中國遊歷
Tiong-kok iû-le̍k
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第343卷 |
| 日期 | 1913/10 |
| 頁數 | 5 |
白話字（原文數位化）
Tiong-kok iû-le̍k
1913.10 P.5
Kīn-lâi ū chi̍t uī pêng-iú khì Tiong-kok kuí-nā só͘-chāi kiâⁿ-iû. Taⁿ ài chiong i só͘ khoàⁿ-kìⁿ só͘ keng-koè pò kuí-nā hāng hō͘ lia̍t-uī chai.
Ē-mn̂g.
-
Hêng-chèng. Tuì kong-ho̍k í-lâi, sui-jiân chē-chē hāng ū ké-oāⁿ, iáu-kú lūn tī-an ê sū boē thang kóng sī an-chēng; in-uī chha̍t-á chin chē, mê-ji̍t siông-siông ū thau-the̍h kap chhiúⁿ lâng ê sū, sīm-chì liân lâng soà thâi-sí ia̍h káⁿ. M̄-nā án-ni nā-tiāⁿ, liân chûn-chiah chhut ji̍p ê sū ia̍h sī bô siat-hoat, kap Chheng-kok koán-hat ê sî bô koh-iūⁿ. Chhin-chhiūⁿ goán hit ji̍t chûn tú-á ji̍p káng boē pha tiàⁿ kàu hó-sè, hiah ê sái sam-pán-á ê lâng chhin-chhiūⁿ hîm chhin-chhiūⁿ hó͘ ti̍t-ti̍t chiūⁿ chûn, hêng-lí loān poaⁿ loān koāⁿ. Siat-sú lâng nā bô chin chim-chiok, hêng-lí chiū hō͘ in koāⁿ bô--khì. Bat thiaⁿ-kìⁿ ū lâng m̄ nā hêng-lí bô--khì, liân lō͘-chiò ia̍h chò-hoé bô--khì, āu-lâi chin huì-khì. Nā ū beh khì hia ê lâng, chiūⁿ lo̍h ài cha̍p-hun chú-sè chiū-sī.
-
oē-seng. oē-seng pí goá gō͘ la̍k nî chêng khì ê sî bô sím-mi̍h cheng-chha, ke-lō͘ iû-goân chin kiaⁿ lâng chin chhàu-bī; ū só͘-chāi put-sî tâm-lo̍k-lo̍k. Thang kóng káⁿ sī tē it kiaⁿ-lâng ê só͘-chāi. Chiàu goá só͘ ū khì ê só͘-chāi, chhin-chhiūⁿ Kńg-tang, Soàⁿ-thâu, Tiô-chiu, Hok-chiu, Siōng-hái, Ji̍t-pún lóng boē bat khoàⁿ chi̍t só͘-chāi kàu hiah lâ-sâm. Goá phah-sǹg hit tah nî-nî un-e̍k lóng bē soah, ia̍h káⁿ sī in-uī án-ni? Hiān-sî nā ū ē-lâm ê lâng tah chûn tuì hia keng-koè kàu Lâm-iûⁿ, chiū m̄-chún in chiūⁿ lio̍k, sī kiaⁿ hiah ê lâng ē toà un-e̍k khì hia thoân-jiám. Che sī tuì oē-seng put-liông ê liân-luī.
Sui sī án-ni, iáu-kú ū chi̍t hāng ê hó goá m̄ káⁿ bâi-bu̍t, chiū-sī goán chhin-ba̍k ū khoàⁿ-kìⁿ koaⁿ-peng khì chhò peh-sìⁿ ê a-phiàn châng. Tuì án-ni thang chai koaⁿ-hú ū tì-ì teh tû a-phian. Hiān-sî ia̍h khah bô khoàⁿ a-phiàn-hun keng.
-
o̍h-tn̂g. Ē-mn̂g ia̍h bô sím-mi̍h toā keng ê o̍h-tn̂g, khah chiâⁿ mi̍h ê o̍h-tn̂g lóng sī tī Kó͘-lōng-sū; iū-koh sī kàu-hoē só͘ siat--ê. Kok téng ê o̍h-tn̂g lóng ū, chiông-tiong khah chhut-miâ--ê, chiū-sī Eng-Hoa chu-īⁿ.
-
Pài-tn̂g. Chāi Ē-mn̂g ia̍h ū kuí-nā keng pài-tn̂g, chi̍t keng tī Sin-ke-á, koh chi̍t keng tī Tek-chhiū-kha. Tī Kó͘-lōng-sū ia̍h ū. Chiàu goá khoàⁿ in chin gâu chéng-tùn.
-
Sin-bûn. Tī hia ū sè-sio̍k lâng só͘ siat Hàn-bûn ji̍t-ji̍t ê sin-bûn-choá. Tī Kó͘-lōng-sū ū kàu-hoē só͘ siat Lô-má-jī ê Sèng-hoē-pò, kīn-lâi ū koh siat Hàn-bûn ê Tō-lâm-pò. Sèng-hoē-pò muí-goe̍h chhut nn̄g pái, Tō-lâm-pò muí lé-pài chi̍t pái.
漢羅（Ùi原文改寫）
中國遊歷
1913.10 P.5
近來有一位朋友去中國幾若所在行遊。Taⁿ 愛將伊所看見所經過報幾若項hō͘列位知。
廈門。
1.行政。對光復以來，雖然濟濟項有ké-換， iáu-kú論治安 ê事boē-thang講是安靜；因為賊仔真濟，暝日常常有偷the̍h kap搶人ê事，甚至連人續刣死亦敢。M̄-nā án-ni nā-tiāⁿ，連船隻出入ê事亦是無設法，kap 清國管轄ê時無各樣。親像阮hit日船 tú-á入港boē拋綻到好勢，hiah ê 駛舢板仔 ê人親像熊親像虎直直上船，行李亂搬亂koāⁿ。設使人若無真斟酌，行李就hō͘ in koāⁿ無--去。Bat聽見有人m̄若行李無--去，連路照亦作伙無--去，後來真費氣。若有beh去hia ê人，chiūⁿ落愛十分仔細就是。
2.衛生。衛生比我五六年前去ê時無甚麼精差， 街路猶原真驚人真臭味；有所在不時tâm-lo̍k-lo̍k。 Thang講敢是第一驚人ê所在。照我所有去ê所在，親像廣東， 汕頭，潮州， 福州， 上海，日本攏boē bat看一所在到 hiah lâ-sâm。我拍算hit tah年年瘟疫攏bē soah，亦敢是因為án-ni？現時若有ē-南 ê人搭船對 hia 經過到南洋，就m̄准in 上陸，是驚 hiah ê人會帶瘟疫去hia傳染。這是對衛生不良 ê連累。
雖是án-ni， iáu-kú有一項ê好我m̄敢埋沒，就是阮親目有看見官兵去chhò百姓ê 阿片叢。對 án-ni thang知官府有致意teh 除阿片。現時亦khah無看阿片薰間。
3.學堂。廈門亦無甚麼大間 ê學堂，khah成物ê學堂攏是tī 鼓浪嶼；又koh是教會所設--ê。 各等 ê學堂攏有，從中khah出名--ê，就是英華書院。
4.拜堂。在廈門亦有幾若間拜堂，一間tī 新街仔， koh一間tī 竹樹腳。Tī 鼓浪嶼亦有。照我看in真gâu整頓。
5.新聞。Tī hia有世俗人所設漢文日日ê新聞紙。Tī 鼓浪嶼有教會所設羅馬字ê聖會報，近來有koh 設漢文ê道南報。聖會報每月出兩擺，道南報每禮拜一擺。