弄巧反拙
Lōng-kháu hoán-choat
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 林燕臣 Lîm Iàn-sîn |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第402卷 |
| 日期 | 1918/9 |
| 頁數 | 11 |
白話字（原文數位化）
Lōng-kháu hoán-choat
1918.09 402 koàn p.11-12
(Lîm iàn-sîn kì.)
Lūn chit kù chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú, kî-si̍t sī jī-gán, bat jī ê lâng ē-hiáu ì-sù,m-bat jī ê lâng chū-jiân sī bē hiáu-tit.Só͘-í goá ài tāi-seng khui-thiah chit kù ê ì-sù, āu-lâi beh ín chi̍t ê kò͘-sū lâi kà-sī lán.
“Lōng-kháu hoán-choat” sī beh tián i kî-khá ê kè-chhek, āu-lâi tú-tio̍h kiàn-siàu, hoán-tńg kìⁿ-chhut i ê ham-bān,án-ni hō-chò”Lōng-kháu hoán-choat”.
Chá-chêng Ko-lê kok chi̍t-ê toā koāⁿ ū chi̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ, iā ū chi̍t ê ti̍t-lú,nî-hoè chha-put-to, bīn-māu iā saⁿ chhin-chhiūⁿ. Chit-ê toā-koaⁿ teh kéng kiáⁿ-sài chin chim-chiok, nā-sī thè i ê cha-bó͘-kiáⁿ kéng-soán koh khah kín-sīn. Sui-jiân keng-koè moê-lâng ta̍uh-ta̍uh lâi kiû chhin, i lóng m̄-khéng liâm-piⁿ ín. Liáu-āu chit ê toā koaⁿ ka-tī kéng chi̍t lâng, hó-gia̍h koh chun-kuì, chu-keh chin siong-tong, chiū chiong i ê cha-bó͘-kiáⁿ phoè hō͘ i. Sui-jiân iáu-boē kìⁿ-tio̍h kiáⁿ-sài ê bīn, chiū liâm-piⁿ koāⁿ-tiāⁿ, soà tiāⁿ-tio̍h ji̍t-kî beh sêng-chhin. Bô phah-sǹg tī boē sêng-chhin ê saⁿ ji̍t chêng hō͘ pok-koà sian-siⁿ kā i pok khoàⁿ-māi-teh. Pok-koà sian-siⁿ chiū kóng,”Chiàu chit ê koà lâi lūn, phit-phoè m̄-tio̍h lah, in-uī kiáⁿ-sài khiap-sì koh gû-gōng”. Toā-koaⁿ thiaⁿ-liáu chin kan-khó͘, teh siūⁿ nā m̄ hoè-chhin bô koh-iūⁿ chiong chi̍t-luí hó-hoe chhah tī gû-pùn. M̄-kú nā beh hoè-chhin kiaⁿ-liáu hit-pêng m̄ pàng i soah, chiah siūⁿ chi̍t ê thuì-pau ê kè-chhek. chiong i ê ti̍t-lú kè hō͘ i. Chóng-sī i ê cha-bó͘-kiáⁿ thiaⁿ-liáu sim chin gông-ngia̍h, tān-gāi lāu-pē ê bēng-lēng m̄-káⁿ uî-ke̍h. Chiàu Ko-lê kok ê hong-sio̍k teh-beh chhoā ê sî kiáⁿ-sài ū-ê tāi-seng kàu tiūⁿ-ḿ -chhù oân-hun, kàu saⁿ ji̍t āu chiah poaⁿ tò-khì. Sêng-chhin ê ji̍t í-keng kàu, chiū chiong i ê ti̍t-lú chng-thāⁿ bêng-pe̍k,chiah chiūⁿ kiat-hun-tâi kap kiáⁿ-sài kiâⁿ-lé chheng-chhó, sin-niû chiū thè Ji̍p lāi-bīn, kiáⁿ-sài iā kàu kheh-thiaⁿ chiap-thāi lâng-khah. Tiūⁿ-lâng chi̍t-ē khoàⁿ-kìⁿ, sim toā kiaⁿ, bīn sit-sek, chai khì hō͘ pok-koá-sian phiàn-khì, in-uī kiáⁿ-sài seⁿ-chò chhang-miâ koh bûn-ngá, sim-lāi toā-lîm hoán-hoé, chiah koh siūⁿ chi̍t ê kè-tì, phah-sǹg goá ê ti̍t-lú sui-jiân tī tâi-téng kap kiáⁿ-sài kiâⁿ-lé, iáu-kú kiáⁿ-sài bô chim-chiok khoàⁿ i; iū-koh goá ê cha-bó͘-kiáⁿ kap goá ê ti̍t-lú bīn-māu hóng-hut saⁿ chhin-chhiūⁿ, chiū koáⁿ-kín kah i ê cha-bó͘-kiáⁿ ji̍p-pâng kap kiáⁿ-sài sêng-chhin. Hit-sî hit ê toā-koaⁿ lóng bô teh siūⁿ i ê ti̍t-lú cháiⁿ-iūⁿ ê kiàn-siàu, chiū i ê kiáⁿ-sài lóng m̄-chai lāi-tiōng ê iân-kò͘.
