| 頁數 | 7 |
白話字（原文數位化）
Chó͘-su ê Goân-in
1924.09 474 koàn p.7
(Tân Thiam-ōng)
I sī ìn-tō͘ lâng, iā in hia ê lâng sī o͘-bīn ê jîn-chióng, só͘-í lâng chng i ê kim-sin soà o͘-bīn, tuì án-ni lâng chiū kiò i choè o͘-bīn ê Chó͘-su-kong.
Chó͘-su sī sím-mi̍h hō lâng choè?Chiū-sī chhut-ke siu-hēng, āu-lâi nā ū tek-tō sêng Hu̍t chiū thang choè Chó͘-su. Chho͘-tāi thoân-lâi Tiong-kok ê chó͘-su sī ìn-tō͘ lâng, Ta̍t-mô͘. I thiaⁿ-kìⁿ Liông-bu-tè ho͘N3-sian, ài kiû sêng-sian sêng Hu̍t, saⁿ-pái ài lī-ke khì kiû-sian, āu-lâi hō͘ in ke-lāi lâng lâu-teh. Chit ê Ta̍t-mô͘ ài lâi, kè-hái tuì Kńg-tang ji̍p káng. Lâng khoàⁿ i o͘-bīn kî-koài, chiū chhoā i kìⁿ Bú-tè. Bú-tè ēng chiah ê si siá kā i kóng. Ta̍t--chiū ìn chèng-tō-koa kóng to-bô kong-tek.
Chū siōng pò͘-si seng thian-kok,
Iû-jû gióng-thiⁿ siā hu-khong,
Sè-le̍k chīn ê chìⁿ hoân-tuī,
Chiàu-tit lâi-seng put-jû-ì.
Ì-sù sī kóng pò͘-si iáu bô kong-tek, sī khang tio̍h-boâ, ná siā chìⁿ tī khong-tiong, tuī-lo̍h iû-goân tī toē, boē lī-ek tī lâi-sè ê sū.
Bú-tè thiaⁿ chiah ê oē m̄ hoaⁿ-hí. Ta̍t-mô͘ iā lī-pia̍t i khì sī īⁿ siu-hēng, bīn ǹg-piah káu nî, muí-ji̍t chia̍h tām-po̍h ké-chí, āu-lâi chiū lim chuí, kóng i ê lâng-iáⁿ soà ìn-ji̍p piah-lāi, kàu-taⁿ iáu tī-teh. (Chhehmn5…h ū kóng, Biān-phek kiú-liân, sí iú chhú-sîn-ngō͘,” chiū-sī chit ê goân-in).
Tē-jī tāi Chó͘-su sī Sîn-kong. I sī Siáu-bûn-sī ê tiúⁿ-ló, thiaⁿ-kìⁿ Ta̍t-sī siu-liān ê biāu-hoat, chiū kuì kìⁿ i, ài choè Chó͘-su, pài i choè su-hū lâi thoân-siū. Ta̍t--sī iū kóng bô hiah-khoài, nā m̄-sī khoàⁿ-bô sin-khu chiū boē-oē chiâⁿ Sîn-kong chiū the̍h pó-thâu chū chám tò-chhiú, hián-bêng i bô sioh sin-khu.
Ta̍t-sī khoàⁿ oē kham-tit, chiū thoân-siū hō͘ i, koh ēng i-poah thoân hō͘ i. (I sī hê-siūⁿ ê ka-se. Poah sī hê-siūⁿ teh pun-chia̍h ê oáⁿ. Hu̍t-ka ēng chí nn̄g hāng choè pó-kuì ê mi̍h.) Chá ū ná pun-chia̍h ê khoán.
Tē saⁿ, sì tāi bô miâ-siaⁿ. Gō͘ tāi sī N̂g Muî. I sī Pak-kiaⁿ ê lâng. I ū khó͘-sim siu-liān, kàu beh sêng-hu̍t ê sî kiò-i ê tô͘-tē choè khì (“khì” sī gō͘ jī kù, ná koa chi̍t-iūⁿ.) I ê tô-tē Sîn-siù-su choè chit phiⁿ:
Sim ná phô͘-thê chhiū,
Sin sī bêng-kiàⁿ-tâi.
Sî-sî khûn chhéng-chhit,
Put-sú jiá tîn-ai.
