台島消息
Tâi-tó siau-sit
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第378卷 |
| 日期 | 1916/9 |
| 頁數 | 12 |
白話字（原文數位化）
Tâi-tó Siau-sit.
- 9, no. 378, pp. 12
Ū-hông tn̂g-pēⁿ. Kīn-lâi Tâi-oân chē-chē só͘-chāi ū khí Tiông chek-hu-su ( = Siáu-tiông-hoāi) kap Chhiah-lī ê pēⁿ. Tuì jiám chit hō pēⁿ, sui-jiân ū-ê táⁿ-tia̍p ū hó, m̄-kú sí-sit--ê ia̍h bē chió. Hiah ê pēⁿ chin lī-hāi, ē koè-lâng, bat ê lâng chin kiaⁿ.
Kīn-lâi ū hoat-hiān chi̍t hāng io̍h. Lâng nā ēng hit hāng io̍h lâi tsù-siā (chiū-sī ji̍p-phoê), chiū ē bián-tit Tiông-chek-hu-su ê pēⁿ. Chit-tia̍p koaⁿ-hú tī kuí-nā só͘-tsāi ū siat-hoat teh kā lâng tsù-siā, ia̍h bô siu só͘-huì. Chhiah-lī ia̍h ū tsù-siā ê io̍h, m̄-kú sī jiám-tio̍h liáu chiàⁿ kā i tsù-siā.
iáu ū koh chi̍t hāng sī thoân-jiám ê tn̂g-pīⁿ, chiū-sī Kho-lé-là (chiū-sī làu-thò͘ ê chèng). Hiān-sî tī Tâi-oân khah bô thiaⁿ-kìⁿ ū lâng jiám-tio̍h. Khó-sioh tī Hui-li̍p-pin ê Má-nî-lah. Chi-ná ê Kńg-tang Ji̍t-pún ê Sîn-hō͘, Hoâiⁿ-pin kap Tiông-kiā ū teh liû-hêng. Teh lâi-óng tī Tâi-oân ê tsûn-chiah lóng ū tī í-siōng hiah ê só͘-tsāi kià-káng. Só͘-í beh thoân ji̍p Tâi-oân sī chin khoài.
Bô lūn Tiông chek-hu-su, Chhiah-lī, á-sī Khó-lé-lá teh thoân-jiám, lóng sī tuì in ê to̍k-thâng (kiò-tsò sè-khún). Chit hō ê to̍k-thâng lóng-sī tuì lâng ê chhuì ji̍p lâi tì pēⁿ. Lâng nā chia̍h chheⁿ-mi̍h, á-sī chia̍h tsú bô thiám ê mi̍h, á-sī chhiú ba̍k-tio̍h lâi ji̍p chhuì, ū-ê chiū jiám-tio̍h.
Só͘-í lâng nā beh tî-hông hiah ê pēⁿ, siāng iàu-kín chiū-sī m̄-thang lām-sám chia̍h; koh chia̍h-mi̍h lóng tio̍h khàm lâi tî-hông hô͘-sîn, in-uī hô͘-sîn ē toà hiah ê to̍k-thâng lâi hē tī chia̍h-mi̍h. Sio̍k-gú kóng, “Bo̍h-tit tio̍h pēⁿ, khah hó bat io̍h”. Chit kù oē tek-khak bô phiàn lán.
漢羅（Ùi原文改寫）
台島消息。
1916.9，no.378，pp.12
預防腸病。近來台灣濟濟所在有起腸chek-hu-su ( = 小腸壞)佮赤痢的病。對染這號病，雖然有的打tia̍p有好，毋過死失--的亦袂少。遐的病真厲害，會過人，捌的人真驚。
近來有發現一項藥。人若用彼項藥來注射 (就是入皮)，就會免得腸chek-hu-su的病。這霎官府佇幾若所在有設法咧共人注射，亦無收所費。赤痢亦有注射的藥，毋過是染著了chiàⁿ共伊注射。
猶有閣一項是傳染的腸病，就是Kho-lé-là (就是漏吐的症)。現時佇台灣較無聽見有人染著。可惜佇Hui-li̍p-pin的馬尼拉。支那的廣東日本的神戶，橫濱佮長崎有咧流行。咧來往佇台灣的船隻攏有佇以上遐的所在寄港。所以欲傳入台灣是真快。
無論腸chek-hu-su，赤痢，抑是Khó-lé-lá咧傳染，攏是對in的毒蟲(叫做細菌)。這號的毒蟲攏是對人的喙入來致病。人若食生物，抑是食煮無忝的物，抑是手沐著來入喙，有的就染著。
所以人若欲持防遐的病，上要緊就是毋通濫糝食；閣食物攏著蓋來持防胡蠅，因為胡蠅會蹛遐的毒蟲來下佇食物。俗語講，「莫得著病，較好捌藥」。這句話的確無騙咱。