巡宜蘭佮花蓮港教會
Sûn Gî-lân kap Hoe-liân-káng kàu-hoē
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 葉金木 Ia̍p Kim-bo̍k |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第358卷 |
| 日期 | 1915/1 |
| 頁數 | 5-6 |
白話字（原文數位化）
Sûn Gî-lân kap Hoe-liân-káng kàu-hoē
- 1, no. 358, pp. 5-6
Chit-pang Gô͘ Bo̍k-su ū chio goá kap i khì hù Gî-lân Thoân-tō-hoē kap Sī-chhat hia só͘ sio̍k kàu-hoē ê tsōng-hóng. Goá chiong só͘ keng-kè pâi-lia̍t tī ē-toé:-
Tsa̍p-it ge̍h 9 ji̍t khí-sin tuì lō͘ kàu Téng-siang-khoe ê lé-pài-tn̂g hioh-àm, kàu thiⁿ-kng chiū koh khí-sin kàu Gî-lân-koe lé-pài-tn̂g.Ji̍t-àm ū kap hoē-iú saⁿ-kap tsū-chi̍p lé-pài. Kàu-hoē kap sè-sio̍k tsóng-sǹg ū 100 goā lâng lâi thiaⁿ tō-lí. Tsa̍p-it ji̍t ū khì Lô-tong hù Thoân-tō-hoē. Ū 9 ê thoân-tō-su lâi hù, ū gī-lūn kàu-hoē ê sū, koh ū hō͘ Kàu-sū-hoē chhì-giām. Thâu-bé ū 3 ji̍t kú. Ū nn̄g àm saⁿ-soà pò͘-tō, ki-hoē put-chí hó. Thâu chi̍t àm ū 100 goā lâng lâi thiaⁿ, ta̍k-lâng chin tsù-ì. Tē-jī àm ū hun tsoè nn̄g tuī, chi̍t tuī tī pài-tn̂g, chi̍t tuī khì koe-lāi pò͘-tō, ū 200 tsó-iū lâng lâi thiaⁿ. Chit-nn̄g àm ê ki-hoē put-chí hó. Ū thiaⁿ-kìⁿ kóng tuì chit àm lâi thiaⁿ tō-lí ê lâng ū-ê put-chí siū kám-kek, kan-chèng tō-lí sī chin-ê, koh ū chi̍t-ke pó-chiàⁿ pún sī teh chia̍h chhài, thiaⁿ liáu iā o-ló tō-lí sī hó, tuì hit-tia̍p liáu-āu ū kap i ke-lāi siông-siông lâi mn̄g tō-lí.
Tsa̍p-saⁿ ji̍t goán ū khì Pat-lí-sa, Lô-tong thoân-tō, Chhî Chhun-seng ū kap goán khì. Ji̍t àm Gô͘ Bo̍k-su ū kap Chhî Thoân-tō, Ông Thoân-tō khì koe-ni̍h pò͘-tō, ū 200 tsó-iū lâng lâi thiaⁿ tō-lí, koh ū lâng hián-bêng kóng i beh siông-siông lâi pài-tn̂g thiaⁿ tō-lí. Goá tī pài-tn̂g kap kàu-hoē tsū-chi̍p, soà kā in chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Ū 17 lâng lâi chhì-giām, ū 50 goā lâng lâi lé-pài.
Tsa̍p-sì ji̍t ū khí-sin tuì So͘-ò chē-tsûn. Thiⁿ kng chiū kàu Hoe-liân-káng, tī chia kap in tsū-chi̍p lé-pài. Téng-po͘ ū 50 goā lâng, ē-po ū siú Sèng-chhan, lâng-gia̍h kap téng-po͘ chha-put-to. Ū 5 ê siàu-liân lâng chiap-siū Sèng-chhan, chit 5 ê lóng sī Niû Tiúⁿ-ló ê sun, che sī hán-tit khoàⁿ-kìⁿ ū án-ni. Chit uī ê kàu-hoē hiān-sî ū 3 chéng-tso̍k ê lâng, chiū-sī Hô-ló, Kheh-lâng, Pîⁿ-po͘. Tī chia ū 15 lâng lâi chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h, khah tsoē oē tha̍k Sèng-keng.
