講究歷史
Káng-kiù Le̍k-sú
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第372卷 |
| 日期 | 1916/3 |
| 頁數 | 1-2 |
白話字（原文數位化）
Káng-kiù Le̍k-sú
- 3, no. 372, pp. 1-2
Khoàⁿ khah chē ha̍k-hāu ê khò-thêng, chiū chai in ū tì-ì teh kà Le̍k-sú. Káng-kiù Le̍k-sú ê kong-hāu sī chin khoah, m̄-nā hō͘ lâng bat kok-kok sim-sek ê tāi-chì, koh thang ēng kó͘-chá ê tián-kò͘ chò lán hiān-sî ê lō͘-ēng, kiám-chhái khoàⁿ in chá-sî ê chhò, lán chiū chai thang kéng-kài, á-sī ēng in ê hó só͘ kiâⁿ lâi kám-tōng lán hō͘ lán thang khì o̍h.
Taⁿ lán sìn-chiá ū kàu-hoē ê sím-mi̍h Le̍k-sú thang káng-kiù? Khiok ū. Tī Sin-iok ū Sù-tô͘ Hēng-toān chiū-sī Chú khí-thâu siat ê kàu-hoē ê le̍k-sú. In-uī lán Tâi-oân ê kàu-hoē siōng-chá siat-ê chí-ū gō͘-cha̍p nî, ū-ê siat iáu-boē gō͘ nî kú, só͘-í chit pún Hēng-toān tio̍h hō͘ lán hoē-iú kap tng-chit--ê chhut-la̍t kiù-khàm.
Chú Iâ-so͘ kap ha̍k-seng saⁿ-lī ê sî só͘ tuì-tiōng--ê chí-ū kau-tāi in chi̍t hāng: chiū-sī tio̍h khì uī-tio̍h I lâi chò kan-chèng. Só͘-í in put-sî ū thoân Iâ-so͘ ê miâ kap I ê koh-oa̍h. Ū sî i-hó pēⁿ-lâng, ū sî hō͘ lâng sím-mn̄g, put-lūn sím-mi̍h tāi-chì in ū teh o-ló Chú ê miâ, soà kiò lâng tio̍h sìn I. iū-koh in só͘ chò-ê ū toā kong-hāu, lóng sī in-uī khò Iâ-so͘, kap I só͘ siúⁿ-sù ê Sèng-sîn. Choan-choan sī án-ni. M̄-sī in-uī ū thé-biān, in-uī in “sī boē ū ha̍k-būn ê peh-sìⁿ”, á-sī ū thang khò-sè, tian-tò sī hō͘ lâng phah; m̄-sī ū chîⁿ-châi: Pí-tek kóng, “Kim kap gîn goá bô”. iáu-kú kàu-hoē ū toā heng. Taⁿ chit ê tāi-chì lán chin-chiàⁿ tio̍h kì sim. Hiān-sî iā sī án-ni. Chit-tia̍p kàu-hoē lāi ū chin chē hó-gia̍h kap ū bêng-bōng ê lâng. Ū án-ni sī hō͘ kàu-hoē pí chêng khah ū hó ki-hoē, chóng-sī kàu-hoē toàn-toàn m̄ thang oá-khò hit-hō. Kàu-hoē nā oá-khò chiah-ê, kiám-chhái ē lāu-jia̍t ē hō͘ lâng o-ló, m̄-kú tek-khak bē-ē kiù lâng. iā lán ê Kiù-chú lâu I ê pó-hoeh, kan-ta sī in-uī beh kiù lâng.
Koh chi̍t hāng: Chú ê ha̍k-seng khì thoân Chú ê miâ bô loā-kú chiū ū kàu-hoē; í-keng ū kàu-hoē, bô loā-kú chiū ū chip-sū kap tiúⁿ-ló, iā ū tê-iân, iā ū chū-hoē gī-sū lóng kap lán chha-put-to. Tī chiah ê tāi-chì sù-tô͘ iû-goân sī khò Sèng-sîn, chhin-chhiūⁿ siat chip-sū hit sî in bô kéng ū chîⁿ lâng, sī kéng ū “siū Sèng-sîn chhiong-moá iā ū tì-huī--ê”. Koh hiah ê chip-sū ū ê teh thoân Iâ-so͘ ê miâ bô khah su sù-tô͘.
