內地女學校

Lāi-toē Lú Ha̍k-hāu

文獻資訊

項目	資料
作者	無lo̍h名
卷期	台灣教會報
卷期	第372卷
日期	1916/3
頁數	5-6

白話字（原文數位化）

Lāi-toē Lú Ha̍k-hāu.

1. 3, no. 372, pp. 5-6

Lāi-toē ê Lú ha̍k-hāu ū hun tsoè kuí-nā khoán.

1. Thâu chi̍t khoán sī Iù-tī-oân. Iù-tī-oân chiū-sī hō͘ soè-hàn gín-ná tha̍k, sī tuì sì hoè khí kàu kàu-gia̍h toā-hàn thang ji̍p sió-ha̍k-hāu. Tī Iù-tī-oân gín-ná o̍h gîm-si, thit-thô, chhiú-gē, hit hō. Ū kok-ka só͘ siat-li̍p--ê 500 goā keng ê iù-tī-oân, ia̍h ū kàu-hoē só͘ siat-li̍p--ê 128 keng. Tī chit hō ê o̍h-tn̂g ta-po͘ kap tsa-bó͘ gín-ná saⁿ-kap tha̍k.

Lūn chit khoán ê ha̍k-hāu bat ū chi̍t ê Bo̍k-su-niû siá kóng chin tsoē m̄-sìn tō-lí ê lâng hō͘ in ê gín-ná lâi iù-tī-oân o̍h; āu-lâi hiah ê pē-bú khah bô oàn-hūn Ki-tok-kàu, khah kam-goān lâi pài-tn̂g thiaⁿ tō-lí. án-ni thang tsai ia̍h sī lī-ek in ê sī-toā lâng.

1. Tē jī khoán. Khah koâiⁿ ê ha̍k-hāu chiū-sī sió-ha̍k-hāu. Tī hit khoán ta-po͘ kap tsa-bó͘ iû-goân saⁿ-kap tha̍k. Hō͘ gín-ná khì iù-tī-oân tha̍k, sī chhut-tsāi lâng, nā-sī sió ha̍k-hāu m̄-sī án-ni; lóng-tsóng ê gín-ná eng-kai tio̍h khì tha̍k. Hiān-sî kok-lāi chi̍t pah hūn ê tsa-bó͘ gín-ná káu-tsa̍p-chhit hūn ū khì sió-ha̍k-hāu tha̍k. Tī sió-ha̍k-hāu sī la̍k hè í-siōng ê gín-ná lâi tha̍k. In o̍h in pún-kok ê jī kap hàn-jī, bûn-hoat, pit-soàn, uī-tô͘, gîm-si, thé-chhau.

Tuì sió-ha̍k-hāu tsut-gia̍p liáu nā ài koh tha̍k khah chhim, tio̍h ji̍p ko-téng ha̍k-hāu. Chit hō ia̍h hun tsoè nn̄g saⁿ khoán. Tī pêng-siông--ê, ha̍k-seng tio̍h tha̍k sì nî kú, chiū tsut-gia̍p. Gō͘ nî kú-ê ia̍h ū, la̍k nî kú-ê ia̍h ū. Tuì sió-ha̍k-hāu tsut-gia̍p ê ha̍k-seng chi̍t poàⁿ khah ke ū ji̍p ko-téng lú-o̍h ia̍h tha̍k kàu tsut-gia̍p.

Ko-téng lú-o̍h ê tiong-kan chin tsoē chiū-sī kàu-hoē siat-li̍p--ê. Tāi-khài lâi sǹg sì-hūn ê saⁿ-hūn chiū-sī kok-ka siat-ê, sì hūn ê chi̍t hūn chiū-sī kàu-hoē siat-ê. Kàu-hoē só͘ siat-ê kap kok-ka só͘ siat-ê ê thêng-tō͘ chha-put-to, put-kò kàu-hoē só͘ siat-ê ū kà Sèng-keng ê tō-lí. Ko-téng ê ha̍k-hāu khah tsoē ū tiāⁿ-tio̍h ha̍k-seng tio̍h tha̍k sì nî, āu-lâi chhut-tsāi ha̍k-seng ke nn̄g saⁿ nî lēng-goā tha̍k. Nā ke tha̍k, khah tsoē sī Eng-kok chheh.

