論女工
Lūn Lú-kang
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 郭朝成 Koeh Tiâu-sêng |
| 卷期 | 台灣教會報 |
| 卷期 | 第346卷 |
| 日期 | 1914/1 |
| 頁數 | 8 |
白話字（原文數位化）
Lūn Lú-kang
1914.01 346 koàn p.8-9
(Koeh Tiâu-sêng kì)
Kó͘-chá Siōng-tè chhòng-chō A-tong lâi koán-lí sè-kài. āu-lâi chiū koh chhòng-chō Hā-oa lâi pang-chān A- tong. Tuì án-ni chiū chiâⁿ chò oân-choân ê ke. A-tong chīn i ê chit. Hā-oa chīn i ê kang, lâi liāu-lí Siōng-tè só͘ chō͘ suí-suí ê sè-kài. Khó-sioh hiān-kim chē-chē hū-jîn lâng, pàng-sak ū lō͘-ēng ê kang, lâi chò ū hāi tī siā-hoē ê hong- sio̍k ê tāi-chì. Ū-ê ke-lāi m̄ tī-lí, kiáⁿ-jî bô chīn pún-hūn kà-sī; put-kò chia̍h- pá sì-kè cháu, lâi o̍h pháiⁿ hong-sio̍k, siu-chéng pún-sin, tāi-ke saⁿ tàu-suí. Che m̄-nā ū gāi-tio̍h hong-sio̍k, si̍t-chāi ū gāi-tio̍h hū-jîn lâng ê thian-sèng. Taⁿ lâu Ki-tok-kàu choan-choan sī ài kái-liông siā-hoē hong-sio̍k, chhoā lâng khì- siâ kui-chèng. Só͘-í tī kàu-hoē lāi ê lú-kang m̄-thang m̄ gián-kiù.
I.Ke-lāi ê lú-kang.
(1)Tio̍h ēng hū-jîn lâng ê hó bô͘-iūⁿ kám-hoà kiá-jî. ēng hó tek-hēng hó bô͘-iūⁿ lâi kám-hoà lâng, chit hō la̍t toā koh sī kú-tn̂g. Kó͘-chá Bûn-ông sī ēng i ê ûn-jiû hó tek-hēng; só͘-í thiaⁿ-tio̍h i ê miâ-ê, tāi-ke hoaⁿ-hí sūn-ho̍k. Nā-sī ēng peng-to bú-la̍t sī chió, koh sī chiām- sì sūn-ho̍k nā-tiāⁿ. Tiū-ông kap Hāng- ú, i sī ēng i ê kiông-béng, tì-kàu bô kú kok chiū bia̍t-bô.
Taⁿ hū-jîn lâng ài hō͘ i ê kiáⁿ chiong-lâi chò hó lâng , pún-siu tio̍h ū hó tek- hēng thang hō͘ kiáⁿ o̍h; in-uī sè-kiáⁿ bē hiáu hun-piat hó bái, put-kò chiong só͘ khoàⁿ-ê lâi o̍h. Chhì khoàⁿ koé-ìn nā-sī khek ku, só͘ ìn ê koé iā sī ku; mô͘-hē bó kiâⁿ thán-hoâiⁿ, i ê kiáⁿ ia̍h kiâⁿ thán- hoâiⁿ. Iâ-sián-piat ài pài pu̍t, i ê cha-bó͘- kiáⁿ iā o̍h i. Tuì chia thang chai chò lāu-bó pún-sin ê sèng-keh, kap kiáⁿ-jî sī ū toā koan-hē. Bat khoàⁿ-kìⁿ hū-jîn lâng teh phah-kiáⁿ, lâng mn̄g i phah siáⁿ-sū ? I chiū kóng chit ē gín-ná gâu pe̍h-chha̍t, gâu pháiⁿ-chhuì. Kî-si̍t pún-sin kài gâu pe̍h-chha̍t, ài kóng pháiⁿ- chhuì; i ēng chit hō kàu-hoat bô koh iūⁿ mô͘-hē bó teh kà kiáⁿ, kiáⁿ thán-ti̍t. Taⁿ chò lâng ê lāu-bó pún-sin tio̍h toan- chiàⁿ, chò kiáⁿ-jî ê bô͘-iūⁿ, pún-sin iā tio̍h tuì-tiōng kî-tó ài tha̍k Sèng-keng, ài siú Chú-ji̍t, hêng-tōng kú-chí ta̍k hāng chiàu tō-lí, chiū bián loā giâm i ê kiáⁿ iā ē o̍h i ê hó, chiong-lâi chò hó lâng . Thê-mô͘-thài ê lāu-bú kap goā-má sī jia̍t-sim ê lâng, Thê-mô͘-thài iā o̍h i. Bêng-tiâu thâu chi̍t ê Hông-tè i ê Hông-hō͘ pún-sin hó tek-hēng khiām- séng, bô loā-kú kok-lāi ê hū-jîn lâng chē-chē o̍h i. Kiù-chú kóng, “Hó chhiū kiat hó koé-chí, phàiⁿ chhiū kiat pháiⁿ koé-chí”. Só͘-í hū-jîn lâng pún-sin tio̍h ū hó bô͘-iūⁿ thang hō͘ kiáⁿ o̍h.
