宜蘭花蓮港
Gî-lân Hoe-lêng-káng
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第353卷 |
| 日期 | 1914/8 |
| 頁數 | 6-7 |
白話字（原文數位化）
Gî-lân, Hoe-liân(lêng)-káng.
- 8, no. 353, pp. 6-7
Sin-le̍k 5 ge̍h 22 hō Lô Sian-siⁿ kap goá ū khí-sin khì Koe-lâng, siūⁿ beh tah hé-tsûn kài So͘-ò. Kàu Koe-lâng chiū khì hé-tsûn ê sū-bū-só͘ beh thiah-toaⁿ. Hoē-siā chiū thong-ti kóng in-uī phah chhiⁿ-hoan tsài kun-hu ê in-toaⁿ chiū hit tsoā tsûn beh ti̍t thàu-kàu Hoe-liân-káng, bô hioh tī So͘-ò. Goán chiū put-tek-í tio̍h tuì lō͘, in-uī goá í-keng ū iok 24 hō beh siú boán-chhan tī Gî-lân-koe. Hiān-sî kheng-piān-chhia ū kàu Suī-hong nā-tiāⁿ. Tuì Suī-hong kàu Tāi-lí-káng tio̍h chē-kiō kap kiâⁿ lō͘. Tuì Tāi-lí-kán kàu Gî-lân ū kheng-piān-chhia thang chē. Hit ji̍t goán ū thàu kàu Thn̂g-á-siâⁿ keh mê. Lé-pài tsá-khí chhit tiám goā chiū kàu Gî-lân-koe. Hit ji̍t ū tī hia siú boán-chhan. Gî-lân-koe ê kàu-hoē ū chiām-chiām teh chìn-pō͘.
Chit pái siú boán-chhan ū kuí-nā ê lâng kiù soé-lé. Ū chiap-lia̍p chi̍t ê toā lâng kap kuí-nā ê gín-ná siū soé-lé. Koh ū chi̍t-ê, soè-hàn ê sî siū soé-lé, hit ji̍t hō͘ Tok-hoē mn̄g tō-lí soà chiap-siú boán-chhan. Siú boán-chhan kè-kiōng ū saⁿ sì tsa̍p lâng.
25 hō Gî-lân thoân-tō-hoē ū tsū-chi̍p tī Gî-lân-koe. Hoe-liân-káng Thoân-tō Tân Bo̍k-seng í-goā hoē-oân lóng ū lâi hù. 25 hō ē-po͘ kap 26 hō kui ji̍t ū tsū-chi̍p lâi gī-lūn kuí-nā hāng tāi-chì koan-hē tī kàu-hoē ê chìn-pō͘. Chi̍t hāng chiū-sī lūn Tsú-ji̍t-o̍h ê kui-chek; koh chi̍t hāng chiū-sī lūn tio̍h tsái-iūⁿ kó͘-bú kàu-hoē ka-têng ê lé-pài. Nn̄g àm ū pò͘-tō tī Gî-lân-koe, ū put-chí tsoē lâng lâi thiaⁿ. Tē jī àm ū chò iáⁿ-teng. tāi-lio̍k ū saⁿ-pah lâng lâi khoàⁿ. Kok thoân-kàu-su ū lûn-liû kóng tō-lí. Chin hó ki-hoē. Chit pái chhut-goā goán tī kuí-nā só͘-chāi pò͘-tō ū ēng teng-iáⁿ. Chin-tsoē lâng ài tsáu lâi khoàⁿ. Tī Lô-tong Ông Thoân-tō kap goá chi̍t pái ū chioh hì-tâi lâi iáⁿ-teng pò͘-tō. Hit àm sui-bóng ū lo̍h-hō͘ chin toā, iáu-kú iok-lio̍k ū gō͘ pah lâng lâi thiaⁿ.