1. Tē saⁿ khoán. Pí ko-téng lú-ha̍k-hāu koh khah koân ū kuí-nā khoán ê lú-o̍h. Chit-tia̍p tī lāi-toē chin tsoē tsa-bó͘ lâng ài o̍h tsoè sian-siⁿ, só͘-í ū Su-hoān ha̍k-hāu. Su-hoān ha̍k-hāu hun tsoè nn̄g khoán. Pêng-siông--ê tio̍h tha̍k saⁿ nî nā-tiāⁿ. oá tī Su-hoān ha̍k-hāu ū sió-ha̍k-hāu hō͘ Su-hoān ha̍k-hāu ê ha̍k-seng ū ki-hoē thang thoàn-liān kà chheh o̍h tsoè sian-siⁿ. Tī Ji̍t-pún khah toā ê siâⁿ ta̍k siâⁿ ū chit hō su-hoān ha̍k-hāu. Kàu-hoē ia̍h ū khui chit khoán ê o̍h-tn̂g, tsóng-sī chin chió. Sī in-uī chèng-hú m̄-jīn in tsut-gia̍p ê ha̍k-seng tsoè sian-siⁿ, ia̍h m̄-tsún in kà kong-ha̍k-hāu.

Lú su-hoān ha̍k-hāu ia̍h ū koh chi̍t khoán, chiū-sī ko-téng su-hoān ha̍k-hāu. Lūn chit khoán ū nn̄g keng nā-tiāⁿ. Chi̍t keng tī Tang-kiaⁿ, chi̍t keng tī Ná[sic.]-liông (Nara). Ná[sic.]-liông chiū-sī kū ê kiaⁿ-siâⁿ. Chit nn̄g keng sī kok-ka siat-ê. Ha̍k-seng tio̍h tha̍k sì-nî chiū oē tsut-gia̍p. Tī Tang-kiaⁿ ê ko-téng su-hoān ha̍k-hāu hiān-sî ū oá 400 lâng teh tha̍k, tiong-kan ū lâng tha̍k koaⁿ-huì.

1. Tuì ko-téng ha̍k-hāu tsut-gia̍p ê ha̍k-seng nā bô ài tsoè sian-siⁿ, tsóng-sī ài tha̍k khah chhim-ê, in tio̍h ji̍p Lú Tāi-ha̍k. Tī kok-lāi kan-ta ū chi̍t keng nā-tiāⁿ, tī 1901 nî siat tī Tang-kiaⁿ. Ū 1000 goā ê ha̍k-seng. Chit keng ê hāu-tiúⁿ sī sìn tō-lí ê lâng, iáu-kú ū chin tsoē m̄-sìn tō-lí ê hó-gia̍h lâng chhut chîⁿ lâi pang-tsān ha̍k-huì.

2. iáu ū koh chi̍t khoán, chiū-sī Lú I-ha̍k-hāu. ài ji̍p ê lâng tio̍h tāi-seng tuì ko-téng ha̍k-hāu tsut-gia̍p. Hiān-sî ū 200 goā teh tha̍k, ia̍h chit-tia̍p tī lāi-toē ū chin tsoē tsut-gia̍p ê lú i-seng.

