鄭成功ê祠
Tēⁿ Sêng-kong ê Sû
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第342卷 |
| 日期 | 1913/9 |
| 頁數 | 1 |
白話字（原文數位化）
Tēⁿ Sêng-kong ê Sû
1913.09 P.1-2
“Thiaⁿ Siōng-tè pí thiaⁿ chèng lâng khah koè-thâu, che sī ha̍p-gî”.
Kīn-lâi Tâi-oân koaⁿ gī-tiāⁿ beh siu-lí Tēⁿ Sêng-kong ê Sû. Ū pó-chèng iā bat ū kéng-chhat pun hit keng Sû ê hû, kah lâng tah tī piah-ni̍h hō͘ in choân-ke pêng-an, siū hó nî-tang, tuì án-ni kā in khioh saⁿ chiam chîⁿ. ia̍h pun hō sìn Chú ê lâng, kah in tah tī chhù-lāi cha̍p-tiâu-kài ê tiong-ng. Hoē-iú chiông-tiong ū-ê lóng m̄ chai-iáⁿ chiū thàn bēng-lēng, ū-ê chai sī hû chiū m̄ tah ia̍h m̄ chhut hit ê saⁿ chiam chîⁿ.
M̄-nā pun hû, iū-koh chiong siu-lí Sêng-kong Sû ê thong-ti-su pun hō͘ sìn-chiá kah in tio̍h chhut chîⁿ; ū-ê tio̍h chhut kuí kak gîn, ū-ê kuí-nā kho͘, iā ū-ê kuí-nā cha̍p kho͘. Tâi-oân khah chē hoē-iú lóng hoat liáu, kan-ta Tâi-lâm chhī ê kàu-hoē bô sím-mi̍h kam-goān. M̄-sī m̄ kam-goān chhut hit ê sió-khoá chîⁿ, in-uī lūn tam-tng ha̍p-gî ê kong-huì goán káⁿ kóng Tâi-lâm Tiúⁿ-ló kàu ê hoē-iú tek-khak bô khah su kàu-hoē-goā ê lâng. Put-kò in m̄ chhut siu-lí Sêng-kong biō ê khai-huì in-uī lia̍h che chò hām-hāi sìn Chú ê liông-sim, phò-hoāi chong Ki-tok-kàu ê chì-chiat.
Só͘-í hoē-iú chū-chi̍p tiâu-kang gī-lūn chit chân sū, chiū phài pún-tông ê Bo̍k-su kap kuí-nā hoē-iú khì kap koaⁿ-hú chham-siông khoàⁿ tio̍h àn-cháiⁿ-iūⁿ. Lūn hû ê tāi-chì Tâi-lâm ê Khu-tiúⁿ kap Chham-sū lóng kóng che sī pun ê lâng ê chhò; lâng siat án-ni, in bô chhap, tio̍h thiah lâi pàng-hoé sio. lūn chhut chîⁿ siu-lí biō ê tāi-chì in kóng koaⁿ ài goán tàu tam-tng. Ko Bo̍k-su khì chhoē Ji̍t-pún koaⁿ lâi pâi-lia̍t Ki-tok-kàu ê lí-khì hō͘ in thiaⁿ. Chiàu koaⁿ-hú só ìn tāi-khài sī kóng, Tī Ji̍t-pún kok ū chong-kàu chū-iû, chiū bô koân thang bián-kióng lâng tio̍h chhut, chóng-sī chiàu in ê ì-kiàn sī ài Ki-tok-tô͘ iû-goân tio̍h ū hūn chhin-chhiūⁿ pa̍t lâng ê khoán-sit. iū-koh kóng in m̄ sī kiò Ki-tok-tô͘ lâi pài sím-mi̍h sîn sī kan-ta kiò in lâi tàu siu-lí chi̍t keng sû thang kì-liām Tâi-oân chá-chêng ê eng-hiông, ná chhin-chhiūⁿ Bí-kok lâng kì-liām Hoa-sēng-tùn á-sī Eng-kok lâng kì-liām in chāi-chá ê thê-tok Nái-ní-sun.
Ū lâng piān-pok kóng Bí-kok á-sī Eng-kok lâng sui-jiân kì-liām Hoa-sēng-tùn kap Nái-ní-sun iáu-kú in lóng bô pài, chiū-sī bô sio hiuⁿ iā bô kā in chè-hiàn; chóng-sī lâng chia̍p-chia̍p khì Tēⁿ Sêng-kong ê biō sio-hiuⁿ, chè-hiàn lâi pài i ê sîn. án-ni nā chhut chîⁿ lâi siu-lí hit keng biō kiaⁿ-liáu sī toā kan-sia̍p ho̍k-sāi ngó͘-siōng ê sū.
