著謹慎

Tio̍h Kín-sīn

文獻資訊

項目	資料
作者	戴仁壽 Tè Jîn-siū
卷期	台灣教會報
卷期	第347卷
日期	1914/2
頁數	9

白話字（原文數位化）

Tio̍h Kín-sīn.

1914.02. 347 Koàn P.9

Tè Jîn-siū

Lán ê Kiù-chú Iâ-so͘ ê Thoân-tō Pó-lô, chē-chē pái ū kóng chi̍t kù oē “Tio̍h kín-sīn”. Chit kù tio̍h kín-sīn sī sím-mi̍h ì-sù? Sī chhin-chhiūⁿ nn̄g pêng ê kun-peng ū beh kau-chiàn ê ì, á-sī mê-sî an-iâⁿ hioh-khùn, lóng tio̍h phài peng táⁿ-thàm, lûn-liû sûn iâⁿ chiú-keⁿ. Hiah ê teh sûn ê peng lóng tio̍h put-chí kín-sīn, m̄-nā kiaⁿ-liáu tuì-te̍k lâi bô͘-iâⁿ, ia̍h kiaⁿ-liáu in ê chú-chiòng lâi sûn, khoàⁿ tio̍h in pîn-toāⁿ, ia̍h beh pān in ê choē, só͘-í kui mê kui ji̍t to chhèng m̄-káⁿ pàng lī, lâi sì-kè sûn in ê iâⁿ. Sûn iâⁿ ê sî nā ū thiaⁿ-kìⁿ sím-mi̍h tōng-chēng, chiū khui siaⁿ kā I mn̄g”Sím-mi̍h lâng tī hia “? I nā saⁿ pài bô ìn, chiū khui chhèng kā I phah.

Lán ia̍h sī chhin-chhiūⁿ hit ê sûn-iâⁿ ê peng. Tī Sèng-chheh Thê-mô͘-thài ê phoe Pó-lô ū kóng, “Phì-lūn chhin-chhiūⁿ chò Ki-tok Iâ-so͘ ióng ê peng, lí eng-kai tio̍h-boâ tam-tng kan-khó͘”. Lán tī chit sè-kan chò Iâ-so͘ ê peng, lán ê tuì-te̍k sī Mô͘-kuí, siông-siông tio̍h kap I kau-chiàn. Lán ê chú-chiòng sī Iâ-so͘. I siông-siông teh khoàⁿ lán ū chīn-tiong á-bô, kiaⁿ-liáu pîn-toāⁿ, bô siú I ê bēng-lēng, I chiū hoân-ló, ko͘-put-chiong chiàu hoat-tō͘ tio̍h chek lán ê choē. I nā khoàⁿ lán ū chīn-tiong, I chiū hoaⁿ-hí. Mô͘-kuí ia̍h sī án-ni, I nā khoàⁿ lán ū pîn-toāⁿ, chiū chhoē khang thang bê lán ê sim.

Lán lâng tio̍h kín-sīn. Pó-lô siū Sèng-sîn chhiong-moá, I siū Sèng-sîn ê sî ēng chhiong-moá, I siū Sèng-sîn ê sî ēng chiah ê oē kā lâng kóng Hiah ê oē m̄ nā kā chi̍t poàⁿ lâng kóng nā-tiāⁿ, sī kā kàu-hoē-lāi ê chèng lâng kóng.

Lé-pài-ji̍t put-chí iàu-kín tio̍h lâi thiaⁿ chiah ê oē. Kàu pài-it lán lâng beh chò ka-tī ê kang, ū-ê chò seng-lí, ū-ê chò sian-siⁿ kà-sī ha̍k-seng, ū-ê chò i-seng khoàⁿ lâng ê pēⁿ, ū-ê chò ke-lāi ê kang, ū-ê chò ha̍k-seng tha̍k-chheh, ū-ê tio̍h choh sit choh chhân ê kang.  Chóng-sī bô lūn sím-mi̍h kang, ta̍k-ê ta̍k-ê tio̍h lâi kín-sīn só͘ kóng só͘ chò só͘ kiâⁿ, thang kui êng-kang hō͘ Siōng-tè, ia̍h tio̍h chhut-la̍t kian-sim ho̍k-sāi Siōng-tè. Pó-lô ū kóng, Choh chhân ê lâng tek-khak tio̍h tāi-seng chhut-la̍t choh, jiân-āu chiah ē tit-tio̍h gō͘-kak. Lán ia̍h sī án-ni.