In su-hū thiaⁿ-liáu put chí o-ló, kiò chèng tô͘-tē tio̍h liām hit phiⁿ, chin ū chu-bī ê khoán.
Lāi-tiong ū chi̍t ê Huī-lêng thiaⁿ-liáu hiâm bô thong, chiū choè chi̍t phiⁿ:—
Phô͘-thê pún bô chhiu,
Bêng-kiàⁿ iā hui tâi;
Pún-lâi bô it bu̍t,
Hô-chhù jia tîn-ai.
I ê su-hū thiaⁿ-liáu koh-khah o-ló, kóng oē-kham-tit soà-chiap.
Tē la̍k tāi ê Chó-su chiū-sī Huī-lêng. I sī Lâm-kiaⁿ lâng. Bú-chek-thian ê sî- tāi, sī chi̍t ê khioh-chhâ-hu, thiaⁿ Ng--sī ê biāu-hoat, khì Pak-kiaⁿ kiû kà-sī, khoàⁿ sī chho͘-hu chiū biáu-sī i kiò i cheng-bí saⁿ nî; i iā bô hiâm lô-khó, ài choc3 kì ê sî lâng khoàⁿ-khin i m̄-bat jī, āu-lâi ū lâng thoè i siá. Chit ê khi chi̍t-ê chhut, lâng chin o-ló . Ti mî-tiong in su-hū kiò i kūn-oá, chiū ēng i-poah thoân hō͘ i, kiò i tio̍h tô-cháu pa̍t-uī. Ū lâng put-ho̍k, chiū tui-jip tī āu-biū, kàu bó͘ só͘-chāi, ēng i-poah hē ti chio̍h-thâu-téng.
Sîn-siù-su tui kàu, chiū kín khì the̍h, m̄-kú the̍h boē khí, in-uī i m̄ eng-kai tit. Hit-sî chai ū chhò, chiū kuī-lo̍h kiû-chêng, sī ài kiû kà-si i-poah ê sū. āu-lâi ka-kī hoê Lâm-kiaⁿ khó͘-siu 36 nî ê kú. Jiân-āu chhut-lâi soat-hoat, tù keng-chheh, hióng-siū 70 goā hè.
Khoàⁿ in chiân-tāi ê tô͘-tē ū saⁿ-chiⁿ i-poah, ài choè chó͘-su, só͘-í í-āu bô ēng-chó͘-su thoân-siū hō͘ lâng, kàu i choè la̍k tāi chó͘-su chia̍t-chí; í-āu hun-chi pia̍t-phài, kóng, Chô-tông chong, Lîm-chè-chong, kî-thaⁿ iáu kuí-nā phài lóng sī tuì chia thoân-lo̍h-lâi.
Kim-tông ê chó͘-su sī tuì Chông-cheng-kun ê sî-tāi. Sian-thian ê Chó͘-su sī tuì Chheng-tiàu chiah thoân-hā. Liông-hoâ ê chó͘-su iā saⁿ-kūn tī-chia. án-ni khoàⁿ-lâi iā-sī hun-hun loān-loān, boē-tit kui it-thóng ê khoán.
Goá kì-tit choè gín-ná ê sî, goán keh-piah chng Gō͘-tó͘ ū lâng chia̍h-chhài ho̍k-sāi Chó͘-su; āu-lâi kā in kiáⁿ-sun kóng, i si m̄-bián siu-bâi, tio̍h hē tī lēng-goā chi̍t keng, i oē kui-sian sêng-hu̍t choè Chó͘-su. khó-sioh bô kú bô lâng káⁿ kàu hia, in-uī hiú-noā ê bī, boē kham-tit oá. āu-lâi têng-sin siu-bâi.
Hiān-sî Tâi-oân ho̍k-sāi Chó͘-su kóng sī Tn̂g-soaⁿ Chheng-siu-giâm hia thoân-lâi, si̍t-chāi ū chhò; goân-thâu sī ìn-tō͘. Ná oē chai? Sī chia̍h-chhài ê keng-chheh só͘ ín-khí lâi kì-bêng.
Siá kuí-jī tī chia hō͘ tāi-ke chim-chiok lâi siūⁿ in ê goân-iû sī tio̍h á-bô?
