北部事務：嫁娶ê風俗

Pak-pō͘ sū-bū：Kè-chhoā ê Hong-sio̍k

文獻資訊

項目	資料
作者	陳添旺 Tân Thiam-ōng
卷期	台灣教會報
卷期	第407卷
日期	1919/2
頁數	5

白話字（原文數位化）

Kè-chhoā ê Hong-sio̍k

1919.02 407 koàn p.5-6

(Tân Thiam-ōng kì.)

(Chiap 12 ge̍h tē 5 bīn.)

Í-siōng chiah ê sū nā siong-tong , chiū kóng phèng-kim, kè-chng , lé-gî , poâⁿ-tàⁿ,ta̍k hāng , āu-lâi khoàⁿ hó ji̍t kè tiāⁿ . Ū-sî chhoa soè-hàn kéng siang-ji̍t chiū ēng .Hit sî lâm-ka pī-pān toā-piáⁿ láu-hoe, ti-kha , chhiú-chí , lé-gî téng , iā ū bô-ê sī chiàu ho͘ . Lú-ka pī-pān hun-pau ,tó͘-á ,chhiú-kun teh--tńg-khì , ū-ê bô saⁿ-tâng, iā ēng 12 hāng chéng-chí , sī ǹg-bāng gâu siⁿ-thoàⁿ,chhin-chhiūⁿ chéng-chí chi̍t-iūⁿ,nn̄g chat hé-thoàⁿ khong âng-choá . Kè-tiāⁿ liáu-āu lú-ka pī-pān kè-chng chin choē , ū-ê saⁿ-khò͘ kui sì-lâng chhēng boē liáu, chhâ-liāu toā soè tû , siuⁿ,téng-téng chin choē , ū-ê kah nn̄g-khū koan-chhâ , ēng pò͘ pau soà giâ khì . Hó-gia̍h saⁿ-phoè ū kah kim-gûn chin choē , chhân-khoè , lāu-pô,cha-bó͘-kán,pêng-siông ke chiū-sī kè-chng nā-tiāⁿ,choē chió bô saⁿ-tâng. Lâm-ka iā choê-chéng ke-lāi ta̍k hang , ū-ê sàng phèng-kim kuí-nā chheng , kuí-nā pah , kuí cha̍p bô tâng , chiàu in ū bô ê le̍k-liōng .

Sàng tiāⁿ í-āu , chhoā ê sî-kan bô tiāⁿ-tio̍h,khoàⁿ hó ji̍t nn̄g ke ū ha̍p , bô saⁿ-chhiong , jiân-āu sàng ji̍t-khò ,tio̍h lé-gî ta̍k hāng , iā tēng ji̍t oân-phèng . Poâⁿ-tàⁿ ū kuí ji̍t chêng sàng khì,ū-ê tâng sî , hit sî phèng-kim lé-gî it-chīn chheng-chhó . iā só͘ tio̍h siá jī-ê , choân siá hó jī , toā-piáⁿ kap pa̍t hāng siá pek-chú chhian-sun , pek-liân kai-ló , khîm-sek hô-bêng , thian-sàng lîn-jî .Chhoā ê sî khah chhia-hoâ-ê ū taⁿ teng chhoā-kè , pàng-phàu , ēng chhun-siāⁿ kó͘-ga̍k ngiâ kè-chng , ū-ê chêng ji̍t seng ngiâ khì. Lú-ka ū kà lú-chú ēng oē ēng hoat , tú-tak tiōng-hu that kiō-mn̂g choè khiò . Thiaⁿ-mn̂g chêng hē chi̍t tè kó͘-í, khoà chi̍t siang oê, bīn-téng chi̍t ki hō͘-soàⁿ , chú-sî kàu--lah nā m̄ chiàu sî hō͘ lâng chhoā ,chiū ū án-ni . Chia̍h chí-bē toh , kéng tâng poè-ê ,bú,chím,ḿ ,12 lâng , ko͘ bô chāi-lāi , kiaⁿ oē ko͘-khu̍t . Kiò hó miā-ê lâi chhiūⁿ-thâu tì-kè , chhēng âng-ó,ū-ê bô, khan chiūⁿ-kiō tī toā thiaⁿ, nā-sī ang bô chit ê lē .

