Hok-khì

文獻資訊

項目 資料
作者 何希仁 Hô Hi-jîn
卷期 台灣教會報
卷期 第367卷
日期 1915/10
頁數 1-2

白話字(原文數位化)

Hok-khì

(Hô Hi-jîn kì--ê).

(Chiap 9 goe̍h 1 bīn).

  1. 10, no. 367, pp. 1-2

àn-tsáiⁿ-iūⁿ chia̍h chiú ê lâng chin guî-hiám? In-uī chia̍h chiú oē tì-kàu hām-lo̍h tsoē ê chhim-khut, siàu-liân-ke tāi-ke saⁿ-chio kóng, “Tio̍h lâi khì hoa-ke liú-hāng thit-thô, chiah ū hok-khì.” Kó͘-chá ê sêng-gú ū kóng, “Bān-ok îm uî siú;” chit tiâu sí-lō͘ m̄ thang kiâⁿ. Chiah ê chiú-lâu chhài-tiàm pháiⁿ-kiáⁿ-keng sī Mô-kuí só͘ siat. Mô͘-kuí sī chī-tsuī? Mô͘-kuí sī kuí-ông. Mô͘-kuí kap Siōng-tè tsoè tuì-te̍k. Kìⁿ-nā Siōng-tè ài lâng hó, Mô͘-kuí chiū kap I hoán-tuì. Siōng-tè ài lâng hó, nā-sī Mô͘-kuí ài hāi lâng. Mô͘-kuí ê kè-chhek put-téng-tē, Mô͘-kuí ēng goā-phê chin suí bê-ba̍k hāi lâng kàu sí-bô. Siàu-liân-lâng chhián-kiàn khoàⁿ tī goā-phê ê suí, m̄-tsai su-io̍k sī ēng khoài-lo̍k hó-khoàⁿ hō͘ lâng boē kì-tit āu-lâi ê tsai-hō, chhin-chhiūⁿ Tông Bêng-hông teh iû goa̍t-kiong, bô loā-kú phoà-pīⁿ îⁿ-tîⁿ kàu boē kóng-tit. Hiah-ê pháiⁿ-kiáⁿ-keng kiám m̄-sī chhin-chhiūⁿ niáu-chhú-tauh ài lia̍h niáu-chhú? Tek-khak tio̍h chhòng i hèng chia̍h ê mi̍h hē toà niáu-chhú-tauh ê lāi-bīn; he̍k sī thô͘-tāu-jîn hang kàu chin phang, á-sī kiâm-hî chhàu-chho. Niáu-chhú tsáu kūn-oá, tuì goā-bīn phīⁿ-tio̍h hó-bī lia̍h tsoè sī lāi-bīn ū hok-khì thang tit-tio̍h, thâu-khak chiū nǹg tuì mn̂g-ni̍h ji̍p-khì. Ò-hò lah! Tauh-tio̍h, hō͘ i tsám tio̍h thâu kàu sí-khiàu-khiàu. Taⁿ hok-khì tī tó-lo̍h? Siàu-liân-lâng khì hoa-ke liú-hāng ài tit-tio̍h hok-khì, hoán-tńg tú-tio̍h chhi-chhám , bô koh-iūⁿ chhin-chhiūⁿ niáu-chhú ê tòng-gōng. Bat tú-tio̍h khit-chia̍h lô-hàn-kha, khoàⁿ i ê thong-sin ū phoà-pīⁿ siⁿ-chhng, mn̄g i ê lâi-le̍k chiū tsai i goân-pún sī hó-gia̍h lâng. In-uī ài hòng-tōng chiū tú-tio̍h chhin-chhiūⁿ án-ni ê chhám-tsōng. Hā Ú só͘ kóng kiám m̄-sī chin si̍t bô chhò? I kóng, “Hó ê lâng kàu-bé hó bé-kiat, pháiⁿ lâng kàu-bé pháiⁿ bé-kéng.” Thong Ông iā kóng, “Hó ê lâng tit-tio̍h hok-khì, hòng-tōng ê lâng tú-tio̍h tsai-hō.”