漢羅（Ùi原文改寫）
祖師ê原因
1924.09 474卷 p.7
(陳添旺)
伊是印度人，也in hit個人是烏面ê人種，所以人粧伊ê全身煞烏黑面，tuì án-ni人就叫伊做烏黑面ê祖師公。
祖師是甚物號人做？就是出家修行，後來若有得道成佛就thang做祖師。初代傳來中國ê祖師是印度人，達摩。伊聽見梁武帝好仙，ài求成仙成佛，3擺ài離家去求仙，後來hō͘ in家內人留--teh。這個達摩ài來，過海tuì廣東入港。人看伊烏面奇怪，就chhoā伊見武帝，武帝用chiah ê詩寫kā伊講。達氏就應chèng-to-koa講to無公德。
自上佈施升天國，
猶如仰天謝虛空，
勢力盡ê箭還墜，
照得來生不如意。
意思是講佈施猶無公德，是空著磨，若射箭tī空中，墜落猶原tī地，boē利益tī來世ê事。
武帝聽chiah ê話m̄歡喜。達摩也離別伊去寺院修行，面向壁9年，每日吃淡薄果子，後來就lin水，講伊ê人影煞印入壁內，到今猶tī-teh。（冊--ni̍h有講：「面壁9年，死iú取神臥」，就是這個原因。）
第2代祖師是辰光。伊是少文寺ê長老，聽見達氏修練ê妙法，就求見伊，ài做祖師，拜伊就師父來傳授。達氏就講無hiah快，若m̄是看無身軀就boē會成。辰光就提斧頭自斬倒手，顯明伊無惜身軀。
達氏看會堪得，就傳授hō͘伊，koh用衣缽傳hō͘伊。（「衣」是和尚ê袈裟。「缽」是和尚teh分食ê碗。佛家用這2項做寶貴ê物。）早有那分食ê款。
第3、4代無名聲。5代是黃梅。伊是北京ê人。伊有苦心練，到beh成佛ê時，叫伊ê徒弟做「氣」（「氣」，是一字句，若歌一樣。）伊ê徒弟辰秀師做這篇：
心若菩提樹
身是明鏡台
時時勤chhéng拭
不使惹塵埃
In師父聽了不止不上o-ló,叫眾徒弟著唸hit篇，真有滋味ê款。
內中有1個慧能聽了嫌無通，就做1篇
菩提本無樹，
明鏡也非台；
本來無一物，
何處惹塵埃。
伊ê師父聽了koh較o-ló,講會堪得續接。
第6代ê祖師就是慧能。伊是南京人。武則天ê時代，是1個拾柴夫，聽黃氏ê妙法，去北京求教示，看是粗夫就藐視伊，叫伊cheng米3年；伊也無嫌勞苦，ài做「氣」ê時人看輕伊m̄ bat字，後來有人替伊寫。這個「氣」一下出，人真o-ló。Tī暝中in師父叫伊近倚，就用衣缽傳hō͘伊，叫伊著逃走別位。有人不服，就進jip tī後面，到某所在，用衣缽下tī石頭頂。
辰秀師追到，就緊去提，m̄-kú提boē起，因為伊m̄應該得。Hit時知有錯，就跪落求，是ài求教示衣缽ê。慧能後來家己回南京，若修36年久。然後出來說法，著經冊，享壽70外歲。
看in前ê徒弟有相爭衣缽，ài做祖師，所以以後無用祖師傳授hō͘人，到伊做6代祖師截止；以後分支別派，講：左棠宗，臨濟宗，其它iáu幾若派攏是tuì chia傳落來。
金童ê祖師是tuì chông-cheng君ê時代。先天ê祖師是tuì清朝才傳下。龍華ê祖師也相近tī chia。án-ni看來也是紛紛亂亂，boē得歸一統ê款。
我記得做囡仔ê時，阮隔壁庄五堵有人食菜服事祖師；後來kā in子孫講：「伊死m̄免收埋，著下tī另外」，問，伊會歸仙成佛做祖師。可惜無久無人敢到hia，因為朽爛ê味，boē堪得倚。後來重新收埋。
現時台灣服事祖師講是唐山清水巖hia傳來，實在有錯；源頭是印度。哪會知？是食菜ê經冊所引起來記明。
寫幾字tī chia hō͘大家斟酌來想in ê原由是著抑無？