Ji̍p kiō ê sî , kiō-hu kóng hó oē chin choē , lóng ū sì kù ài thàn âng-pau . Ū lâng hoan-hù hó oē , “Chē chiàⁿ-chiàⁿ tit lâng thiàⁿ , chē hó-hó hu-chhe pó-ló , tio̍h hó chhuì , chi̍t siaⁿ kiò , siang siaⁿ ìn , lâng bē kàu iân seng kàu” ,ta̍k hāng hó oē chīn hoan-hù . āu-lâi chiūⁿ kiō , téng-bīn chi̍t lia̍p âng kiō-chu , phoa̍h âng-lîn , chêng bīn tah chi̍t tiuⁿ hû , āu bīn chi̍t tè bí-thai uī pat-koà , sī tī hiông-sîn ok-soah . Chhut mn̂g liáu-āu thiaⁿ-mn̂g suî-sî koaiⁿ--khí-lâi , kiaⁿ-liáu ke-hé tè i khì . ēng chi̍t ki sìⁿ kap chhiú-kun pàng tī lō͘--ni̍h , hō͘ goā-ke khioh tńg--khì , hó--ê toà--khì , pháiⁿ--ê siu tńg--lâi . Tī lō͘-ni̍h nā khàu , nā kap sin-niû saⁿ-tú , tio̍h oāⁿ hoe ,kóng āu ji̍t siⁿ-kiáⁿ chiah oē oa̍h . Kè kau ,kiô , biō-mn̂g tio̍h sio-kim , pàng-phàu, tú-tio̍h sí lâng koan-chhâ tio̍h chioh chhái , chi̍t lō͘ pàng-phàu kàu lâm-ka . Thâu chêng thoa chi̍t ki tek-soe , tek-á pa̍k chi̍t tè ti-bah-liâu , kóng sī chè pe̍h-hó͘ , in-uī chá bat lâng hō͘ hó͘ kā khì . Kiō āu taⁿ chho͘-tháng , kiò-choè chú-sun-tháng kap kha-tháng ; kàu uī kóng hó oē , lóng ū sì-kù ài âng-pau .

Beh kàu chhù tio̍h chi̍t lâng seng khì pò chai , kiò ke-lāi ê lâng siám-pī , kiaⁿ saⁿ-chhiong bé-thâu , oē chiong-sin kiat-oàn . Hit lâng toà lú-ka pī-pān ê iân-chîⁿ , o͘-thn̂g , āu-lâi chiong iân-chîⁿ,o͘-thn̂g, ti sim khì chú thng hō͘ chhù-lāi ê lâng lim kóng , chiah oē ū sim , ū iân, tiⁿ chhin-chhiūⁿ thn̂g . Koh ēng 12 hāng chéng-chí , ài gâu siⁿ-thoàⁿ chhin-chhiūⁿ chéng-chí . iā ū thih-teng kóng gâu chhut teng , nn̄g chat hé-thoàⁿ , hé-thang kóng jia̍t chhin-chhiūⁿ hé . Tio̍h kui ki kam-chià ū thâu koà bé , sī ū thâu ū bé . Beh khui kiō-mn̂g , kiō-hu beh âng-pau , kóng hó oē , lóng ū sì-kù , Tio̍h chi̍t ê gín-ná phâng tê--poâⁿ, nn̄g lia̍p kam lâi chhiáⁿ chhut kiō , sin-niû tio̍h teh âng-pau , kî-û tio̍h chin choē âng-pau , nā the̍h mi̍h hō͘ sin-niû lóng tio̍h âng-pau.

