歐洲戰爭的講和袂
Au-chiu Chiàn-cheng ê Káng-hô bē
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 何希仁 Hô Hi-jîn |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第365卷 |
| 日期 | 1915/8 |
| 頁數 | 9-10 |
白話字（原文數位化）
Au-chiu Chiàn-cheng Ē Káng-hô bē?
- 8, no. 365, pp. 9-10
Chin chē lâng kóng chit kù sī m̄ tsai chiah-ê tāi kok uī sím-mi̍h sū teh kau-chiàn. Hiān-kim Tâi-oân lâng khoàⁿ sin-bûn, loā-chē lâng sún-siong, toh chi̍t kok iâⁿ, toh chi̍t kok su, hui-hêng ki poe kàu siáⁿ só͘-tsāi pàng pho̍k-lia̍t-tân, ū-sî iâⁿ, ū-sî su, pò kàu jû chhiáng-chhiáng, khoàⁿ pò kap thiaⁿ ê lâng iā sī án-ni. Koh iâu(iau)-giân Eng-kok lâng beh tńg-khì tsò gī-bū peng, beh pó hō͘ i-ê chhin-lâng bó͘-kiáⁿ, kóng chiah-ê gōng oē. iā ū kóng Tek-kok 20 nî kú teh pī-pān beh kau-chiàn, tún chhèng-io̍h, ēng i-ê tsâi-tiāu lâi hoat-bêng hāi lâng ê ke-si, sī chin-gâu, chin khiàng. Nā-sī tsò iá-siù khiok ē kóng-tit sī gâu. Nā-sī tsò lâng hoán-tńg sī iá-bân. Téng-bīn só͘ kóng chiah-ê oē kî-tiong iā thang hó-chhiò, iā thang khó-lîn.
Kau-chiàn ê tê-ba̍k sī toā. Thang kóng sī uī-tio̍h gī-lí, uī-tio̍h kiù lâng lâi chiàn-cheng. Pe̍k-ní-gī sī chhin-chhiūⁿ Hoat-kok ê sè-kiáⁿ hō͘ Tek-kok chân-jím khek-po̍k kàu bē kóng-tit. Eng-kok ê peh-sìⁿ chì-khì chha-put-to sī chhin-chhiūⁿ tī Siōng-tè ê bīn-chêng chiù-choā, Tio̍h kiù Pe̍k-ní-gī thoat-lī Tek-kok ê chhiú-thâu. Tio̍h chiàn-cheng kàu lóng bô lâu chi̍t miâ ê Tek-kok peng tī Pe̍k-ní-gī ê kài-hān lāi, chiah ē hô. Nā pàng chhut-tsāi kiông kok lâi khi-hū jio̍k kok, tuì ba̍t tō-lí ê kok-bîn bē tit-koè. Eng-kok siàu-liân lâng bô lūn siōng tiong hā ê siā-hoē chit-tia̍p tsū-iû hiàn-sin lâi chhut-chiàn, bô koh-iūⁿ Tsú Iâ-so͘ uī-tio̍h kiù lâng lâu I ê hoeh. Tsò bo̍k-su kap bo̍k-su ê kiáⁿ iā kam-goān tsò peng sī chin-chē. Piⁿ-á teh khiā khoàⁿ Iâ-so͘ siū-sí ê lâng kóng, “I nā-sī Siōng-tè ê kiáⁿ, siáⁿ-sū bô kiù ka-tī? án-ni sí tī Si̍p-jī-kè ū sím-mi̍h lō͘-ēng?” Eng-kok ê peh-sìⁿ sui-jiân chin iu-chhiû in-uī sí-sit hô-kia̍t ê siàu-liân lâng chin chē, tsóng bô lia̍h tsò kiàn-siàu. Khó-sioh Tiong-kok Tâi-oân m̄ bat tō-lí ê lâng, m̄ tsai chiàn-cheng ê lí-iû, lia̍h tsò bô koh-iūⁿ chhin-chhiūⁿ hiaⁿ-tī-á oan-ke kiò kong-chhin lâi chhú-hô chiah ē soah.
(Hô Hi-jîn kì).
漢羅（Ùi原文改寫）
歐洲戰爭會講和袂？
1915.8，no.365，pp.9-10
真濟人講這句是毋知chiah的大國為甚麼事teh交戰。現今台灣人看新聞，偌濟人損傷，toh一國贏，toh一國輸，飛行機飛到啥所在放爆裂彈，有時贏，有時輸，報到jû chhiáng-chhiáng，看報佮聽的人也是按呢。閣謠言英國人欲轉去做義務兵，欲保護伊的親人某囝，講chiah的戇話。也有講德國20年久teh備辦欲交戰，囤銃藥，用伊的才調來發明害人的家私，是真gâu，真khiàng。若是做野獸卻會講得是gâu。若是做人反轉是野蠻。頂面所講chiah的話其中也通好笑，也通可憐。
交戰的題目是大。通講是為著義理，為著救人來戰爭。白耳義是親像法國的細囝予德國殘忍刻薄到袂講得。英國的百姓志氣差不多是親像佇上帝的面前咒誓，著救白耳義脫離德國的手頭。著戰爭到攏無留一名的德國兵佇白耳義的界限內，才會和。若放出在強國來欺負弱國，對識道理的國民袂得過。英國少年人無論上中下的社會這霎自由獻身來出戰，無各樣主耶穌為著救人流伊的血。做牧師佮牧師的囝也甘願做兵是真濟。邊仔teh徛看耶穌受死的人講，「伊若是上帝的囝，啥事無救家己？按呢死佇十字架有甚物路用？」英國的百姓雖然真憂愁因為死失豪傑的少年人真濟，總無掠做見笑。可惜中國台灣毋捌道理的人，毋知戰爭的理由，掠做無各樣親像兄弟仔冤家叫公親來取和才會煞。
(何希仁記)。