Lán tī chit sè-kan m̄-sī chò chhit-thô ê lō͘-ēng, m̄-sī chò hioh-khùn, m̄-sī chò pêng-siông ê kang,m̄-sī beh thàn hong-sio̍k ,á-sī beh thàn lán ê su-io̍k. Siōng-tè ū hō͘ lán ta̍k-ê I ê kang thang chò, I ê pún-hūn thang kiâⁿ; hit ê kang tī boat-ji̍t Siōng-tè beh phoàⁿ-toàn.

Iâ-so͘ kap sù-tô͘ siông-siông kóng tio̍h kín-sīn, sī chhin-chhiūⁿ ji̍t-sî, mê-sî ,teh khùn ê sî á-sī chhéⁿ ê sî, chò kang ê sî, lán nā pîn-toāⁿ bô chhut-la̍t Siōng-tè bô hoaⁿ-hí.

Tio̍h kín-sīn ka-tī. Tio̍h ē-kì-tit, lán lâng sī sím-mi̍h lâng, lán sio̍k tī sím-mi̍h lâng, lán toà tī tó-uī ia̍h lán beh khì tó-uī? Pài Siōng-tè ê lâng m̄-thang chò kheng-po̍k ê tek-hêng. chit sè-kan m̄-sī chhit-thô ê só͘-chāi, lâng ê sìⁿ-miā sī tē it iàu-kín. Só͘-í lâng m̄-thang thàn gōng lâng ê khoán.

Lán m̄-thang ka-tī chheng-ho͘ ka-tī chò hó lâng, phah-sǹg lán ê tek-hēng sī kàu-gia̍h hó. Lâng teh siūⁿ, goá ū ji̍p kàu-hoē, ū niá-siū sé-lé, ū ta̍k lé-pài khì siú an-hioh, khì kî-tó hoē, taⁿ goá ê lêng-hûn lóng ún-tàng kā lêng-hûn kóng, lí thang hioh-khùn, khì khùn .Ai ah! m̄-sī án-ni , tio̍h kín-sīn, kiaⁿ-liáu mô͘-kuí bê-he̍k lán ê sim. Lâng nā lām-sám phah-sǹg lóng ún-tàng, hit ê tāi-chì sī chhin-chhiūⁿ beh thàn gōng-gōng ê khoán, put-chí guî-hiám.

Lán tī chit sè-kan sī chhin-chhiūⁿ chē chûn koè hái ê khoán-sit, tī hái ê tiong-kan ū chē-chē guî-hiám ê sū.Phì-lūn lâng tuì An-pêng chē chûn beh khì Ē-mn̂g, hit ê chûn-chú phah-sǹg chi̍t mê nā-tiāⁿ. I ka-tī khoàⁿ chit ê chûn chin toā chiah, koh lóng sī thih chō-ê,phah-sǹg bô sím-mi̍h guî-hiám, chiūⁿ uî-téng sì-kè thàm, ia̍h bô tiám teng. I siūⁿ kóng chit ê lō͘ bô loā hn̄g, I lóng se̍k-se̍k, bô phài-phoe tuì-bīn ū chûn lâi, nn̄g chiah sio-kha̍p, lóng-chóng tio̍h siong, hit ê khah siong-tiōng ê soà tîm-lo̍h-khì, á-sī poàⁿ mê tú-tio̍h hong-thai, I bô khì chim-chiok hit ê hong-ú-chiam thang khah chá siám-pī, chûn soà hō͘ hong phah péng-lo̍h-khì, á-sī bô chim-chiok hit ê lô-keⁿ, kiâⁿ m̄ hó-sè khì tōng tio̍h chio̍h soà kòng-lòng-phoà.

