死人無親
Sí lâng bô chhin
文獻資訊
項目 | 資料 |
---|---|
作者 | 無lo̍h名 |
卷期 | 台灣教會報 |
卷期 | 第379卷 |
日期 | 1916/10 |
頁數 | 5-6 |
白話字(原文數位化)
Sí lâng bô chhin.
- 10, no. 379, pp. 5-6
Sio̍k-chêng ê lâng teh hiâm ji̍p-kàu ê lâng put-hàu, sí bô hàu tsó͘-tsong. Taⁿ ēng in teh khoán-thāi sí-lâng ê hoat, pâi kuí hāng tī ē-toé.
-
Nā sí-lo̍h ta̍k hāng khiàm, tio̍h ēng chîⁿ boé tsuí soé seng-khu, ēng gûn-tsoá boé-lō͘ chiah oē tit kè, ēng hé-pé chhiō-lō͘ chiah kiâⁿ ū lō͘, suî-sî tio̍h tsú chi̍t oáⁿ kha-bé-pn̄g, chi̍t lia̍p nn̄g, beh hō͘ i chia̍h, chiah ū la̍t thang kè Bông-hûn-soaⁿ, koh pī-pān chi̍t niá kè-soaⁿ-khò͘, toé khò͘ chîⁿ, beh khì hêng chêng siⁿ-sí só͘ khiàm-ê. án-ni lâi siūⁿ si̍t-tsāi sī khiàm-kheh.
-
Saⁿ-sî. Pī-pān tsa̍p-jī oáⁿ kā i saⁿ-sî, āu-lâi suî-sî lo̍h koan-chhâ. Hit-sî ēng chi̍t phoè moâ uî tī koan-chhâ kiⁿ, só͘ ū ê chhin lâng lâi khan hit phoè moâ, chiū hō͘ tō-sū lâi ēng to koat-tn̄g, ēng chi̍t liām hûn-chháu lâi tsām-thâu, ì-sù sī tsám-chháu tn̄g-kun, koah-khau tn̄g lī-lī, bô oan-kuí lâi kau tîⁿ. Koh ēng chi̍t lia̍p se̍k ê nn̄g, chi̍t tè chio̍h-thâu, chi̍t koá tāu-pô͘ tī sí lâng ê chhiú, hoan-hù i kóng, tio̍h thèng-hāu nn̄g chhut kiáⁿ, chio̍h-thâu noā, tāu-pô͘ chhut-gê, chiah thang lâi kìⁿ bó͘-kiáⁿ, chhin-lâng. Koh hoan-hù sí tio̍h kui-sim khì, m̄ thang lâi, kiaⁿ toā kiaⁿ soè. án-ni sī kú-tn̂g bô bāng saⁿ-kìⁿ, m̄-kú ké hó-sim kàu bōng beh tâi ê sî, chiū kā i kiò khí-lâi, saⁿ-ji̍t kā i ín-hûn tò-lâi, si̍t sī ū mâu-tún.
-
Khoán-thāi sí lâng. Sí tī bîn-chhn̂g hàu saⁿ-tǹg, tī mn̂g-kháu kàu koan-chhâ-thâu ti-thâu ngó͘-seng, lé-mi̍h chin-tsoē. Tâi liáu ín-hûn tò-lâi an-lêng chiū hàu nn̄g-tǹg, sī tsá àm nā-tiāⁿ, ū-ê hó miā ū hàu ge̍h-goā-ji̍t, ū-ê tsa̍p-goā ji̍t, āu-lâi chiū tû-pn̄g chhia-lêng. Hit-sî pī-pān nn̄g pé chhâ, nn̄g tē-á bê, tām-po̍h iâm, nn̄g sian toh-thâu-kán hō͘ i tsoè chhe-ēng kā i kóng, “Taⁿ ta̍k hāng kā lí chhoân-piān, tio̍h khì ka-kī chia̍h”, chiū chhiáⁿ tō-sū ēng pháiⁿ siaⁿ-sàu lâi koáⁿ, the̍h-khì goā-bīn hìⁿ-sak. āu-lâi chiū tiau sîn-pâi chhāi tī thiaⁿ-thâu lâi hàu, hit-sî sī hàu chhoe-it tsa̍p-gō͘ nā-tiāⁿ. Kàu thǹg-hà liáu-āu tsoè sin-kī chin chhe-chhau, í-āu chiū chi̍t nî tsoè kī chi̍t pái nā-tiāⁿ. Koh tsoè lāu-pē ê kī khah tì-ì, a-kong khah chhìn-chhái, ná téng-tāi ná soe, kàu kuí-nā tāi chiū boē-kì-tit, sui ū tsó͘-biō iā-sī it-jī-tsa̍p tāi nā-tiāⁿ. án-ni lâi siūⁿ sī ke̍k bô chhin. Koh kā i chhiáⁿ ji̍p-lâi, pháiⁿ siaⁿ-sàu kā i sàng chhut-khì, chhin-chhiūⁿ ēng tsó͘-kong tsoè sim-sek sū, án-ni iú hàu m̄ tsai tī tah-lo̍h.