漢羅（Ùi原文改寫）

嫁娶ê風俗

1919.02 407卷 p.5-6

(陳添旺記。)

(接12月第5面。)

以上chiah-ê事若相當，就講聘金、嫁妝、禮儀、盤擔 逐項，後來看好日過定，有時娶細漢揀雙日就用，hit時男家備辦大餅、láu-hoe 、豬腳、手指、禮儀等，也有無ê是照呼 。女家備辦薰包、tó͘-á 、手巾teh--轉去，有ê無相同，也用12項種子，是向望gâu 生湠，親像種子一樣，兩節火炭框紅紙。過定了後女家備辦嫁妝真濟，有ê衫褲歸世人穿bē了。柴料大細櫥、箱等等真濟，有ê kah 兩具棺柴，用布包續舉--去，好額相配有kah 金銀真濟，田契、老婆、查某 kán,平常家就是嫁妝nā-tiāⁿ，濟少無相同。男家也齊整家內逐項，有ê送聘金幾若千、幾若百、幾十無同，照in 有無ê力量。

送定以後，娶ê時間無定著，看好日兩家有合，無相沖然後送日課 ，著禮儀逐項，也定日完聘。盤擔有幾若日前送去，有ê同時，hit時聘金禮儀一盡清楚。也所著寫字--ê,全寫好字，大餅佮別項寫百子千孫、百年偕老、琴瑟和鳴、天送麟兒，娶ê時較奢華ê有擔燈娶嫁、放炮，用chhun-siāⁿ ，鼓樂迎嫁妝，有ê前日先迎去。女家有教女子用話用法，抵觸丈夫踢轎門做竅 ，廳門前下一塊古椅，掛一雙鞋，面頂一枝雨傘。子時到--lah若m̄ 照時hō͘ 人娶，就有án-ni。食姊妹桌，揀同輩ê、母、嬸、姆，12人，姑無在內，驚會孤khu̍t,叫好命--ê來chhiūⁿ頭 戴髻，穿紅襖，有ê無，牽上轎 tī 大廳，若是翁無這個例。

入轎ê時，轎夫講好話真濟，攏有四句愛趁紅包，有人吩咐好話：「坐正正，得人疼；坐好好，夫妻pó-ló 。著好嘴，一聲叫，雙聲應，人boē到，緣先到。」逐項好話盡吩咐。後來上轎，頂面一粒紅轎珠，phoa̍h紅綾 ，前面貼一張符，後面一塊米篩畫八卦，是治兇神惡煞。出門了後，廳門隨時關--起來，驚了家伙tè伊去。用一枝扇佮手巾放 tī 路裡，hō͘ 外家拾轉--去，好--ê帶--去，歹--ê收轉--來。Tī 路--nih若哭，若佮新娘相抵，著換花，講後日生子才會活。過溝、橋、廟門著燒金，放炮、抵著死人棺柴著借chhái ，一路放炮到男家，頭前拖一枝竹梳 ，竹仔縛一塊豬肉條，講是祭白虎，因為早bat有人hō͘ 虎咬去。轎後擔粗桶，叫做子孫桶佮腳桶；到位講好話，攏有四句ài紅包。

Beh 到厝著一人去報知，叫家內ê人閃避，驚相沖碼頭 ，會終身結怨。Hit人 toè 女家備辦ê緣錢、烏糖，後來將緣錢、烏糖、豬心去煮湯hō͘ 厝內ê人lim，講才會有心，有緣，甜親像糖。Koh用12項種子，ài gâu 生thoàⁿ親像種子。也有鐵釘講gâu出丁，兩節火炭，火窗講熱親像火。著歸枝甘蔗有頭掛尾，是有頭有尾。Beh 開轎門，轎夫beh 紅包，講好話，攏有四句。著一個囡仔捧茶盤，兩粒柑來請出轎，新娘著teh紅包，其餘著真濟紅包，若提物hō͘ 新娘攏著紅包。