玉里火災

Gio̍k-lí Hoé-chai

文獻資訊

項目	資料
作者	楊東海 Iûⁿ Tang-hái
卷期	台南府城教會報
卷期	第431卷
日期	1921/2
頁數	2

白話字（原文數位化）

Gio̍k-lí Hoé-chai

1921.02 431 koàn p.2-3

(Iûⁿ Tang-hái kì.)

Gio̍k-lí sī Tang-pō͘ iàu-kín ê tē. Kīn-lâi in-uī thó͘-tē ê khai-khún, kau-thong ê lī-piān, só͘-í ū chiām-chiām teh chín-heng, lâng-gia̍h iā ná ke-thiⁿ. Lán ê káng-gī-só͘ chhòng-siat tī-chia kàu chit-tia̍p, thâu boé oá 3 nî; jîn-sò͘ iā ū 40 goā lâng. Kū-nî ê nî-boé ū gī-lūn beh kiàn-tiok sin ê pài-tn̂g. Pún ke ê sìn-chiá í-goā, ū tuì chêng-soaⁿ ê kàu-hoē kap Tang-pō͘ ê kàu-hoē, í-ki̍p chèng chû-siān-ka tê oá 900 goā kho͘; iā ū bé chi̍t keng chhù chò siok-sià, khai 400 kho͘; soà tuì koaⁿ-thiaⁿ chhéng khí pài-têng ê tē. Tú-tio̍h Gio̍k-lí chhī-khu kái-chèng ê goân-in, só͘-í só͘ chhéng-ê, iân-oān kàu chit-tia̍p iáu-boē tit-tio̍h hí-khó.

Tī Tāi-chèng 9 nî 12 goe̍h 30 ji̍t ē-po͘ chi̍t tiám cheng hut-jiân tī Gio̍k-lí ê lâm-pêng hoan-jîn ê chhù hoat hoé. Hit-sî tú-tú khí toā lâm-hong, hoé ti̍t-ti̍t chiūⁿ pak, soà kàu Gio̍k-lí ke. Lóng-chóng sio 4 tiám cheng kú, kè-kiōng sio 178 hō͘. Sui-jiân ū siau hông-cho͘, lio̍k-kun, chòng-teng, í-ki̍p kéng-chhat-tuī long lâi phah hoé, m̄-kú hong kap hoé chin lia̍t, tì-kàu bô hoat thang kái-kiù. Kàu 5 tiám cheng hit-tia̍p hong khah sè, tāi-ke chiū thiah hoé-lō͘ lâi chia̍t-tngī ê chìn-hêng chiah phah hoa.

Hoé tng tio̍h ê sî, ke-lō͘ ê peh-sìⁿ, in ê mi̍h poaⁿ bô-lō͘ thang tô-siám, chē-chē lâng ê mi̍h-kiāⁿ í-keng chhiúⁿ chhut hoé-âu, iáu-kú koh hō͘ iām-hoé sio-khì. Kai-chài chhī-ke ê nn̄g-pêng ū khoah ê chhân-iûⁿ, só͘-ū ê mi̍h-kiāⁿ chò kuí-nā hoê ūn-poaⁿ chiah tit-tio̍h kái-kiù. Hit-sî Gio̍k-lí ê chi-thiaⁿ-tiúⁿ, uī-tio̍h chit-chân cha̍p-hun iu-būn, pún-sin thè peh-sìⁿ giâ chin tāng ê mi̍h-kiāⁿ.

Hoé koè hit mî, khí pak-hong lo̍h-hō͘,ū lâng bô chhù thang toà; ū lâng tioht8? chhân-iûⁿ kò͘ in ê mi̍h-kiāⁿ, só͘ chhun khah bô chi̍t-poàⁿ ê chhù, ha̍k-hāu biō-ú lóng sī lâng. Chi-thiaⁿ phài kéng-koaⁿ koāⁿ pn̄g hō͘ lâng chia̍h, chhám-kéng si̍t-chāi hō͘ lâng khoàⁿ-tio̍h phīⁿ ē chhut sng-chuí. Lán ê káng-gī-só͘ kap siok-siá iā lóng hō͘ hoé sio-khì; sìn-chiá sio 4 hō͘. Si̍t-chāi sī put-chhek ê chai-hō.

Hit mî Hoe-liân-káng thiaⁿ-tiúⁿ chiap-tio̍h tiān, suî-sî chē chhia lâi. Thiⁿ-kng liâm-piⁿ hoē-gī kiù-chè kap chhī-ke ho̍k-hoê ê siān-hō͘. Chiū koat-gī beh khí ê lâng, koaⁿ thiaⁿ te̍k-pia̍t pó͘-chō͘ chhâ-liāu 15 ki, tek 50 ki, hm̂-chháu chi̍t chheng kin; í-goā iáu ū tîn beh hú-khó chhut-chāi lâng khì thiu.

漢羅（Ùi原文改寫）

玉里火災

1921.02 431卷 p.2-3

(楊東海記。)

玉里是東部要緊ê 地，近來因為土地ê 開墾，交通ê 利便，所以有漸漸teh 振興，人額也那加添。咱ê 講義所創設tī chia到這tia̍p ，頭尾倚3年，人數也有40外人，舊年ê 年尾有議論beh 建築新ê 拜堂，本家ê 信者以外，有對前山ê 教會佮東部ê 教會，以及眾慈善家提倚900外箍，也有買一間厝做宿舍，開400箍，續對官廳請起拜堂ê 地，抵著玉里市區改政ê 原因，所以所請--ê ，延緩到這tia̍p iáu-boē得著許可。

Tī 大正9年12月30日下晡一點鐘忽然tī 玉里ê 南爿蕃人ê 厝發火。Hit時抵抵起大南風，火直直上北，續到玉里街，攏總燒四點鐘久，計共燒178戶，雖然有消防組、陸軍、壯丁以及警察隊攏來扑火，m̄-kú風佮火真烈，致到無法thang 解救。到五點鐘hit-tia̍p 風較細，逐家就拆火路來切斷伊ê 進行才扑hoa。

火當著ê 時，街路ê 百姓，in ê 物搬無路thang 逃閃，濟濟人ê 物件已經搶出火喉，iáu-kú koh hō͘焰火燒--去。佳哉市街ê 兩爿有闊ê 田洋，所有ê 物件做幾若回運搬才得著解救。Hit時玉里ê 支廳長，為著這層十分憂悶，本身替百姓舉真重ê 物件。

火--過hit暝，起北風落雨，有人無厝thang toà,有人著tī 田洋顧in ê 物件，所偆tī 無一半ê 厝，學校、廟宇攏是人，支廳派警官koāⁿ飯hō͘人食，慘境實在hō͘人看著鼻會出酸水，咱ê 講義所佮宿舍也攏hō͘火燒去，信者燒4戶，實在是不測ê 災禍。

Hit暝花蓮港廳長接著電，隨時坐車來，天光liâm-piⁿ會議救濟佮市街復回ê 善後策，就決議beh 起ê 人，官廳特別補助柴料15枝，竹50枝，茅草1000斤，以外猶有藤beh 許可出在人去抽。