Tsa̍p-la̍k ji̍t koh chē tsûn tò-tńg-lâi. Gô͘ Bo̍k-su chiū tò-tńg khì Tām-suí, in-uī i bô ki-hoē thang iân-chhiân, goá ū tuì So͘-ò chiūⁿ soaⁿ koh khì sī-chhat iáu-bē ū khì ê lé-pài-tn̂g, kap chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Tsa̍p-chhit ji̍t chiū kàu Lô-tong. Chhî Thoân-tō ū kap goá tsoè-tīn kiâⁿ lō͘ kàu Bú-ian, kàu uī ū khì thàm hiah-ê hoē-iú, soà chio in lâi lé-pài. Hit ē-po͘ ū 30 lâng lâi saⁿ-kap lé-pài, ū 14 lâng chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Ē-po͘ ū kap Bú-ian ê thoân-tō tsoè tīn khì Lī-tek-kán, chit só͘-tsāi iā sī sin siat ê kàu-hoē, koe-ni̍h ū 2 ke ê hoē-iú nā-tiāⁿ, kî-û lóng sī tī Pîⁿ-po͘ siā. àm-sî ū 30 goā lâng lâi thiaⁿ tō-lí; ū tsa̍p-só͘ ê gín-ná chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h, chiah-ê lóng sī sè-sio̍k ê gín-ná khah tsoē.
Tsa̍p-poeh ji̍t téng-po͘ goá ū khì Ki-li̍p-pán. Hit ē-po͘ ū 20 lâng lâi lé-pài, ū 9 lâng chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Ē-po͘ ū kàu Hoan-siā-thâu; ji̍t-àm ū 30 lâng lâi lé-pài, ū 17 lâng chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Tsa̍p-káu ji̍t ū khì Táⁿ-má-ian, ji̍t-àm ū 30 goā lâng lâi lé-pài, ū 10 goā lâng lâi chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Jī-tsa̍p ji̍t ū kàu Gî-lân-koe, hit-àm ū 60 goā lâng lâi lé-pài, ū 23 lâng chhì-giām Tsú-ji̍t-o̍h. Jī-it ji̍t ū kàu Lô-tong. Hit ē-po͘ ū kap thoân-tō tsoè tīn khì thàm Sàu-hut ê kàu-hoē, ū 10 goā lâng lâi saⁿ-kap lé-pài, chit-tè hiān-sî bô thoân-tō; chiah-ê kàu-hoē khì Lô-tong lé-pài. Ji̍t-àm tī Lô-tong pài-tn̂g lé-pài ū 30 goā lâng tiâu-tî ài lâi thiaⁿ tō-lí; chiah-ê lâng lóng sī īⁿ-pang lâng. Chit-tè hiān-sî put-chí hó ki-hoē, Jī-jī ji̍t téng-po͘ ū kàu Lâm-hong-ò kap in saⁿ-kap lé-pài. Ū 20 goā lâng lâi lé-pài, ū 8 lâng chhì-giām tsú-ji̍t-o̍h. àm-sî lé-pài, lâng-gia̍h kap téng-po͘ chha-put-to. Jī-saⁿ ji̍t téng-po͘ chiū tah hé-tsûn tò-tńg-lâi.
Chit pang só͘ chhì-giām ê sêng-chek tē-it hó sī Gî-lân koe kap Hoe-liân-káng, in-uī hiah-ê sī toā lâng khah tsoē. Ta̍k-lâng ū tha̍k put-chí se̍k, oē tha̍k Sèng-keng, Sin-iok Būn-tap, Chin-tō Būn-tap. Ta̍k lâng lóng oē tha̍k kuí-nā hāng. Lūn kàu-hoē thang kóng sī Gî-lân-koe, Hoe-liân-káng, Pat-lí-sa chit saⁿ uī khah oa̍h-tāng. Tī Pîⁿ-po͘-siā ê tiong-kan sǹg sī Pái-lî khah chiâⁿ kàu-hoē ê khoán. In tī ta̍k ke lóng oē bat Sèng-keng; lūn toê-iân in iā chin chhut-la̍t. Goá tī Gî-lân-koe chhì-giām Chú-ji̍t-o̍h, toā-poàⁿ sī sio̍k chit siā ê kàu-hoē. In hiān-sî bô thoân-tō, lóng sī lâi Gî-lân koe lé-pài, in-uī lī-khui Gî-lân-koe bô joā-hn̄g.