Koh ū chin-tsoē lâng kóng, “ài tit-tio̍h hok-khì tio̍h pài sîn-bêng.” Thong thiⁿ-kha-ē ài pài sîn. Sè-kan bē bat ū chi̍t kok ê jîn-sîn bô pài sîn. Chin m̄-bat chêng-lí ê chhiⁿ-hoan iû-goân ū sîn thang pài. In phah-sǹg pài sîn sī hok-khì ê kun-pún. Tek-khak tio̍h pài sîn, chiah oē tit-tio̍h hok-khì. M̄-kú pài sîn tio̍h ài jīn-chin, kap pêng-iú kau-poê tio̍h ài tsai i sī chin á-sī ké. Khóng-tsú bat kóng, “Lī-ek lán pún-sin ê lâng ū saⁿ khoán ê pêng-iú, sún-hāi lán ê pún-sin iā ū saⁿ khoán ê pêng-iú.” Nā m̄-sī chin ê pêng-iú, m̄-nā bô lī-ek, kiám-chhái soà hō͘ i koái-phiàn iā káⁿ. Pài sîn-bêng ê lâng khah tsoē kiám m̄-sī gōng-gōng-sìn, gōng-gōng pài mah? Só͘ pài ê sîn-bêng sī chin á-sī ké chit tsân lóng bô khe-khó. Pí-phēng Tâi-oân lâng pài Má-tsó͘ ê lâi-le̍k? Lóng m̄-tsai Má-tsó͘ put-kò sī Hok-kiàn-séng Heng-hoà-hú ê tsa-bó͘ gín-ná, Tông-tiâu chhut-sì. In-uī hó miâ-siaⁿ chiong i ê sìⁿ-miā kiù lâng, chiū hiah-ê chhi-gâi ê peh-sìⁿ oe-oe tīn-tīn kàu i-ê biō ho̍k-sāi i ê siōng; boē hiáu-tit siūⁿ Má-tsó͘ iû-goân sī lâng, ū siⁿ ū sí kap lán chiah-ê bô koh-iūⁿ, iā bô kàu-gia̍h hō͘ lán thang ho̍k-sāi. Só͘ pài put-kò sī i-ê chhâ-siōng nā-tiāⁿ. Sím-mi̍h tō-sū ū pún-sū thang ín i ê sîn-hûn tò-tńg lâi tiàm tī lán só͘ tiau-khek ê chhâ-siōng? ài kèng-tiōng kó͘-tsá ê hó lâng, hông-tè, sian-siⁿ á-sī tsó͘-chong, kiám m̄-tio̍h o̍h i ê hó soà-chiap i ê kha-pō͘, án-ni lâi pài? Lāu-pē nā tsoè chha̍t lia̍h koe, kiáⁿ tsū-jiân m̄-thang o̍h i. M̄-kú lāu-pē nā hó, kiáⁿ tio̍h o̍h i ê hó. án-ni sī chin ê hàu-kèng. oē pó-pì lán, oē sù hok hō͘ lán, chiū-sī éng-oán bô khí-thâu bô soah-bé chin-sîn Siōng-tè.

Tiong-kok lâng ê hó miâ-siaⁿ liû-thoân kàu goā kok, chèng-lâng o-ló i-ê tsâi-tiāu. Keng-tsoh chin khûn, tsoè kang-hu chin chêng-kong, tsoè seng-lí sǹg sī it-téng gâu, chí-ū chi̍t hāng hō͘ goā-kok lâng khah ài chhiò, chiū-sī teh pài sîn-bêng. Ta̍k-ê kóng Tiong-kok lâng kàu hiah-ni̍h gâu, tsoè seng-lí, tsoè kang-hu, tsoh-chhân ná chhin-chhiūⁿ chiâⁿ tsoè lâm-chú-hàn. Nā-sī pài sîn-bêng chhin-chhiūⁿ teh chhòng gín-ná-tāi.

