嫁娶ê舊俗
Kè-chhoā ê Kū-sio̍k
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 陳添旺 Tân Thiam-ōng |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第405卷 |
| 日期 | 1918/12 |
| 頁數 | 5 |
白話字（原文數位化）
Kè-chhoā ê Kū-sio̍k
1918.12 405 koàn p.5
(Tân Thiam-ōng kì.)
Tâi-oân lâng kè-chhoā ê hong-sio̍k ū kuí-nā khoán ,koh ū ta̍k só͘-chāi kap jîn-chióng ê bô saⁿ-tâng .Taⁿ goá iā sī bô siáⁿ chai-iáⁿ , ū-ê sī chhéng-kàu pa̍t lâng . Chit pái Sin-tek thoân-tō-hoē ū phài goá luī-chi̍p chit ê sū , ài siá tām-po̍h ìn-chiūⁿ Pò lâi chham-khó ; nā ū put-chiok chhiáⁿ chí-kàu , soà siá lâi cheng pó͘ , sī ū choè lán tāi-ke ê lī-ek .
Phoè-chhin ê hong-hoat ū kuí-nā khoán. Pē-bú chú-hun, pē-bú thoè kiáⁿ-jî chú-ì .
1.Ū-ê toā-hàn hun-phoè . Sin-kiáⁿ-sài sin-niû m̄ bat saⁿ-kìⁿ , kan-ta pē-bú chhin-lâng khì khoàⁿ , á-sī thàm-thiaⁿ . Khah chá siàu-liân ê lâm-lú nā kóng hun-in ê sū , ū-ê chin kiàn-siàu ê khoán , iā sī-toā-lâng khu-sok , kiám-chhái choan oá-khò hm̂-lâng siat-hoat nā-tiāⁿ . Chóng-sī ū si̍t-chāi--ê, iā ū bô si̍t-chāi--ê ,sio̍k-gú kóng hm̂-lâng chhuì hô͘ luì-luì .
2.Soè-hàn hun-phoè--ê . Tuì soè-hàn phō lâi io , ū-ê kuí-nā hè chhoā lâi , thèng-hāu toā-hàn chiah kiat-hun .
3.Chí-pak uî hun . Sī nn̄g lâng ê bó͘ ū sin-īn,tāi-seng kóng tiāⁿ-tio̍h , nā siⁿ lâm lú phoè choè ang-bó͘ , ū-ê tuì soè-hàn chiū kè-mn̂g , ū-ê kàu toā-hàn chiah chhoā , iā ū poē-iok .
4.Khí-thâu chhoā hit-ê hō-choè kiat-hoat hu-chhoe , á-sī kóng thâu-mn̂g liâm chiūⁿ, nā-sī bó͘ koh kè pa̍t lâng kiò-choè kè-chhe á-sī kóng sio̍k-hiân . Sí ang koh kè sī jī-hun chhin , ang-bó͘ saⁿ lī-khui kiò-choè siⁿ-lî .
5.Ū-ê tiōng-hu ji̍p lú-ka, kiò-choè ji̍p-mn̂g chìn-choè , ū lú-chú ji̍p hu-ka , pun sun thoân-sû ê koan-hē .