Kàu 2, 3 ji̍t āu i ê tiūⁿ-lâng in-uī chia̍h-chiú soà làu-kháu tuì i ê kiáⁿ-sài kóng,”Chêng-ji̍t chiūⁿ-tâi kap lí kiâⁿ-lé ê sī goá ê ti̍t-lú, āu-lâi ji̍p-pâng sêng-chhin ê, chiū-sī goá ê cha-bó͘-kiáⁿ tāi-seng kap lí tiāⁿ-tio̍h ê”. Kiáⁿ-sài thiaⁿ-kìⁿ chiah ê oē, sīm put-chí kú, chiah thó͘-khuì kóng, Che chiàⁿ-sī Thiⁿ siúⁿ-sù ê liông-iân, chit nn̄g-lâng lóng sī goá ê bó͘, tāi seng chiūⁿ-tâi kap goá kiâⁿ-lé-ê sī goá ê toā-bó͘. āu-lâi lí kah lí ê cha-bó͘-kiáⁿ kap goá sêng-chhin-ê, sī goá ê sè-î. Toā-koaⁿ tiû-tû chin kú, ko͘-put-chiong soà ēng ti̍t-lú phoè hō͘ i. Siông-siông ka-tī thó͘-khuì kóng, “Chū-chok chū-siū, pa̍k bāng ê lâng ka-tī ji̍p tī lāi-bīn”. Chiàu Hân-kok ê hong-sio̍k, nā chhoā sè-î,hit-ê sè-î sī sio̍k tī hā-téng ê jîn-ke. Toā-koaⁿ ê cha-bó͘-kiáⁿ sī chheng-chò ko͘-niû sió-chiá, chiàu Ji̍t-pún ê chheng-ho͘, hō-chò hoâ-cho̍k. Hoâ-cho̍k ê cha-bó͘-kiáⁿ kè lâng chò sè-î, kiám m̄-sī pháiⁿ miâ-siaⁿ? Ko-lê kok ū chit chân sū, éng-oán liû-thoân chò chhiò-pèⁿ.
Chiàu án-ni khoàⁿ, chit-ê toā koaⁿ ū saⁿ hāng ê choē, thang chò lán ê kàm-kài:
1.Bê-sìn. Hèng thiaⁿ pok-koà khoàⁿ-miā ê oē, tì-kàu éng-oán pháiⁿ miâ-siaⁿ. Lán chò Ki-tok-tô͘ nā kè kiáⁿ chhoā sim-pū kiám thang koh hō͘ chheⁿ-mê-sian pok-koà khoàⁿ miā?
-
Poē-iok (Lô-má 1:31). Kì-jiân èng-ún chiong chhin-seⁿ ê cha-bó͘-kiáⁿ phoè hō͘ i, koh í-keng the̍h tiāⁿ, chhin-chhiūⁿ chio̍h-ni̍h chām-jī, sui-jiân thiaⁿ kìⁿ khiap-sì koh gōng iā m̄-thang î-e̍k. Sòng-tiâu ū chi̍t-ê sìⁿ Lâu, miâ Têng-sek, tuì sè-hàn ê sî í-keng chò chhin-chiâⁿ, kàu tióng-sêng tha̍k-chheh sêng-kong soà tiòng chìn-sū. Khó-sioh i só͘ chò hit ê cha-bó͘ gín-ná chheⁿ-mê. Lâng khó͘-khǹg i m̄-thang kā chhoā. Lâu Têng-sek ìn kóng, Goá nā m̄ kā i chhoā, i beh kè hō͘ sím-mi̍h lâng. Kéng-jiân kā i chhoā, āu-ji̍t seⁿ nn̄g-ê kiáⁿ iā lóng tiòng chìn-sū. Taⁿ chit-ê toā koaⁿ poē-iok, kap Lâu Têng-sek saⁿ-pí, si̍t-chāi chin kiàn-siàu.
-
Put-jîn. Chit ê toā-koaⁿ kì-jiân chai kiáⁿ-sài khiap-sì koh gû-chhún, m̄-ài i ê cha-bó͘-kiáⁿ toè i kan-khó͘. Sèng-jîn kóng, Ka-tī m̄-ài bo̍h-tit hō͘ lâng. Kiám thang chiong i ê ti̍t-lú lâi thuì-pau? Sio̍k-gú kóng, Iû-chú pí jî. Khoán-thāi ti̍t-lú, tio̍h kap khoán-thāi ka-tī ê cha-bó͘-kiáⁿ pêⁿ-pêⁿ. Chóng-sī chit ê toā koaⁿ ài i ê cha-bó͘-kiáⁿ tit-tio̍h khoàⁿ-oa̍h, soà chiong hit ê kan-khó͘ sak hō͘ i ê ti̍t-lú khì tam-tng. Che si̍t-chāi sī put-jîn. Goān lán chò Sèng-tô͘ ê lâng chiong chit saⁿ-hāng ê choē lâi chò lán ê kéng-kài.