Pí Ko-téng khah koân ê ha̍k-hāu, he̍k-sī Su-hoān ha̍k-hāu, Lú Tāi-ha̍k, í-ki̍p Lú I-ha̍k-hāu bô poàⁿ keng sī kàu-hoē siat-ê. Só͘-í chit nn̄g saⁿ nî ê tiong-kan kok-uī ê kàu-hoē teh gī-lūn beh siat chi̍t keng liân-ha̍p ê Ki-tok-kàu ê Lú Tāi-ha̍k. Nā siat chiâⁿ, chiū tuì ko-téng ha̍k-hāu tsut-gia̍p ê ha̍k-seng oē khì hit keng tha̍k. Kàu-hoē ê Lú-o̍h tuì án-ni oē khah oân-tsoân.

Téng-bīn só͘ siá-ê thang hō͘ tāi-ke tsai lāi-toē ê tsa-bó͘ gín-ná put-chí ū ki-hoē thang tit-tio̍h ha̍k-būn. Ū chi̍t hāng iàu-kín lán tī Tâi-oân tio̍h o̍h, chiū-sī tio̍h hō͘ tsa-bó͘ gín-ná kap ta-po͘ pîⁿ-pîⁿ tit-tio̍h ki-hoē thang khì kong-ha̍k-hāu tha̍k-chheh. Chit-tia̍p tī Tâi-oân khah tsoē só͘-tsāi ū siat kong ha̍k-hāu, tsóng-sī chin tsoē pē-bú bô tì-ì hō͘ tsa-bó͘ khì tha̍k. án-ni si̍t-tsāi chin ū chhò-gō͘. Kàu-hoē lāi ê lâng tio̍h tsoè bô͘-iūⁿ lâi iàu-kín hō͘ tsa-bó͘ gín-ná tit-tio̍h ha̍k-būn.

Tī Tâi-oân chèng-hú só͘ siat ê ha̍k-hāu hō͘ Tâi-oân ê tsa-bó͘ gín-ná tha̍k, kan-ta ū kong-ha̍k-hāu kap Hù-sio̍k ha̍k-hāu. Kong-ha̍k-hāu ū chin tsoē keng. Hù-sio̍k ha̍k-hāu ū chin tsoē keng. Hù-sio̍k ha̍k-hāu chi̍t keng nā-tiāⁿ, chiū-sī tī Báng-kah hit keng. Hiān-sî tī hia ū oá 100 ê ha̍k-seng teh tha̍k, tsut-gia̍p liáu khah tsoē tī Kong-ha̍k-hāu tsoè lú sian-siⁿ. M̄-kú tī Tâi-oân ū chin tsoē ê tsa-bó͘ gín-ná boē tit khì Hù-sio̍k ha̍k-hāu. Koh ū-ê ài tha̍k khah chhim, nā-sī bô ài tsoè sian-siⁿ. Só͘-í ū kàu-hoē só͘ siat ê lú ha̍k-hāu. Hiān-sî tī Tâi-oân ū nn̄g keng, chiū-sī Tâi-lâm chi̍t keng, Tâm-tsuí chi̍t keng. Thêng-tō͘ pí Kong ha̍k-hāu khah koâiⁿ, tsóng-sī iáu-bē kàu lú ko-téng ha̍k-hāu hiah koâiⁿ. Goán hiān-sî teh kái-liông Tâm-tsuí lú ha̍k-hāu ê thêng-tō͘, ǹg-bāng oē hō͘ Tâi-oân ê tsa-bó͘ gín-ná ū ki-hoē thang tha̍k khah chhim ê chheh lâi ke tit-tio̍h ha̍k-būn.

Kim Jîn-lí.