-
Tap pē-bú un. Pē-bú nā ū lâu ke-gia̍p chiū kā i chhiàⁿ hê-siūⁿ, chhiāu[sic.]-tō͘, sio khò͘-chîⁿ, kô͘-lêng-chhù, hûn-sin lô͘-tsâi tsa-bó͘-kán, hō͘ i kàu-gia̍h ēng. Ta̍k hāng pī-pān hó, chiū ū hê-siūⁿ lâi chhiau-tō͘ liām-keng, khui hûn-lō͘, phah tē-ge̍k mn̂g, thiau-keng, phah tē bóng, hàu-lâm, tāi-ke chiah lâi toā chhiò, iā siá chhù-khoè hō͘ tsó͘-kong, só͘-siá ê kài-chí lóng saⁿ-tâng. āu-lâi tsoè chheng-chhó chiū kng-chhù khì sio, beh sio ê sî chiū the̍h âng-pau chhiàⁿ kô͘-tsoá sai-hū só toā mn̂g kiaⁿ in tsó͘-kong tsáu-chhut-lâi; hit sî chiū sio kàu pìⁿ hé-hu. án-ni lâi siūⁿ pàng-hé thâi-lâng m̄-tsai sím-mi̍h tsoē?
Chiàu kong-lē lâi siūⁿ, tuì siⁿ-chêng m̄-bat chin-tsú, sí chiū chhē bô uī. Koh í-keng kiaⁿ kàu án-ni saⁿ-sî lī-lī m̄-káⁿ saⁿ-kìⁿ, teh hàu ū sím-mi̍h lī-ek? Sui-jiân teh hàu ná-tsún lâng teh koé a-phiàn-hun, ná liám ná kiám, āu-lâi chiū lut-khì. Koh só͘ siá ê chhù-jī nā ū-iáⁿ put-sî tī im-kan tio̍h saⁿ-kò, in-uī saⁿ-chiⁿ koán gia̍p-sán.
Goá ū kán-kán siá kuí jī lâi chham-khó siūⁿ-bāi, sī tio̍h pài Siōng-tè lâi hàu oa̍h, á-sī tio̍h thàn sè-sio̍k lâi hàu sí? Ta̍h-lo̍h chi̍t hāng khah iú-hàu mah?
漢羅(Ùi原文改寫)
死人無親。
1916.10,no.379,pp.5-6
俗情的人咧嫌入教的人不孝,死無孝祖宗。今用in咧款待死人的法,排幾項佇下底。
-
若死落逐項欠,著用錢買水洗身軀,用銀紙買路才會得過,用火把炤路才行有路,隨時著煮一碗跤尾飯,一粒卵,欲予伊食,才有力通過亡魂山,閣備辦一領過山褲,貯庫錢,欲去還前生死所欠的。按呢來想實在是欠缺。
-
相辭。備辦十二碗共伊相辭,後來隨時落棺材。彼時用一被麻圍佇棺材 kiⁿ墘,所有的親人來牽彼被麻,就予道士來用刀koat斷,用一捻hûn草來斬頭,意思是斬草斷根,割剾斷離離,無冤鬼來交纏。閣用一粒熟的卵,一塊石頭,一寡豆酺佇死人的手,吩咐伊講,著聽候卵出囝,石頭爛,豆酺出芽,才通來見某囝,親人。閣吩咐死著規心去,毋通來,驚大驚細。按呢是久長無望相見,毋過假好心到墓欲埋的時,就共伊叫起來,三日共伊引魂倒來,實是有矛盾。
-
款待死人。死佇眠床孝三頓,佇門口到棺柴頭豬頭五牲,禮物真濟。埋了引魂倒來安寧就孝兩頓,是早暗nā-tiāⁿ,有的好命有孝月外日,有的十外日,後來就除飯chhia靈。彼時備辦兩把柴,兩袋仔糜,淡薄鹽,兩身桌頭kán予伊做差用共伊講,「今逐項共你撰便,著去家己食」,就請道士用歹聲嗽來趕,提去外面挕捒。後來就雕神牌祀佇廳頭來孝,彼時是孝初一十五nā-tiāⁿ。到褪孝了後做新忌真腥臊,以後就一年做忌一擺nā-tiāⁿ。閣做老爸的忌較致意,阿公較凊彩,那頂代那衰,到幾若代就袂記得,雖有祖廟也是一二十代nā-tiāⁿ。按呢來想是極無親。閣共伊請入來,歹聲嗽共伊送出去,親像用祖公做心適事,按呢有孝毋知佇tah-lo̍h。
-
答爸母恩。爸母若有留家業就共伊倩和尚,超度,燒庫錢,糊靈厝,魂身奴才查某kán,予伊夠額用。逐項備辦好,就有和尚來超度念經,開魂路,拍地獄門,挑經,拍地蟒,孝男,大家才來大笑,也寫厝契予祖公,所寫的界址攏相同。後來做清楚就扛厝去燒,欲燒的時就提紅包倩糊紙師傅鎖大門驚in祖公走出來;彼時就燒到變火灰。按呢來想放火刣人毋知甚物罪?
照公例來想,對生前毋捌真主,死就揣無位。閣已經驚到按呢相辭離離毋敢相見,咧孝有甚物利益?雖然咧孝若準人咧改鴉片薰,那斂那減,後來就黜去。閣所寫的厝字若有影不時佇陰間著相告,因為相爭管業產。
我有簡簡寫幾字來參考想亂,是著拜上帝來孝活,抑是著趁世俗來孝死?Ta̍h-lo̍h一項較有孝mah?