Gî-lân ê kàu-hoē lóng sī Pîⁿ-po͘ khah tsoē, taⁿ tī ta̍k siā ê lâng ū chiām-chiām sit-lo̍h tō-lí. Koh ū-sî soá-lâi soá-khì bô tiāⁿ-tio̍h. Ū lâng ná chhin-chhiūⁿ bô tsong-kàu ê khoán-sit, ū lâng koh khì ho̍k-sāi ngó͘-siōng; ta̍k siā ê lâng-gia̍h iā sī chin-chió, khoàⁿ-liáu hō͘ lâng ê sim chin kan-khó͘, in-uī in tsá sī chhin-chhiūⁿ Í-sek-lia̍t ê lâng hō͘ Siōng-tè kéng-tiàu, tsóng-sī in bô tì-ì tō-lí, tì-kàu tú-tio̍h hō͘ Siōng-tè pàng-sak. Só͘-tsāi lóng hō͘ Hàn-jîn tit-tio̍h, lâng-chéng iā ná chió.
Tsóng-sī ū chi̍t-hāng hó, chiū-sī pún-jiân tī-hia Hàn-jîn chin khoàⁿ-khin Pîⁿ-po͘, khoàⁿ chit ê tō-lí sī in ê kàu. Hàn-jîn m̄-goān lâi thiaⁿ tō-lí; kai-tsài hiān-sî tī Gî-lân-koe í-keng ū 20 goā ê Hàn-jîn tit-tio̍h tō-lí, tī Pe̍h-chio̍h-soaⁿ-kha iā ū kuí-nā ke ài tit-tio̍h tō-lí, in ū beh chhéng-kiû tī in tiong-kan siat Káng-gī-só͘. Koh Pîⁿ-po͘ ū tsoē-tsoē lâng ná bat tō-lí, khah jia̍t-sim. Che sī tuì kūn-lâi chiah ê thoân tō-su ū khah jia̍t-sim chīn-tiong teh tsoè-kang ê hāu-kó, chhin-chhiūⁿ chīn-la̍t teh kà Tsú-ji̍t-o̍h, liân-ha̍p pò͘-tō, kó͘-bú hoē-iú siú ka-têng ê lé-pài. Goá só͘ siá sī ài hō͘ khoàⁿ Pò ê hiaⁿ-tī chí-bē oē tāi-lio̍k tsai hit-tè kàu-hoē ê siau-sit, soà tì-ì chhiáⁿ lín tī kî-tó ê tiong-kan oē thoè in kî-tó, hō͘ Tsú ê tō-lí tit-tio̍h khoah-toā, hō͘ Tsú ê lô͘-po̍k tī-hia oē tit-tio̍h Sèng-sîn ê la̍t, chīn-tiong tsoè Siōng-tè ê kang lâi lī-ek kàu-hoē.
(Ia̍p Kim-bo̍k).