(āu-koàn beh koh chiap).

漢羅(Ùi原文改寫)

福氣

(何希仁記--ê)。

(接9月1面)。

1915.10,no.367,pp.1-2

按怎樣食酒的人真危險?因為食酒會致到陷落罪的深堀,少年家大家相招講,「著來去花街柳巷thit-thô,才有福氣。」古早的成語有講,「萬惡淫為首;」這條死路毋通行。chiah的酒樓菜店歹囝間是魔鬼所設。魔鬼是chī-tsuī?魔鬼是鬼王。魔鬼佮上帝做對敵。見若上帝愛人好,魔鬼就佮伊反對。上帝愛人好,若是魔鬼愛害人。魔鬼的計策不等第,魔鬼用外皮真媠迷目害人到死無。少年人淺見看佇外皮的?,毋知私慾是用快樂好看予人袂記得後來的災禍,親像唐明皇teh遊月宮,無偌久破病îⁿ纏到袂講得。遐的歹囝間kiám毋是親像老鼠tauh愛掠老鼠?的確著創伊hèng食的物下蹛老鼠tauh 的內面;或是塗豆仁烘到真芳,抑是鹹魚臭臊。鳥鼠走近倚,對外面鼻著好味掠做是內面有福氣通得著,頭殼就nǹg對門裡入去。Ò-hò lah!Tauh著,予伊tsám著頭到死khiàu-khiàu。Taⁿ福氣佇tó落?少年人去花街柳巷愛得著福氣,反轉拄著悽慘,無各樣親像老鼠的 tòng戇。捌拄著乞食羅漢跤,看伊的通身有破病生瘡,問伊的來歷就知伊原本是好額人。因為愛放蕩就拄著親像按呢的慘狀。夏禹所講kiám毋是真實無錯?伊講,「好的人到尾好尾結,歹人到尾歹尾景。」通王也講,「好的人得著福氣,放蕩的人拄著災禍。」

閣有真濟人講,「愛得著福氣著拜神明。」通天腳下愛拜神。世間未捌有一國的人臣無拜神。真毋捌情理的生番猶原有神通拜。In拍算拜神是福氣的根本。的確著拜神,才會得著福氣。毋kú拜神著愛認真,佮朋友交陪著愛知伊是真抑是假。孔子捌講,「利益咱本身的人有三款的朋友,損害咱的本身也有三款的朋友。」若毋是真的朋友,毋但無利益,kiám-chhái紲予伊拐騙也敢。拜神明的人較濟kiám毋是戇戇信,戇戇拜mah?所拜的神明是真抑是假這層攏無稽考。比並台灣人拜媽祖的來歷?攏毋知媽祖不過是福建省興化府的查某囡仔,唐朝出世。因為好名聲將伊的性命救人,就遐的chhi-gâi 的百姓oe-oe陣-陣到伊的廟服事伊的像;袂曉得想Má-tsó͘猶原是人,有siⁿ有死佮咱chiah的無各樣,也無夠額予咱通服事。所拜不過是伊的柴像nā-tiāⁿ。甚物道士有本事通引伊的神魂倒轉來tiàm佇咱所雕刻的柴像?愛敬重古早的好人,皇帝,先生抑是祖宗,kiám毋著學伊的好續接伊的腳步,按呢來拜?老父若做賊掠雞,囝自然毋通學伊。毋kú老父若好,囝著學伊的好。按呢是真的孝敬。會保庇咱,會賜福予咱,就是永遠無起頭無煞尾真神上帝。

中國人的好名聲流傳到外國,眾人呵咾伊的才調。耕作真勤,做工夫真chêng-kong,做生理算是一等gâu,只有一項予外國人較愛笑,就是teh拜神明。逐个講中國人到遐爾gâu,做生理,做工夫,作田ná親像成做男子漢。若是拜神明親像teh創囡仔代。

(後卷欲閣接)。