漢羅（Ùi原文改寫）
弄巧反拙
1918.09 402卷 p.11-12
(林燕臣記。)
論這句親像俗語，其實是字眼，bat字ê人會曉意思，m̄-bat字ê人自然是bē 曉得。所以我愛代先開拆這句ê意思，後來beh 引一個故事來教示咱。
「弄巧反拙」是beh 展伊奇巧ê計策，後來抵著見笑，反轉見出伊ê憨慢，án-ni號做「弄巧反拙」。
早前高麗國一個大官有一個查某子，也有一個姪女，年歲差不多，面貌也相親像。這個大官teh 揀子婿真斟酌，若是替伊ê查某子揀選koh較謹慎。雖然經過媒人ta̍uh-ta̍uh 來求親，伊攏m̄ 肯liâm-piⁿ允。了後這個大官家己揀一人，好額koh尊貴，資格真相當，就將伊ê查某子配hō͘伊。雖然iáu未見著子婿ê面，就liâm-piⁿ koāⁿ-tiāⁿ，續定著日期beh 成親。無扑算tī未成親ê 3日前hō͘卜卦先生kā 伊卜看覓teh，卜卦先生就講，照這個卦來論，匹配m̄ 著啦，因為子婿怯勢koh愚憨。大官聽了真艱苦，teh 想若m̄廢親無koh樣將一蕊好花插tī牛糞；m̄-kú若beh 廢親驚了hit爿m̄ 放伊煞，才想一個thuì包 ê 計策，將伊ê姪女嫁hō͘伊。總是伊ê查某子聽了心真gông-ngia̍h,但礙老父ê命令m̄ 敢違逆。照高麗國ê風俗 teh-beh 娶ê時子婿有ê代先到丈姆厝完婚，到3日後才搬倒去。成親ê日已經到，就將伊ê姪女妝thāⁿ 明白，才上結婚台佮子婿行禮清楚，新娘就退入內面，子婿也到客廳接待人客。丈人一下看見，心大驚，面失色，知去hō͘卜卦先騙去，因為子婿生做聰明koh文雅，心內大lîm 反悔，才koh想一個計智，扑算我ê姪女雖然tī台頂佮子婿行禮，iáu-kú子婿無斟酌看伊；又koh我ê查某子佮我ê姪女面貌彷彿相親像，就趕緊kah伊ê查某子入房佮子婿成親。Hit時hit個大官攏無teh 想伊ê姪女怎樣ê見笑，就伊ê子婿攏m̄ 知內中ê緣故。
到2、3日後伊ê丈人因為食酒煞漏口對伊ê子婿講，前日上台佮你行禮ê是我ê姪女，後來入房成親ê,就是我ê查某子代先佮你定著ê。子婿聽見chiah ê話，想不止久，才吐氣講，這正是天賞賜ê良緣，這兩人攏是我ê某，代先上台佮我行禮ê是我ê大某。後來你kah你ê查某子佮我成親ê,是我ê細姨。大官躊躇真久，姑不chiong煞用姪女配hō͘伊。常常家己吐氣講，自作自受，縛網ê人家己入tī內面。照韓國ê風俗，若娶細姨，hit個細姨是屬tī下等ê人家。大官ê查某子是稱做姑娘小姐，照日本ê稱呼，號做華族，華族ê查某子嫁人做細姨，敢m̄ 是歹名聲？高麗國有這層事，永遠流傳做笑柄。
照án-ni看，這個大官有3項ê罪，thang做咱ê鑑戒：
一、迷信。興聽卜卦看命ê話，致到永遠歹名聲。咱做基督徒若嫁子娶新婦敢thang koh hō͘青盲仙卜卦看命？
二、背約（羅馬1：31）。既然應允將親生ê查某子配hō͘伊，koh已經提定，親像石ni̍h鏨字，雖然聽見怯勢koh憨也m̄通移易。宋朝有一個姓劉，名重式，對細漢ê時已經做親情，到長成讀冊成功煞中進士。可惜伊所做hit個查某囡仔青盲，人苦勸伊m̄ 通kā 娶，劉重式應講，我若m̄ kā 伊娶，伊beh 嫁hō͘甚物人。竟然kā 伊娶，後日生2個子也攏中進士。今這個大官背約，佮劉重式相比，實在真見笑。
三、不仁。這個大官既然知子婿怯勢koh愚蠢，m̄ 愛伊ê查某子toè伊艱苦，聖人講，家己m̄ 愛莫得hō͘人。敢thang將伊ê姪女來thuì包？俗語講，遊子比兒，款待姪女，著佮款待家己ê查某子平平。總是這個大官愛伊ê查某子得著快活，煞將hit個艱苦sak hō͘伊ê姪女去擔當，che實在是不仁。願咱做聖徒ê人將這3項ê罪來做咱ê警戒。