Chhin-chhiūⁿ chûn--nî goán Eng-kok ū sin chō chi̍t chiah toā chûn, sǹg sī sè-kài tē it toā--ê. Chit chiah ū khai nn̄g chheng bān gîn chiah chō khí lâi, ē kham-tit chài saⁿ chheng goā lâng, ia̍h chō-khí chin-ióng. iáu-boē lo̍h chuí ê sî ta̍k só͘-chāi ê sin-bûn lóng o-ló I, kóng chit chiah chûn ê toā ê ióng, sī thiⁿ-kha-ē tē it toā-ê, bô lūn sī sím-mi̍h guî-hiám lóng m̄ bián kiaⁿ, ū sím-mi̍h tāi-chì tek-khak bē phah-phoà, bē tîm-lo̍h-khì, só͘-í hit ê kuì-miā ê chûn bô pī-pān lóng kàu-gia̍h.  Bô phài-phoe chho͘-chho͘ lo̍h chuí, thâu chi̍t pái beh kiâⁿ sī tuì Eng-kok beh khì Bí-kok. Hit ji̍t ê thiⁿ-khì chin hó bô hong bô éng, khui chûn liáu sui-jiân ū lâng tī uî-téng teh liâu-bāng, chóng-sī bô ēng chhian-lí-kiàⁿ.  Chûn kiâⁿ kàu poàⁿ lō͘, hut-jiân-kan tú-tio̍h chi̍t ê toā peng-soaⁿ lâu lo̍h-lâi kap hit chiah chûn sio-kha̍p, bô loā-kú liâm-piⁿ ji̍p-chuí , chha-put-to saⁿ tiám goā cheng kú nā-tiāⁿ hit chiah chûn chiū tîm--lo̍h-khì; sí chha-put-to chi̍t chheng saⁿ pah goā lâng, chin  chē hó-gia̍h lâng kap sàn hiong lâng chò-chi̍t-ē sí. Chē iû-goân sī tuì bô kín-sīn chiah tì-kàu án-ni. Chit ê tāi-chì ē hō͘ lán siūⁿ chai kín-sīn sī tē it iàu-kín.

Lán ia̍h sī án-ni. Keng-koè chit sè-kan sī chhin-chhiūⁿ chē chûn, ū chiah ê Mô͘-kuí ê sū sī chhin-chhiūⁿ chit hō ê guî-hiám, só͘-í lán tio̍h thàn kiâⁿ chûn ê hoat-tō͘, tî-hông chiah ê guî-hiám . Chiah ê hoat-tō͘ sī sím-mi̍h? Chiū-sī lé-pài ,at-chí I ê su-iok, chò hó sū, lī-khui pháiⁿ sū.

Pó-lô kā hiah ê Í-hut-só͘ ê sèng-tô͘ kóng tio̍h kín-sīn sè-jī, in-uī hiah ê Í-hut-só͘ ê sè-sio̍k lâng siông-siông teh khoàⁿ in, lán ia̍h sī án-ni. Tī Ji̍t-pún ū chi̍t ê thoân-tō-lí ê sian-siⁿ, I ū chi̍t ê chò kang-ê sī sè-sio̍k lâng. Hit ê thoân-tō--ê ū bat beh tha̍k Sèng-chheh hō͘ I thiaⁿ, hit ê chò kang-ê kóng, M̄-bián tha̍k, lí ê só͘ kiâⁿ só͘ chò nā kó-jiân siú Siōng-tè ê bēng-lēng ū hó bô͘-iūⁿ hó phín-hēng thang hō͘ goá khoàⁿ, lí chiū-sī goá ê Sèng-chheh, in-uī goá o̍h lí ê khoán chiū-sī chhin-chhiūⁿ tha̍k Sèng-chheh; lí nā beh chhuì kóng hó thiaⁿ bô án-ni kiâⁿ, chiū tha̍k hit ê Sèng-chheh; lí nā beh chhuì kóng hó thiaⁿ bô án-ni kiâⁿ, chiū tha̍k hit ê Sèng-chheh hō͘ lâng thiaⁿ, ia̍h bô sím-mi̍h lō͘-ēng. Só͘-í lán kàu-hoē lāi ê lâng it-hoat tio̍h kín-sīn, in-uī lán só͘ kóng só͘ chò lâng lóng kia̍h thâu kia̍h hī.