Jiân-āu hoē-iú chū-chi̍p koh chi̍t piàn lâi chham-siông kóng, “Lūn Tēⁿ Kok-sèng ê biō, in nā kam chiàu chit 4 tiâu: 1, Sin-bûn tio̍h chhú-siau, in-uī in ū chhut Sin-bûn siong lán; 2, Hû, tio̍h siu tò-tńg; 3, Thong-ti-su tio̍h siu tò-tńg; 4, Tio̍h oāⁿ toaⁿ, lán beh chhut pa̍t tiâu; in nā khéng chiàu án-ni, lán chiah koh lâi phah-sǹg”.
āu-lâi in ū lóng ín. Chiàu án-ni khoàⁿ nā m̄ chhut, in beh huí-pòng lán, khò ji̍p-kàu ê miâ, m̄-ài chhut-chîⁿ. Chit pang lâi kap in chhut, m̄-sī ài chhut chò siu-lí biō ê só͘-huì, sī chhut chò kong-kiōng huì, chò kong-ek ê lō͘-ēng. Tāi-ke thun-lún lâi kiâⁿ chit tiâu lō͘, sī ài hō͘ tō-lí bô hâ-hûn. Che sī Tâi-lâm hoē-iú kap in tng-chit ê lâng ê ì-kiàn. Tuì chit chân lán chèng hoē-iú tio̍h siū kà-sī.
Chi̍t hāng sī “Hoân tāi-chì tio̍h séng-chhat, hó-ê tio̍h khîⁿ-tiâu” (1 Thiap 5:21). M̄ chai-iáⁿ ê hoē-iú siu hiah ê hû soà kô͘ tī chhù-lāi ê cha̍p-tiâu-kài. Che put-chí m̄-tio̍h, lán tio̍h ē hiáu hun hó pahíⁿ m̄ bián siū bê-he̍k. Suī-jiân sī pó-chèng á-sī kéng-chhat khì pun hû hō͘ lín, kah lín chò sím-mi̍h pa̍t mi̍h khiàn-sńg put-ha̍p ê sū chiū koat-toàn m̄ thang chò. Hō͘ in phah iā sī bô iàu-kín: sìn chú ê lâng tio̍h sūn-thàn Siōng-tè; iā koaⁿ-hú nā kah lán chò sím-mi̍h bô ha̍p Sèng-keng tō-lí ê tāi-chì lán tio̍h hó-táⁿ kóng “M̄”.
Koh chi̍t hāng. Tâi-lâm hoē-iú tú-tio̍h chit chân chiū chiàu kui-kí chū-chi̍p gī-lūn soà kî-tó. án-ni kok lâng sui-jiân kam-goān siū-khó͘, iáu-kú gī-lūn liáu chiū chai ū lō͘ thang kiâⁿ iā m̄ bián hām-hāi sìn Chú ê liông-sim. Kàu-hoē nā tú-tio̍h sím-mi̍h sū iàu-kín tio̍h tāi-ke chham-siông kî-tó khoàⁿ ū lō͘ bô?
iū-koh chi̍t hāng. Tuì chit chân lán chai Ji̍t-koaⁿ si̍t-chāi ài chiàu kui-kí khoán-thāi Kàu-hoē ê lâng. Tī Ji̍t-pún tè-kok ū Chong-kàu chū-iû ê hong-hoat, chiū-sī sui-chāi lâng khoàⁿ in beh thàn sím-mi̍h kàu. Hó kai-chài tī Tâi-oân iû-goân sī án-ni, iā chit pang Tâi-lâm ê Bo̍k-su khì kap in chham-siông chiū hó-lé chiap-la̍p, iā chù-bêng hit ê lí-khì hō͘ i thiaⁿ. uī-tio̍h chit chân lán tio̍h kám-siā Siōng-tè. “Tio̍h kèng-uì Siōng-tè, kèng-hōng kun-ông”.
Taⁿ hiaⁿ-tī chí-moē lán ū chò kan-chèng hō͘ kàu-hoē goā ê lâng chai lán m̄ ài ū hūn tī khiàn-sńg-ê tāi-chì. án-ni chin hó. Koh lán chai hiān-sî koaⁿ-hú bô beh bián-kióng lán tio̍h thàn sè-sio̍k. Chóng-sī tio̍h kín-sīn. Nā ū lâng ài thàn sè-kan ê pháiⁿ hong-sio̍k, chia̍h chiú hit hō, á-sī kan-ta ài thàn chîⁿ chiū khah bô siú lé-pài iā bô êng thang pò͘-tō, á-sī kan-ta tuì-tiōng sè-kan ê ha̍k-būn khah bô tuì-tiōng Sèng-chheh, á-sī ài kiáⁿ-jî chò hó-gia̍h chiū m̄ thang chò Chú ê kang, chit hō kap chhut chîⁿ siu-lí Tēⁿ Sêng-kong, Lín chiū kū-choa̍t ngó͘-siōng, kui-ho̍k oa̍h koh chin ê Siōng-tè lâi ho̍k-sāi i.