Thoân-tō-hoē soah, Lô sian-siⁿ kap goá ū khì sûn Gî-lân pîⁿ-iûⁿ kok pài-tn̂g ê kàu-hoē. Tāi-khài lâi kóng Gî-lân-koe í-goā bô chi̍t-ê ū chìn-pō͘. Ū-ê chhin-chhiūⁿ Lâm-hong-ò kap Bú-iân-tsng, hoán-tńg ū tò-thè. Gî-lân pîⁿ-iûⁿ ê kàu-hoē si̍t-tsāi thang khó-lîn. Khah-tsoē sī ná chhin-chhiūⁿ bô tuì-tiōng tō-lí ê khoán-sit. Kiaⁿ-liáu in nā bô hoán-hoé lâi khah jia̍t-sim ho̍k-sāi Siōng-tè chiū pa̍t ji̍t oē ná chhin-chhiūⁿ Ló-tí-ka ê kàu-hoē hō͘ Siōng-tè só͘ iàm-chiān m̄ chiap-la̍p.
Tuì Gî-lân goán ū tah tsûn khì Hoe-liân-káng. Hit só͘-tsāi ê kàu-hoē lio̍h-lio̍h-á teh chìn-pō͘. Hiān-sî ū khah-chē lâng lâi lé-pài. Khiok ia̍h ū chin tsoē bô chiâu-ûn lâi lé-pài. ǹg-bāng ná-kú chiū ná jia̍t sim. Hoe-liân-káng ê pài-tn̂g chin khoah koh chin sóng. Pài-tn̂g-thiaⁿ sì tn̄g tn̂g, nn̄g tn̄g khoah. Khí chit keng pài-tn̂g ê chîⁿ khah tsoē sī Ka-ná-tāi ê kàu-hoē chhut. Che sī in-uī Hoe-liân-káng sī Thiaⁿ ê koe-chhī pài-tn̂g tio̍h khah chhù-sū. Só͘-í kàu-hoē ê khuì-la̍t bô kàu-gia̍h. Chit pái siú boán-chhan ū 25 lâng lâi hù. Taⁿ kūn-lâi kàu-hoē ū chiām-chiām ná ke-thiⁿ. Koh in-uī pí kū-sî khah ū khuì-la̍t ǹg-bāng tuì mê nî khí oē tam-tng kuí-nā ge̍h-ji̍t thoân-tō ê sok-kim.
Hiān-sî tī Hoe-liân-káng ū teh phah chhiⁿ-hoan. Chiàu lâng teh kóng kéng-chhat, ài-ióng kap kun-hu iok-lio̍k ū chiâⁿ-bān lâng. Phah chhiⁿ-hoan ê só͘-tsāi lī Hoe-liân-káng saⁿ sì phò͘ lō͘ nā-tiāⁿ. Goán ū-sî ū thiaⁿ-kìⁿ toā mn̂g chhèng teh tân. Chiàu thiaⁿ-kìⁿ lâng kóng í-keng sí kap tio̍h siong ê lâng put-chí tsoē.
Pài-la̍k goán kap Lîm Chheng-liâm, Tân Bo̍k-seng, nn̄g ê thoân-tō ū khì Hong-lîm kap hia ê kàu-hoē tsoè lé-pài. Goá téng-pái khì Hoe-liân-káng, hé-chhia iáu-bē ū kàu Hong-lîm. Taⁿ í-keng ū thàu-kàu Poa̍t-á-tsng, chiū-sī Hong-lîm khah lo̍h-khì. Hong-lîm ê kàu-hoē ū saⁿ sì ke. Kè-kiōng ū jī-tsa̍p goā lâng. Hiān-sî Hoe-liân-káng ê thoân-tō chi̍t ge̍h-ji̍t chi̍t pái-ū khì hit tè tsoè lé-pài. ǹg-bāng pa̍t ji̍t nā khah bô khiàm thoân-tō ê kang chiū oē phài chi̍t ê thoân-tō khì toà tī Hong-lîm.
āu-soaⁿ sī sin khai-khún ê toē-hng, só͘-í khah tsoē lâng só͘ iàu-kín chiū-sī thàn chîⁿ. Khah chió lâng ū iàu-kín sin ê tāi-chì. Taⁿ ǹg-bāng lia̍t-uī hiaⁿ-tī chì-bē nā ū pêng-iú chhin-chhek tī āu-soaⁿ, lín tio̍h siông-siông bián-lē in tio̍h khì tsoè lé-pài, jia̍t-sim ho̍k-sāi Siōng-tè, bián-tit in-uī chit sè-kan ê kiáu-jiáu chîⁿ-tsâi ê bê-he̍k tì-kàu sit-lo̍h in ê lêng-hûn. Koh ǹg-bāng hit só͘-tsāi í-keng sìn ê lâng oē jia̍t-sim pò-iông Tsú ê tō-lí lâi chio pa̍t lâng sìn Tsú.