6.Ū lâng lú-pī siu choè bó͘ , iā ū chi̍t ê cha-po͘ chhoā kuí-nā ê bó͘ , ū-ê sī ǹg-bāng hō͘-è chhiong-sēng , ū-ê sī ho͘N3-sek . Lâng chhoā chhin sui sī pîn-nuî muî soat-ha̍p ,chóng-sī iáu ū chin choē īⁿ-toan , siá poeh jī (siⁿ sî ji̍t-ge̍h),lâi teh hun-á tī thiaⁿ-thâu,khioh chhái-chhī,khoàⁿ saⁿ-ji̍t-lāi bô sí oa̍h-mi̍h,á-sī phah-phoà oáⁿ, khì-kū téng-téng , bô oan-ke , chiū-sī hó chhái-thâu . Nā-sī ū sím-mi̍h chó͘-gāi chiū m̄ ài , tio̍h khoàⁿ miā. Ū hó miā á bô?Ū saⁿ-chhiong á bô?Tn̂g hè-siū á bô?Choē kiáⁿ-sun á bô?Ū phoà-ge̍h á bô?Ū tài liû-hê á bô?Nā ū , siⁿ kiáⁿ ê sî chuí m̄ káⁿ tín-tāng, thiaⁿ chuí-siaⁿ oē sí bú-sin,toà ka-chián pêng,thih sàu-chhiú á bô?Nā ū ,sī siōng pháiⁿ-miā . Ū tn̄g-chiúⁿ á bô?Nā ū ,oē soah-sí ang .Nā ū phoà ge̍h ji̍p ke oē pāi ke , liáu chîⁿ sí lâng . Ū ji̍p biō thiu chhiam,poa̍h poe thó chún,nā ū chó͘-tòng iā boē chiâⁿ . Lú-ka kéng lâm-ka iā tāi-iok saⁿ-tâng , nā bô saⁿ-ha̍h iû-goân boē chiâⁿ . Chóng-sī lâm-jîn phoà-ge̍h sī 12 ge̍h siⁿ siùⁿ lêng . Nā kàu tiūⁿ-lâng tau oē sí lâng , á-sī sí cheng-siⁿ ,liáu toā chîⁿ , sio̍k miâ kóng 12 ge̍h lêng phoà choè nn̄g pêng.
(āu-koàn beh koh chiap.)
漢羅（Ùi原文改寫）
嫁娶ê舊俗
1918.12 405卷 p.5
(陳添旺記。)
台灣人嫁娶ê風俗有幾若款，koh有逐所在佮人種ê無相同。今我也是無啥知影，有ê是請教別人。這擺新竹傳道會有派我彙集這個事，ài寫淡薄印上報來參考；若有不足請指教，續寫來增補，是有做咱大家ê利益。
配親ê方法有幾若款，父母主婚，父母替子兒主意。
1.有ê大漢婚配。新子婿新娘m̄-bat相見，kan-ta父母親人去看，抑是探聽。較早少年ê男女若講婚姻ê事，有ê真見笑ê款，也序大人拘束，kiám-chhái專倚靠媒人設法nā-tiāⁿ。總是有實在--ê,也有無實在--ê,俗語講：「媒人嘴胡luì-luì」。
2.細漢婚配--ê。對細漢抱來io，有ê幾若歲chhoā來，聽候大漢才結婚。
3.指腹為婚。是兩人ê某有身孕，第先講定著，若生男女配做翁某，有ê對細漢就過門，有ê到大漢才娶，也有背約。
4.起頭娶hit 個號做結髮夫妻，抑是講頭毛連上，若是某koh嫁別人叫做繼妻抑是講續絃。死翁koh嫁是二婚親，翁某相離開叫做生離。
5.有ê丈夫入女家，叫做入門進贅，有女子入夫家，分孫傳嗣ê關係。
- 有人女婢收做某，也有一個查甫娶幾若個某，有ê是向望後裔昌盛，有ê是好色。人娶親雖是憑媒說合，總是iáu有真濟異端，寫八字(生時日月)，來 teh 婚仔 tī 廳頭，拾彩市 ，看三日內無死活物，抑是扑破碗、器具等等，無冤家，就是好彩頭。若是有甚物阻礙就m̄ 愛，著看命，有好命抑無？有相沖抑無？長歲壽抑無？濟子孫抑無？有破月 抑無？有tài liû-hê 抑無？若有，生子ê時水m̄敢振動，聽水聲會死母身，帶鉸剪爿、鐵掃帚抑無？若有，是上歹命。有斷掌抑無？若有，會煞死翁。若有破月，入家會敗家，了錢死人。有入廟抽籤，poa̍h杯討准，若有阻擋也bē成。女家揀男家也大約相同，若無相合猶原bē成。總是男人破月是12月生相龍。若到丈人兜會死人，抑是死精牲，了大錢，俗名講12月龍剖做兩爿。
（後卷beh koh接。）