Nā m̄-sī ū Sù-tô͘ Hēng-toān teh soà-chiap Hok-im toān, lán khoàⁿ Pó-lô ê phoe chin oh bêng. Pó-lô ū kià phoe hō͘ chē-chē kàu-hoē, chóng-sī tio̍h khoàⁿ Hēng-toān chiah ē chai hiah ê kàu-hoē ê goân-iû, koh Pó-lô pún-sin sī sím-mi̍h lâng, in-uī Sù-toān lóng m̄ bat kì Pó-lô ê miâ.
Sù-tô͘ Hēng-toān thang pun chām chhin-chhiūⁿ ē-té:
It chiuⁿ kàu 7 chiuⁿ. Tō-lí thoân tī Iâ-lō͘-sat-léng kap Iû-thài.
Peh chiuⁿ kàu 12 chiuⁿ. Tō-lí thoân tī Sat-má-lī-a, kap pak-pêng; koh ū kuí-nā ê goā-kok lâng thiaⁿ-tio̍h.
Cha̍p-saⁿ chiuⁿ kàu 28 chiuⁿ. Pó-lô teh thoân tō-lí tī īⁿ-pang kok chha-put-to thang kóng sī “kàu put-chí ke̍k hn̄g ê só͘-chāi”.
án-ni-siⁿ tú-tú chiàu Chú Iâ-so͘ ê bēng-lēng. Khoàⁿ 1 chiuⁿ 8 chat.
Taⁿ tī Kàu-hoē-pò ū-sî beh chhut mn̄g hō͘ hiaⁿ-tī chí-moē kap gín-ná thang ho̍k-si̍p. Lín nā beh ìn, chhiáⁿ suî-sî siá lâi kià hō͘ Kàu-hoē-pò ê chú-pit, goán chin hoaⁿ-hí kā lín khoàⁿ soà ké-bêng. āu-goe̍h beh ìn hiah ê mn̄g.
漢羅（Ùi原文改寫）
講究歷史
- 3，no. 372，pp. 1-2
看較濟學校的課程，就知in有致意咧教歷史。講究歷史的功效是真闊，毋但予人捌各國心適的代誌，閣通用古早的典故做咱現時的路用，檢采看in早時的錯，咱就知通警戒，抑是用in的好所行來感動咱予咱通去學。
今咱信者有教會的甚物歷史通講究？卻有。佇新約有使徒行傳就是主起頭設的教會的歷史。因為咱台灣的教會上早設的只有五十年，有的設猶未五年久，所以這本行傳著予咱會友佮當職的出力究勘。
主耶穌佮學生相離的時所對重的只有交代in一項：就是著去為著伊來做干證。所以in不時有傳耶穌的名佮伊的閣活。有時醫好病人，有時予人審問，不論甚物代誌in有咧呵咾主的名，紲叫人著信伊。又閣in所做的有大功效，攏是因為靠耶穌，佮伊所賞賜的聖神。專專是按呢。毋是因為有體面，因為in「是未有學問的百姓」，抑是有通靠勢，顛倒是予人拍；毋是有錢財：彼得講，「金佮銀我無」。猶過教會有大興。今這个代誌咱真正著記心。現時也是按呢。這霎教會內有真濟好額佮有名望的人。有按呢是予教會比前較有好機會，總是教會斷斷毋通倚靠彼號。教會若倚靠遮的，檢采會鬧熱會予人呵咾，毋過的確袂會救人。也咱的救主流伊的寶血，干焦是因為欲救人。
閣一項：主的學生去傳主的名無偌久就有教會；已經有教會，無偌久就有執事佮長老，也有題捐，也有聚會議事攏佮咱差不多。佇遮的代誌使徒猶原是靠聖神，親像設執事彼時in無揀有錢人，是揀有「受聖神充滿也有智慧的」。閣遐的執事有的咧傳耶穌的名無較輸使徒。
若毋是有使徒行傳咧紲接福音傳，咱看保羅的批真僫明。保羅有寄批予濟濟教會，總是著看行傳才會知遐的教會的原由，閣保羅本身是甚物人，因為使傳攏毋捌記保羅的名。
使徒行傳通分站親像下底：
一章到7章。道理傳佇耶路撒冷佮猶太。
八章到12章。道理傳佇撒馬利亞，佮北爿；閣有幾若个外國人聽著。
十三章到28章。保羅咧傳道理佇異邦國差不多通講是「到不止極遠的所在」。
按呢生拄拄照主耶穌的命令。看1章8節。
今佇教會報有時欲出問予兄弟姊妹佮囡仔通複習。恁若欲應，請隨時寫來寄予教會報的主筆，阮真歡喜共恁看紲改明。後月欲印遐的問。