(2)Tio̍h ēng hū-jîn lâng ê hó hoat- tō͘ kà kiáⁿ-jî. ēng hó tek-hēng lâi kám- hoà lâng, chit hō sī tī sim-lāi thé-hêng lāi ê tek-io̍k; ēng hó hoat-tō͘ lâi kà lâng, che sī thé-hêng goā ê kàu-io̍k nn̄g hāng m̄-thang khiàm-khoeh. Gín-ná ê sèng sī chhin-chhiūⁿ chuí, chò lāu- bó--ê, tī chit sî nā bô chim-chiok, kiaⁿ- liáu i ê kiáⁿ bē ê chò hó lâng. Chhì-siūⁿ Bēng-chú ê lāu-bó ū saⁿ pái soá chhù; chi̍t pái kīn ti bōng-po͘, Bēng-chú chiū ài o̍h tâi sí lâng, koh chi̍t pái kīn tī ke- chhī, Bēng-chú ài o̍h chò seng-lí, koh chi̍t pái kīn tī o̍h-tn̂g, Bēng-chú chiū ài tha̍k-chheh. Sio̍k-gú kóng, Kiū âng chiū pìⁿ chò âng, kīn o͘ chiū pìⁿ chò o͘. Koh kóng, Kap hó lâng kiâⁿ ū pò͘ thang kiⁿ, kap pháiⁿ lâng kiâⁿ ū kiaⁿ thang siⁿ. Lán m̄ thang kan-ta ài hō͘ kiáⁿ-jî tit-tio̍h ha̍k-būn, hō͘ i khì tha̍k tī bô chong-kàu-ê o̍h-tn̂g, chiông-lâi sìn bô sîn, kap Ki-tok chò tuì-te̍k. Á-sī uī-tio̍h châi-lī hō͘ i kap sè-sio̍k lâng toà, tì-kàu bô siú lé-pài, bô kú chiū poē kàu. Á-sī hō͘ i kap sè-sio̍k gín-á chò hoé, o̍h chē-chē pháiⁿ oē. Tī chit sî chò lāu-bó--ê tio̍h ēng hó hong-hoat lâi chhù-tī i ê kiáⁿ, o̍h Bēng-bó ê hó hong-hoat.
(āu-koàn beh koh chiap).
漢羅（Ùi原文改寫）
論女工
1914.01 346卷 p.8-9
(郭朝成記)
古早上帝創造亞當來管理世界。後來就koh創造夏娃來幫贊亞當。Tuì án-ni就成做完全ê家。亞當盡伊ê職。夏娃盡伊ê工，來料理上帝所組suí-suí ê世界。可惜現今濟濟婦人人，放sak有路用ê工，來做有害tī社會ê風俗ê事志。有ê家內m̄治理，子兒無盡本份教示；不過食飽四界走，來學歹風俗，修整本身，大家衫鬥 suí。Che m̄-nā有礙著風俗，實在有礙著婦人人ê天性，今咱基督教專專是愛改良社會風俗，chhoā人去邪歸正。所以tī教會內ê女工m̄-thang m̄研究。
一、家內ê女工
(1)著用婦人人ê好模樣感化子兒。用好德行好模樣來感化人，這號力大koh是久長。古早文王是用伊ê溫柔好德行；所以聽著伊ê名--ê,大家歡喜順服。若是用兵刀武力是錯，koh是暫時順服若定。紂王kap項羽，伊是用伊ê強猛，致到無久，國就滅無。
今婦人人愛hō͘伊ê子將來做好人，本身著有好德行thang hō͘子學；因為細子bē曉分別好buí,不過將所看ê來學。試看koé印若是曲痛所印ê koé抑是痀；毛蟹母行坦橫，伊ê子亦行坦橫。耶洗別愛拜佛，伊ê查某子抑學伊。Tuì chia thang知，做老母本身ê性格，kap子兒是有大關係。But看見婦人人teh扑子，人間伊扑啥事？伊就講這個囡仔gâu白賊，gâu歹嘴。其實本身愛gâu白賊，愛講歹嘴；伊用這號教法無koh樣毛蟹母teh教子，子坦直。今做人ê老母本身著端正，做子兒ê模樣，本身抑著tuì重祈禱愛讀聖經，愛守主日，行動舉止逐項照道理，就免oā嚴伊ê子抑會學伊ê好，將來做好人。提摩太ê老母kap外媽是熱心ê人，提摩太抑學伊。明朝頭一個皇帝伊ê皇后本身好德行儉省，無偌久國內ê婦人人濟濟學伊。救主講：「好樹結好果chiá,歹樹結歹果子」。所以婦人人本身著有好模樣thang hō͘子學。
(2)著用婦人人ê好法度教子兒。用好德行來感化人，這號是ti心內體行內ê德育；用好法度來教人，che是體行外ê教育，二項m̄-thang欠缺。囡仔ê性是親像水，做老母--ê,tī這時若無斟酌，驚了伊ê子bē 會做好人。試想孟子ê老母有三擺徙厝，一擺近tī墓埔，孟子就愛學 tâi死人，koh一擺近tī街市，孟子愛學做生理，koh一擺近tī 學堂，孟子就愛讀冊。俗語講：「就紅就變做紅，近烏就變做鳥」。Koh講：「kap好人行有布thang kiⁿ，kap歹人行有驚thang生」。咱m̄-thang kan-ta愛hō͘子兒得著學問，hō͘伊去讀tī無宗教ê 學堂，將來信無神，基督做對敵。抑是為著財利hō͘伊kap世kap人toà,致到無守禮拜，無久就背教。抑是hō͘伊kap世俗囡仔做，學濟濟歹話。Tī這時做老母--ê著用好方法來處治伊ê子，學孟母ê好方法。
(後卷beh koh接)。