俄羅斯
Ngô͘-lô-su
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第374卷 |
| 日期 | 1916/5 |
| 頁數 | 5-6 |
白話字（原文數位化）
Ngô͘-lô-su.
- 5, no. 374, pp. 5-6
Ngô͘-lô-su sǹg sī sè-kài chin toā ê kok. Tē-kiû ê toē tāi-khài la̍k hūn ê chi̍t hūn sī tī Ngô͘-lô-su ê kài-hān-lāi. Ngô͘-lô-su ê peh-sìⁿ tāi-khài ū oá nn̄g bān bān. Ta̍k nî i ê peh-sìⁿ ū ke-thiⁿ gō͘ la̍k pah bān.
Ngô͘-lô-su khah tsá khah bô bûn-bêng, peh-sìⁿ khah bô khai-hoà, kok-ka chiām-chiām ná heng-khí. Nn̄g pah nî chêng ū chi̍t ê chin chhut-miâ ê hông-tè chē-uī. I ê miâ hō-tsoè Pí-tek. I gâu tī-lí kok-ka, siat chin tsoē khoán ê hoat-tō͘ hō͘ Ngô͘-lô-su oē khah heng-khí. I ū phah-iâⁿ kok-ka ê tuì-te̍k, ia̍h ū kái-chèng kū ê hong-sio̍k, siat chin tsoē khoán sin ê hoat-tō͘. Hiān-sî Ngô͘-lô-su sui-bóng peh-sìⁿ bô tú-tú chhin-chhiūⁿ Eng-kok, Hoat-lân-se, Tek-kok hiah bûn-bêng, m̄-kú kūn-lâi put-chí ū chìn-pō͘.
Tsa̍p goā nî chêng Ngô͘-lô-su ū kap Ji̍t-pún sio-thâi. Ngô͘-lô-su ê la̍t khah toā, m̄-kú tio̍h tsài i ê peng kuí-nā chheng phò͘ lō͘ ê hn̄g. Tuì án-ni i ê peng iáu-bē chiâu lâi, Ji̍t-pún ū chhut-chiàn thâi-iâⁿ. Ngô͘-lô-su chiū kam-goān kóng hô.
Tuì hit-tia̍p kàu taⁿ Ngô͘-lô-su put-chí ū chhut-la̍t chéng-tùn i ê lio̍k-kun. Ta̍k hāng siat put-chí chhù-sū. Hiān-sî sè-kài ê kok ê tiong-kan Ngô͘-lô-su ê peng sǹg tē-it tsoē.
Chit pái Au-lô-pa chiu ê toā sio-thâi tāi-khài lâi kóng sī in-uī Ngô͘-lô-su kap Tek-kok nn̄g kok ê su-iâⁿ. Ngô͘-lô-su tē-it iàu-kín chiū-sī pa̍t ji̍t i só͘ koán ê toē oē kàu tī Tē-tiong-hái, in-uī hiān-sî i lâm-pêng ê kài-hān sī kàu O͘-hái nā-tiāⁿ. I ê tsûn nā beh kàu Tē-tiong-hái tio̍h tuì Thó͘-ní-kî só͘ koán ê tsuí-lō͘. Só͘-í Ngô͘-lô-su só͘ iàu-kín chiū-sī pa̍t ji̍t Thó͘-ní-kî ê kiaⁿ-siâⁿ Kun-sū-tàn-teng (Constantinople), oē sio̍k tī Ngô͘-lô-su koán, ǹg-bāng tuì án-ni i ê seng-lí oē khah lāu-jia̍t, i ê tsûn chhut-kháu khah suî-piān.
M̄-kú Tek-kok ia̍h sī ū teh him-bō͘ pa̍t ji̍t oē koán Thó͘-ní-kî ê toē. Só͘-í che jī-cha̍p nî kú i ū ēng chin tsoē khoán ê kè-bô͘ tī Thó͘-ní-kî, he̍k-sī chîⁿ chioh in, he̍k-sī pò͘-lō͘ in ê koaⁿ, lóng sī ǹg-bāng pa̍t ji̍t khah ū ki-hoē thang koán Thó͘-ní-kî ê toē. Chit pái sio-thâi khí-thâu sī in-uī Ò-kok pō-gio̍k Sek-hui-a ài koán in ê kok. Tek-kok ū tsàn-sêng in-uī Tek-kok kap Ò-kok tông-bêng, koh in-uī Sek-kok nā tāi-seng hâng-ho̍k, āu-lâi Tek-kok pa̍t ji̍t teh-beh koán kàu Thó͘-ní-kî ê toē chiū oē khah khoài.