漢羅（Ùi原文改寫）

內地女學校。

1. 3，no. 372，pp. 5-6

內地的女學校有分做幾若款。

1. 頭一款是幼稚園。幼稚園就是予細漢囡仔讀，是對四歲起到夠額大漢通入小學校。佇幼稚園囡仔學吟詩，thit迌，手藝，彼號。有國家所設立-的500外間的幼稚園，亦有教會所設立的128間。佇這號的學堂查埔佮查某囡仔相佮讀。

論這款的學校捌有一个牧師娘寫講真濟毋信道理的人予in的囡仔來幼稚園學；後來遐的爸母較無怨恨基督教，較甘願來拜堂聽道理。按呢通知亦是利益in的序大人。

1. 第二款。較懸的學校就是小學校。佇彼款查埔佮查某猶原相佮讀。予囡仔去幼稚園讀，是出在人，若是小學校毋是按呢；攏總的囡仔應該著去讀。現時國內一百份的查某囡仔九十七份有去小學校讀。佇小學校是六歲以上的囡仔來讀。In學in本國的字佮漢字，文法，筆算，畫圖，吟詩，體操。

對小學校卒業了若愛閣讀較深，著入高等學校。這號亦分做兩三款。佇平常-的，學生著讀四年久，就卒業。五年久的亦有，六年久的亦有。對小學校卒業的學生一半較加有入高等女學亦讀到卒業。

高等女學的中間真濟就是教會設立-的。大概來算四份的三份就是國家設的，四份的一份就是教會設的。教會所設的佮國家所設的的程度差不多，不過教會所設的有教聖經的道理。高等的學校較濟有定著學生著讀四年，後來出在學生加兩三年另外讀。若加讀，較濟是英國冊。

1. 第三款。比高等女學校閣較懸有幾若款的女學。這霎佇內地真濟查某人愛學做先生，所以有師範學校。師範學校分做兩款。平常-的著讀三年nā-tiāⁿ。倚佇師範學校有小學校予師範學校的學生有機會通鍛鍊教冊學做先生。佇日本較大的城逐城有這號師範學校。教會亦有開這款的學堂，總是真少。是因為政府毋認in卒業的學生做先生，亦毋准in教公學校。

女師範學校亦有閣一款，就是高等師範學校。論這款有兩間nā-tiāⁿ。一間佇東京，一間佇奈良 (Nara)。奈良就是舊的京城。這兩間是國家設的。學生著讀四年就會卒業。佇東京的高等師範學校現時有倚400人咧讀，中間有人讀官費。

1. 對高等學校卒業的學生若無愛做先生，總是愛讀較深的，in著入女大學。佇國內干焦有一間nā-tiāⁿ，佇1901年設佇東京。有1000外个學生。這間的校長是信道理的人，猶過有真濟毋信道理的好額人出錢來幫贊學費。

2. 猶有閣一款，就是女醫學校。愛入的人著代先對高等學校卒業。現時有200外咧讀，亦這霎佇內地有真濟卒業的女醫生。

比高等較懸的學校，或是師範學校，女大學，以及女醫學校無半間是教會設的。所以這兩三年的中間各位的教會咧議論欲設一間聯合的基督教的女大學。若設成，就對高等學校卒業的學生會去彼間讀。教會的女學對按呢會較完全。

頂面所寫的窗予大家知內地的查某囡仔不止有機會通得著學問。有一項要緊咱佇台灣著學，就是著予查某囡仔佮查埔平平得著機會通去公學校讀冊。這霎佇台灣較濟所在有設公學校，總是真濟爸母無致意予查某去讀。按呢實在真有錯誤。教會內的人著做模樣來要緊予查某囡仔得著學問。

佇台灣政府所設的學校予台灣的查某囡仔讀，干焦有公學校佮附屬學校。公學校有真濟間。附屬學校有真濟間。附屬學校一間nā-tiāⁿ，就是佇艋舺彼間。現時佇遐有倚100个學生咧讀，卒業了較濟佇公學校做女先生。毋過佇台灣有真濟的查某囡仔袂得去附屬學校。閣有的愛讀較深，若是無愛做先生。所以有教會所設的女學校。現時佇台灣有兩間，就是台南一間，淡水一間。程度比公學校較懸，總是猶未到女高等學校遐懸。阮現時咧改良淡水女學校的程度，向望會予台灣的查某囡仔有機會通讀較深的冊來加得著學問。

金仁理。