Tī chit-pêng sè-sio̍k lâng teh khoàⁿ lán, tī hit pêng lán ê Kiù-chú Iâ-so͘ ia̍h teh khoàⁿ. Lán ê chhuì nā kóng pháiⁿ oē, pe̍h-chha̍t oē, hau-la̍k oē-la̍k oē , tio̍h kín-kín ké-pìⁿ. Sī chhin-chhiūⁿ lâng ê chhuì ū sî siⁿ lia̍p-á, ū lâng ,á-sī chiù-khí, á-sī lóng-chóng ū chhuì-khí-siông, án-ni i tio̍h koáⁿ-kín hō͘ i-seng táⁿ-tia̍p, kiaⁿ liáu kháu-khì ē chhèng tio̍h lâng. Ū-sî tuì chhuì ê lâ-sâm ê pēⁿ ē liân-luī tio̍h tn̂g uī ê só͘-chāi. I tio̍h siông-siông sé chhuì soá-kháu ; lán lâng kóng oē m̄ tio̍h sī chhin-chhiūⁿ tú-tio̍h chit-hō ê lâ-sâm ê pēⁿ, tio̍h koáⁿ-kín sé chhuì kóng hó thiaⁿ ê oē, lâi piáu-bêng sī thàn Siōng-tè ê hó phín-hēng. Thiaⁿ tō-lí ê lâng nā bô án-ni chò, sè-sio̍k lâng thài-thó ē lâi tit-tio̍h kiù.  Tāi-pit ū kiû Siōng-tè kóng, Iâ-hô-hoa ah ! kiû lí hō͘ goá kín-sīn siú goá ê chhuì, chhin-chhiūⁿ  sè-jī siú mn̂g. Nā kan-ta chhuì kóng kha-pō͘ bē án-ni kiâⁿ, m̄ ta̍t-tio̍h bo̍h-tit kóng: lâng ê phín-hēng nā bô ha̍p in ê oē, hiah ê oē nā bô kóng sī khah hó.

Lâng nā chò Siōng-tè ê kiáⁿ-jî, Siōng-tè éng ē ǹg-bāng in thàn I ê bēng-lēng, chò I ê kang, hó khoán-thāi I só͘ chhòng-chō ê lâng. Nā bô án-ni chò,tī boa̍t-ji̍t Siōng-tè ē kā lán kóng , Hó ah, lô͘-po̍k tiong-hō͘ ah ! lí tī chió-ê í-keng chīn-tiong, Goá beh ēng chē-chē--ê kau-tāi lí , thang ji̍p lí ê Chú ê khoài-lo̍k ê kok.

(Tè Jîn-siū kì-ê)

漢羅（Ùi原文改寫）

著謹慎。

1914.02 347卷 P.9

戴仁壽

咱的救主耶穌的傳道保羅，濟濟擺有講一句話「著謹慎」。這句著謹慎是甚物意思？是親像兩爿的軍兵有欲交戰的意，抑是暝時安營歇睏，攏著派兵打探，輪流巡營守更。遐的teh巡的兵攏著不止謹慎，毋nā驚了對敵來謀營，亦驚了in 的主將來巡，看著in貧憚，亦欲辦in 的罪，所以規暝規日to銃毋敢放離，來四界巡in 的營。巡營的時若有聽見甚物動靜，就開聲共伊問「甚物人佇遐」？伊若三擺無應，就開銃共伊拍。

咱亦是親像彼个巡營的兵。佇聖冊提摩太的批保羅有講，「譬論親像做基督耶穌勇的兵，你應該著磨擔當艱苦」。咱佇這世間做耶穌的兵，咱的對敵是魔鬼，常常著佮伊交戰。咱的主將是耶穌。伊常常teh看咱有盡忠抑無，驚了貧憚，無守伊的命令，伊就煩惱，姑不將照法度著責咱的罪。伊若看咱有盡忠，伊就歡喜。魔鬼亦是按呢，伊若看咱有貧憚，就揣空通迷咱的心。

咱人著謹慎。保羅受聖神充滿，伊受聖神的時用充滿，伊受聖神的時用chiah 的話共人講遐的話毋若共一半人講nā-tiāⁿ，是共教會內的眾人講。

禮拜日不止要緊著來聽chiah 的話。到拜一咱人欲做家己的工，有的做生理，有的做先生教示學生，有的做醫生看人的病，有的做家內的工，有的做學生讀冊，有的著作穡作田的工。總是無論甚麼工，逐个逐个著來謹慎所講所做所行，通歸榮光予上帝，亦著出力堅心服事上帝。保羅有講，作田的人的確著代先出力作，然後才會得著五穀。咱亦是按呢。

咱佇這世間毋是做chhit迌的路用，毋是做歇睏，毋是做平常的工，毋是欲趁風俗，抑是欲趁咱的私慾。上帝有予咱逐个伊的工通做，伊的本份通行；彼个工佇末日上帝欲判斷。

耶穌佮使徒常常講著謹慎，是親像日時，暝時，teh睏的時抑是醒的時，做工的時，咱若貧憚無出力上帝無歡喜。

著謹慎家己。著會記得，咱人是甚物人，咱屬佇甚物人，咱蹛佇佗位亦咱欲去佗位？拜上帝的人毋通做輕薄的德行。這世間毋是chhit迌的所在，人的性命是第一要緊。所以人毋通趁戇人的款。