(Iok Bí-tàn kì).
漢羅（Ùi原文改寫）
宜蘭，花蓮港。
1914.8，no.353，pp.6-7
新曆5月22號羅先生佮我有起身去基隆，想欲搭火船去蘇澳。到基隆就去火船的事務所欲拆單。會社就通知講因為拍青番載軍伕的因端就彼tsoā船欲直透到花蓮港，無歇佇蘇澳。阮就不得已著對路，因為我已經有約24號欲守晚餐佇宜蘭街。現時輕便車有到瑞芳nā-tiāⁿ。對瑞芳到大里港著坐轎佮行路。對大里港到宜蘭有輕便車通坐。彼日阮有透到Thn̂g-á-城隔暝。禮拜早起七點外就到宜蘭街。彼日有佇遐守晚餐。宜蘭街的教會有漸漸teh進步。
這擺守晚餐有幾若的人救洗禮。有接lia̍p一个大人佮幾若的囡仔受洗禮。閣有一个，細漢的時受洗禮，彼日予督會問道理續接守晚餐。守晚餐計共有三四十人。
25號宜蘭傳道會有聚集佇宜蘭街。花蓮港傳道陳木生以外會員攏有來赴。25號下晡佮26號規日有聚集來議論幾若項代誌關係佇教會的進步。一項就是論主日學的規則；閣一項就是論著怎樣鼓舞教會家庭的禮拜。兩暗有佈道佇宜蘭街，有不止濟人來聽。第二暗有做影燈。大略有三百人來看。各傳教師有輪流講道理。真好機會。這擺出外阮佇幾若所在佈道有用燈影。真濟人愛走來看。佇羅東王傳道佮我一擺有借戲台來影燈佈道。彼暗雖罔有落雨真大，iáu-kú約略有五百人來聽。
傳道會煞，羅先生佮我有去巡宜蘭平洋各拜堂的教會。大概來講宜蘭街以外無一个有進步。有的親像南方澳佮Bú-iân-tsng，反轉有倒退。宜蘭平洋的教會實在通可憐。較濟是ná親像無對重道理的款式。驚了in若無反悔來較熱心服事上帝就別日會ná親像Ló-tí-ka 的教會予上帝所厭賤毋接納。
對宜蘭阮有搭船去花蓮港。彼所在的教會略略仔teh進步。現時有較濟人來禮拜。卻亦有真濟無chiâu勻來禮拜。向望ná久就ná熱心。花蓮港的拜堂真闊閣真sóng。拜堂廳四丈長，兩丈闊。起這間拜堂的錢較濟是加拿大的教會出。這是因為花蓮港是廳的街市拜堂著較次序。所以教會的氣力無夠額。這擺守晚餐有25人來赴。Taⁿ近來教會有漸漸ná加添。閣因為比舊時較有氣力向望對暝年起會擔當幾若月日傳道的束金。
現時佇花蓮港有teh拍青番。照人teh講警察，隘勇佮軍伕約略有成萬人。拍青番的所在離花蓮港三四舖路nā-tiāⁿ。阮有時有聽見大門銃teh tân。照聽見人講已經死佮著傷的人不止濟。
拜六阮佮林清廉，陳木生，兩个傳道有去楓林佮遐的教會做禮拜。我頂擺去花蓮港，火車猶未有到楓林。Taⁿ已經有透到Poa̍t-á庄，就是楓林較落去。楓林的教會有三四家。計共有二十外人。現時花蓮港的傳道一月日一擺有去彼塊做禮拜。向望別日若較無欠傳道的工就會派一个傳道去蹛佇楓林。
後山是新開墾的地方，所以較濟人所要緊就是趁錢。較少人有要緊新的代誌。Taⁿ向望列位兄弟姐妹若有朋友親戚佇後山，恁著常常勉勵in著去做禮拜，熱心服事上帝，免得因為這世間的攪擾錢財的迷惑致到失落in 的靈魂。閣向望彼所在已經信的人會熱心報揚主的道理來招別人信主。
(約美旦記)。