漢羅（Ùi原文改寫）
巡宜蘭佮花蓮港教會
1915.1，no.358，pp.5-6
這pang吳牧師有招我佮伊去赴宜蘭傳道會佮視察遐所屬教會的狀況。我將所經過排列佇下底：-
十一月9日起身對路到Téng-siang-khoe 的禮拜堂歇暗，到天光就閣起身到宜蘭街禮拜堂。日暗有佮會友相佮聚集禮拜。教會佮世俗總算有100外人來聽道理。十一日有去羅東赴傳道會。有9个傳道師來赴，有議論教會的事，閣有予教士會試驗。頭尾有3日久。有兩暗相續佈道，機會不止好。頭一暗有100外人來聽，逐人真注意。第二暗有分做兩隊，一隊佇拜堂，一隊去街內佈道，有200 左右人來聽。這兩暗的機會不止好。有聽見講對這暗來聽道理的人有的不止受感激，干證道理是真的，閣有一家保正本是teh食菜，聽了也呵咾道理是好，對彼霎了後有佮伊家內常常來問道理。
十三日阮有去Pat-lí-sa，羅東傳道，徐春生有佮阮去。日暗吳牧師有佮徐傳道，王傳道去街裡佈道，有200左右人來聽道理，閣有人顯明講伊欲常常來拜堂聽道理。我佇拜堂佮教會聚集，紲共in試驗主日學。有17人來試驗，有50外人來禮拜。
十四日有起身對蘇澳坐船。天光就到花蓮港，佇遮佮in聚集禮拜。頂晡有50外人，ē晡有守聖餐，人額佮頂晡差不多。有5个少年人接受聖餐，這5个攏是梁長老的孫，這是罕得看見有按呢。這位的教會現時有3種族的人，就是Hô-ló，客人，平埔。佇遮有15人來試驗主日學，較濟會讀聖經。
十六日閣坐船倒轉來。吳牧師就倒轉去淡水，因為伊無機會通iân-chhiân，我有對蘇澳上山閣去視察猶未有去的禮拜堂，佮試驗主日學。十七日就到羅東。徐傳道有佮我做陣行路到Bú-ian，到位有去探遐的會友，紲招in來禮拜。彼下晡有30人來相佮禮拜，有14人試驗主日學。下晡有佮Bú-ian 的傳道做陣去Lī-tek-kán，這所在也是新設的教會，街裡有2家的會友nā-tiāⁿ，其餘攏是佇平埔社。暗時有30外人來聽道理；有十數的囡仔試驗主日學，chiah 的攏是世俗的囡仔較濟。
十八日頂晡我有去Ki-li̍p-pán。彼下晡有20人來禮拜，有9人試驗主日學。下晡有夠番社頭；日暗有30人來禮拜，有17人試驗主日學。十九日有去Táⁿ-má-ian，日暗有30外人來禮拜，有10外人來試驗主日學。二十日有夠宜蘭街，彼暗有60外人來禮拜，有23人試驗主日學。二一日有到羅東。彼下晡有佮傳道做陣去探Sàu-hut 的教會，有10外人來相佮禮拜，這塊現時無傳道；chiah 的教會去羅東禮拜。日暗佇羅東拜堂禮拜有30外人tiâu-tî愛來聽道理；chiah 的人攏是異邦人。這塊現時不止好機會，二二日頂晡有夠南方澳佮in相佮禮拜。有20外人來禮拜，有8人試驗主日學。暗時禮拜，人額佮頂晡差不多。二三日頂晡就tah火船倒轉來。
這pang所試驗的成績第一好是宜蘭街佮花蓮港，因為遐的是大人較濟。逐人有讀不止熟，會讀聖經，新約問答，真道問答。逐人攏會讀幾若項。論教會通講是宜蘭街，花蓮港，Pat-lí-sa這三位較活動。佇平埔社的中間算是Pái-lî較成教會的款。In佇逐家攏會捌聖經；論題緣in也真出力。我佇宜蘭街試驗主日學，大半是屬這社的教會。In現時無傳道，攏是來宜蘭街禮拜，因為離開宜蘭街無偌遠。
宜蘭的教會攏是平埔較濟，taⁿ佇逐社的人有漸漸失落道理。閣有時徙來徙去無定著。有人ná親像無宗教的款式，有人閣去服事偶像；逐社的人額也是真少，看了予人的心真艱苦，因為in早是親像以色列的人予上帝揀召，總是in無致意道理，致到拄著予上帝放拺。所在攏予漢人得著，人種也ná少。
總是有一項好，就是本然佇遐漢人真看輕平埔，看這个道理是in 的教。漢人毋願來聽道理；佳哉現時佇宜蘭街已經有20外个漢人得著道理，佇白石山跤也有幾若家愛得著道理，in有欲請求佇in中間設講義所。閣平埔有濟濟人ná捌道理，較熱心。這是對近來chiah 的傳道師有較熱心盡忠teh做工的效果，親像盡力teh教主日學，聯合佈道，鼓舞會友守家庭的禮拜。我所寫是愛予看報的兄弟姊妹會大略知彼塊教會的消息，紲致意請恁佇祈禱的中間會替in祈禱，予主的道理得著闊大，予主的奴僕佇遐會得著聖神的力，盡忠做上帝的工來利益教會。
(葉金木)。