咱毋通家己稱呼家己做好人，拍算咱的德行是夠額好。人teh想，我有入教會，有領受洗禮，有逐禮拜去守安歇，去祈禱會，taⁿ我的靈魂攏穩當共靈魂講，你通歇睏，去睏。Ai ah！毋是按呢，著謹慎，驚了魔鬼迷惑咱的心。人若lām-sám拍算攏穩當，彼个代誌是親像欲趁戇戇的款，不止危險。

咱佇這世間是親像坐船過海的款式，佇海的中間有濟濟危險的事。譬論人對安平坐船欲去廈門，彼个船主拍算一暝nā-tiāⁿ。伊家己看這个船真大隻，閣攏是鐵造的，拍算無甚物危險，上桅頂四界探，亦無點燈。伊想講這个路無偌遠，伊攏熟熟，無派批對面有船來，兩隻相kha̍p，攏總著傷，彼个較傷重的紲沉落去，抑是半暝拄著風颱，伊無去斟酌彼个風雨chiam通較早閃避，船紲予風拍反落去，抑是無斟酌彼个lô-keⁿ，行毋好勢去tōng著石紲摃lòng破。

親像chûn--年阮英國有新造一隻大船，算是世界第一大--的。這隻有開兩千萬銀才造起來，會堪得載三千外人，亦chō-khí真勇。猶未落水的時逐所在的新聞攏呵咾伊，講這隻船的大的勇，是天腳下第一大的，無論是甚物危險攏毋免驚，有甚物代誌的確袂拍破，袂沉落去，所以彼个貴命的船無備辦攏夠額。無派胚粗粗落水，頭一擺欲行是對英國欲去美國。彼日的天氣真好無風無湧，開船了雖然有人佇桅頂teh瞭望，總是無用千里鏡。船行到半路，忽然間拄著一个大冰山流落來佮彼隻船相kha̍p，無偌久連鞭入水，差不多三點外鐘久nā-tiāⁿ彼隻船就沉--落去；死差不多一千三百外人，真濟好額人佮散鄉人做一下死。坐猶原是對無謹慎才致到按呢。這个代誌會予咱想知謹慎是第一要緊。

咱亦是按呢。經過這世間是親像坐船，有chiah 的魔鬼的事是親像這號的危險，所以咱著趁行船的法度，持防chiah 的危險。Chiah 的法度是甚物？就是禮拜，遏止伊的私慾，做好事，離開歹事。

保羅共遐的以弗所的聖徒講著謹慎細膩，因為遐的以弗所的世俗人常常teh看in，咱亦是按呢。佇日本有一個傳道理的先生，伊有一個做工的是世俗人。彼个傳道--的有捌欲讀聖冊予伊聽，彼个做工的講，毋免讀，你的所行所做若果然守上帝的命令有好模樣好品行通予我看，你就是我的聖冊，因為我學你的款就是親像讀聖冊；你若欲喙講好聽無按呢行，就讀彼个聖冊；你若欲喙講好聽無按呢行，就讀彼个聖冊予人聽，亦無甚物路用。所以咱教會內的人益發著謹慎，因為咱所講所做人攏kia̍h頭kia̍h hī。

佇這爿世俗人teh看咱，佇彼爿咱的救主耶穌亦teh看。咱的喙若講歹話，白賊話，詨六畫六話，著緊緊改變。是親像人的喙有時生粒仔，有人，抑是蛀齒，抑是攏總有喙齒siông，按呢伊著趕緊予醫生打tia̍p，驚了口氣會chhèng著人。有時對喙的 lâ-sâm 的病會連累著腸胃的所在。伊著常常洗喙漱口；咱人講話毋著是親像拄著這號的 lâ-sâm 的病，著趕緊洗喙講好聽的話，來表明是趁上帝的好品行。聽道理的人若無按呢做，世俗人thài-thó會來得著救。大弼有求上帝講，耶和華ah ！求你予我謹慎守我的喙，親像細膩守門。若kan-ta喙講腳步袂按呢行，毋達著莫得講：人的品行若無合in 的話，遐的話若無講是較好。

人若做上帝的囝兒，上帝永會向望in趁伊的命令，做伊的工，好款待伊所創造的人。若無按呢做，佇末日上帝會共咱講，好ah，奴僕忠厚ah ！你佇少的已經盡忠，我欲用濟濟--的交代你，通入你的主的快樂的國。

(戴仁壽記的)