Hit-tia̍p Ngô͘-lô-su chin m̄ kam-goān, kiò Ò-kok m̄ thang kāng Sek-hui-a. Ò-kok m̄ thiaⁿ koh ū tōng-oân kun-peng. Ngô͘-lô-su chiū iû-goân tōng-oân kun-peng. Tek-kok chiū ū pī-pān beh kap Ngô͘-lô-su sio-thâi. Eng-kok hit-tia̍p kiò in tāi-ke tio̍h kóng-hô, tsún tiong-li̍p ê kok tsoè kong-chhin kā in phoàⁿ-toàn. Ngô͘-lô-su Sek-hui-a hoaⁿ-hí, Tek-kok m̄ khéng soà liâm-piⁿ soan-chiàn. án-ni thang tsai Tek-kok khah ū tsoē-koà in-uī khí-thâu pa̍t kok kam-goān chham-siông chiong chit ê saⁿ-chiⁿ ê tāi-chì hō͘ tiong-li̍p ê kok phoàⁿ-toàn. Nā-sī Tek-kok lóng m̄ khéng, khah ài ēng kiông-chè ê hoat-tō͘ ǹg-bāng tuì án-ni oē khah iâⁿ.
Khí-thâu sio-thâi ê sî Ngô͘-lô ū khah iâⁿ. āu-lâi tī kū-nî in-uī khiàm toā phàu chhèng-io̍h kap chhèng-chí chiū ū chi̍t pái toā su. Kūn-lâi in ê phàu kap chhèng-io̍h chhèng-chí ū khah ke-thiⁿ, só͘-í ûn-ûn-á ū khah iâⁿ ê sè-bīn.
漢羅（Ùi原文改寫）
俄羅斯。
- 5，no. 374，pp. 5-6
俄羅斯算是世界真大的國。地球的地大概六份的一份是佇俄羅斯的界限內。俄羅斯的百姓大概有倚兩萬萬。逐年伊的百姓有加添五六百萬。
俄羅斯較早較無文明，百姓較無開化，國家漸漸那興起。兩百年前有一个真出名的皇帝坐位。伊的名號做彼得。伊gâu治理國家，設真濟款的法度予俄羅斯會較興起。伊有拍贏國家的對敵，亦有改正舊的風俗，設真濟款新的法度。現時俄羅斯雖罔百姓無拄拄親像英國，法蘭西，德國遐文明，毋過近來不止有進步。
十外年前俄羅斯有佮日本相刣。俄羅斯的力較大，毋過著載伊的兵幾若千舖路的遠。對按呢伊的兵猶未齊來，日本有出戰刣贏。俄羅斯就甘願講和。
對彼霎到今俄羅斯不止有出力整頓伊的陸軍。逐項設不止次序。現時世界的國的中間俄羅斯的兵算第一濟。
這擺歐羅巴洲的大相刣大概來講是因為俄羅斯佮德國兩國的輸贏。俄羅斯第一要緊就是別日伊所管的地會到佇地中海，因為現時伊南爿的界限是到烏海nā-tiāⁿ。伊的船若欲到地中海著對土耳其所管的水路。所以俄羅斯所要緊就是別日土耳其的京城君士坦丁(Constantinople)，會屬佇俄羅斯管，向望對按呢伊的生理會較鬧熱，伊的船出口較隨便。
毋過德國亦是有咧欣慕別日會管土耳其的地。所以這二十年久伊有用真濟款的計謀佇土耳其，或是錢借in，或是布賂in的官，攏是向望別日較有機會通管土耳其的地。這擺相刣起頭是因為奧國暴虐Sek-hui-a愛管in的國。德國有贊成因為德國佮奧國同盟，閣因為Sek國若代先降服，後來德國別日咧欲管到土耳其的地就會較快。
彼霎俄羅斯真毋甘願，叫奧國毋通共Sek-hui-a。奧國毋聽閣有動員軍兵。俄羅斯就猶原動員軍兵。德國就有備辦欲佮俄羅斯相刣。英國彼霎叫in大家著講和，準中立的國做公親共in判斷。俄羅斯Sek-hui-a歡喜，德國毋肯紲連鞭宣戰。按呢通知德國較有罪罫因為起頭別國甘願參詳將這个相爭的代誌予中立的國判斷。若是德國攏毋肯，較愛用強制的法度向望對按呢會較贏。
起頭相刣的時俄羅有較贏。後來佇舊年因為欠大砲銃藥佮銃子就有一擺大輸。近來in的砲佮銃藥銃子有較加添，所以勻勻仔有較贏的勢面。