地動火災
Tē-tāng Hoé-chai
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第379卷 |
| 日期 | 1916/10 |
| 頁數 | 4-5 |
白話字（原文數位化）
Tē-tāng, Hoé-chai.
- 10, no. 379, pp. 4
Tī 8 goe̍h 28 ji̍t ē-po͘ 4 tiám goā cheng chāi Po͘-lí-siā tē toā tín-tāng chin hui-siông. Phoaⁿ Chhian-chóng kin-nî 90 hoè, i kóng iáu-boē bat tú-tio̍h án-ni ê toā tē-tāng. Po͘-lí-siā Chi-thiaⁿ ê gê-mn̂g tó chin siong-tiōng, ha̍k-hāu iā phah-pháiⁿ sún-hāi. Po͘-lí-siā ê lé-pài-tn̂g li̍h sai-sai, thang-á liàn-lo̍h-lâi siak kàu hāi liáu-liáu. Po͘-lí-siā ke ê tiàm-thâu jîn-ke chhù tó kàu tang-tó sai oai; ū-ê cháu kàu chhiú chek-chi̍h; ū-ê tio̍h kiaⁿ phak lo̍h tē poa̍h-tó phah chi̍h chhuì-khí; iā ū-ê kiaⁿ kàu tio̍h pēⁿ. Choh-chhân-lâng teh so-chháu, ū-ê kiaⁿ kàu ngia̍uh-ngia̍uh chhoah cháu tńg-lâi m̄-káⁿ chò kang. Ū lâng teh phah-sǹg káⁿ-sī beh tîm Tâi-oân ê khoán.
Chin kai-chài chit ê tē-tāng sī ji̍t-sî. Siat-sú nā-sī mê-sî ún-tàng ē teh-sí chin chē lâng, chhù tó chin chē; ū-ê tó liáu-liáu, ū-ê tó chi̍t poàⁿ, ū-ê bô tó iā li̍h sai sai, tang-tó sai-oai. Po͘-siā-ke ê pài-tn̂g hāi khah siong-tiōng. Kî-û O͘-gû-lân, Pak-soaⁿ-kheⁿ, Gû-khùn-soaⁿ, Toā-làm ū sió-khoá li̍h nā-tiāⁿ. Chin kám-siā Siōng-tè ū chiàu-kò͘ sèng tn̂g. Po͘-lí-siā ke tú-tú chhī-khu kái-chèng ài thiah. Lán iáu-boē tāng kang thiah, Siōng-tè tāi-seng khí-chhiú seng kái. Tú-tú chit ê 9 goe̍h kan ài thiah ke-chhī, 8 goe̍h 28 ji̍t tē toā tāng.
Siāng hit ê-hng cha̍p-tiám goā cheng Po͘-lí-siā ê Chè-thn̂g hoē-siā ê chhng-khò͘ hoat-hoé, lāi-bīn só͘ ū ê chhia-iû phoê-toà í-ki̍p ta̍k hāng ê mi̍h lóng sio liáu-liáu, liáu ū saⁿ bān goā gîn ê kè-ta̍t. iā lóng m̄ chai hit ê hoé ê goân-in tuì tó-uī lâi hoat; chhâ bô chong-chek, chin kî-koài ê sū. Lūn chit ê tē-tāng soaⁿ-pang tē-li̍h, ū-ê lâng hō͘ chhiū teh sí, ū-ê hō͘ soaⁿ hip sí chiū-sī hui-siông ê chai-iong.
Tī 9 goe̍h 8 hō Chuí-siā ô͘-piⁿ ū chi̍t hāng ê iau-kî, chiū-sī ū 4 ê kheh-lâng, saⁿ ê ta-po͘, chi̍t ê cha-bó͘. Chit sì lâng lóng chia̍h chhài. In ū chi̍t mê-hng bîn-bāng kóng Koan-tè iâ kā in thok bāng kóng lín nā ài kui-hu̍t tio̍h khì thiàu chuí chiah ē. Tuì án-ni in sì lâng ka-tī pa̍k chhin-chhiūⁿ pa̍k hoān-lâng ê khoán, sì ê lâng lóng chhēng siāng khoán tn̂g ê pe̍h-saⁿ, seng-khu chhah lêng-kî, pa̍k saⁿ-liân chò chi̍t koāⁿ tâng sim thiàu-lo̍h Chuí-siā hái tâu-chuí kui-hu̍t. Ai-ah chin khó-sioh bê-sìn gû-gōng kàu án-ni, lī-khui Siōng-tè sit-bê lō͘-tô͘, sim-koaⁿ o͘-àm m̄ chai chiàⁿ-lō͘.
(Chan Chhî-hêng kì).
漢羅（Ùi原文改寫）
地動，火災。
1916.10，no.379，pp.4
佇8月28日下晡4點外鐘在埔里社地大振動真非常。潘千總今年90歲，伊講猶未捌拄著按呢的大地動。埔里社支廳的衙門倒真傷重，學校也拍歹損害。埔里社的禮拜堂裂獅獅，窗仔輾落來摔到害了了。埔里社街的店頭人家厝倒到東倒西歪；有的走到手chek折；有的著驚仆落地跋倒拍折喙齒；也有-的驚到著病。作田人咧挲草，有的驚到蟯蟯掣走轉來毋敢做工。有人咧拍算敢是欲沉台灣的款。
真佳哉這个地動是日時。設使若是暝時穩當會硩死真濟人，厝倒真濟；有的倒了了，有的倒一半，有的無倒也裂獅獅，東倒西歪。埔社街的拜堂害較傷重。其餘烏牛欄，北山坑，牛睏山，大湳有小可裂nā-tiāⁿ。真感謝上帝有照顧聖堂。埔里社街拄拄市區改正愛拆。咱猶未動工拆，上帝代先起手先改。拄拄這个9月間愛拆街市，8月28日地大動。
Siāng彼ê昏十點外鐘埔里社的製糖會社的倉庫發火，內面所有的車油皮帶以及逐項的物攏燒了了，了有三萬外銀的價值。也攏毋知彼个火的原因對佗位來發；查無蹤跡，真奇怪的事。論這个地動山崩地裂，有的人予樹硩死，有的予山翕死就是非常的災殃。
佇9月8號水社湖邊有一項的妖奇，就是有4个客人，三个查埔，一个查某。這四人攏食菜。In有一暝昏眠夢講關帝爺共in託夢講恁若愛歸佛著去跳水才會。對按呢in四人家己縛親像縛犯人的款，四个人攏穿siāng款長的白衫，身軀插靈旗，縛相連做一捾同心跳落水社海投水歸佛。Ai-ah真可惜迷信愚戇到按呢，離開上帝失迷路途，心肝烏暗毋知正路。
(曾持衡記)