漢羅（Ùi原文改寫）
鄭成功ê祠
1913.09 P.1-2
「聽上帝比聽眾人khah 過頭，che是合宜」。
近來台灣官議定beh 修理鄭成功ê 祠。有保正也bat有警察分hit 間祠ê符， 教人tah tī 壁裡hō͘ in全家平安，受好年冬，對 án-ni kā in拾三占錢。亦分號信主ê人，教 in 貼 tī厝內十條誡ê中央。會友從中有ê攏m̄知影就趁命令，有ê知是符就m̄ 貼亦m̄出hit個三占錢。
M̄-nā分符，又koh將修理成功祠 ê通知書分hō͘信者教 in 著出錢，有ê 著出幾角銀，有ê幾若箍，也有 ê 幾若十箍。台灣khah濟會友攏發了，kan-ta 台南市ê教會無甚麼甘願。m̄是m̄甘願出hit個小可錢，因為論擔當合宜ê 公費阮敢講台南長老教 ê會友的確無khah 輸教會外 ê人。不過in m̄出修理成功廟ê開費因為掠這做陷害信主ê良心，破壞宗基督教 ê 志節。
所以會友聚集tiâu-kang議論這層事，就派本堂 ê牧師kap 幾若會友去kap官府參詳看著按怎樣。論符 ê代誌台南 ê 區長 kap 參事攏講這是分ê人ê 錯；人設 án-ni， in無chhap， 著拆來放火燒。論出錢修理廟ê代誌in講官愛阮鬥擔當。高牧師去chhoē日本官來排列基督教 ê理氣hō͘ in聽。照官府所應大概是講：Tī日本國有宗教自由，就無權thang勉強人著出，總是照in ê意見是愛基督徒猶原著有份親像別人ê款式。又koh講in m̄是叫基督徒來拜甚麼神是kan-ta叫in來鬥修理一間祠 thang紀念台灣早前ê英雄，ná親像美國人紀念華盛頓抑是英國人紀念in在早ê 提督 Nái-ní-sun。
有人辯駁講美國抑是英國人雖然紀念華盛頓 kap Nái-ní-sun iáu-kú in攏無拜，就是無燒香也無kā in祭獻，總是人chia̍p-chia̍p去鄭成功ê廟燒香，祭獻來拜伊ê神。án-ni若出錢來修理hit 間廟驚了是大干涉服事偶像ê事。
然後會友聚集koh一遍來參詳講：「論鄭國聖ê廟，in若甘照這 4 條： 1. 新聞著取消，因為in有出新聞傷咱； 2. 符，著收倒轉； 3. 通知書著收倒轉； 4. 著換單，咱beh出別條； in若肯照án-ni，咱chiah koh來拍算」。
後來in有攏ín。照án-ni看若m̄出，in beh譭謗咱，靠入教 ê名，m̄-愛出錢。這pang來kap in出，m̄-是愛出做修理廟ê所費，是出做公共費，做公益 ê路用。大家吞忍來行這條路，是愛 hō͘道理無瑕痕。這是台南會友kap in 當職-ê人ê意見。對這層咱眾會友著受教示。
一項是「凡代誌著省察，好ê 著擒tiâu」 (1 Thiap 5:21)。M̄知影ê會友收 hiah ê 符soà 糊 tī厝內ê十條誡。這不止m̄-著，咱著 會曉分好歹 m̄免受迷惑。雖然是保正抑是警察去分符 hō͘ 恁， 教恁做甚麼別物khiàn-sńg 不合ê事就決斷m̄ thang 做。 Hō͘ in 拍也是無要緊：信主 ê人著順趁上帝；也官府若教咱做甚麼無合聖經道理ê代誌咱著好膽講「M̄」。
Koh一項。台南會友tú-著這層就照規矩聚集議論續祈禱。án-ni 國人雖然甘願受苦，iáu-kú議論了就知有路 thang行也m̄免陷害信主ê良心。教會若tú-著甚麼事要緊著大家參詳祈禱看有路無？
又koh一項。對這層咱知日官實在愛照規矩款待教會ê人。Tī日本帝國有宗教自由ê方法，就是隨在人看in beh 趁甚麼教。好佳哉tī台灣猶原是án-ni，也這pang台南ê牧師去kap in參詳就好禮接納，也註明hit個理氣hō͘ 伊聽。為著這層咱著感謝上帝。「著敬畏上帝，敬奉君王」。
Taⁿ兄弟姐妹咱有做干證hō͘教會外 ê人知咱m̄ 愛有份tī khiàn-sńg-ê代誌。án-ni真好。Koh咱知現時官府無beh勉強咱著趁世俗。總是著謹慎。若有人愛趁世間ê 歹風俗，食酒hit號，抑是kan-ta 愛趁錢就khah無守禮拜也無閒thang佈道，抑是kan-ta對重世間ê學問khah無對重聖冊，抑是愛囝兒做好額就m̄ thang 做主ê 工， 這號kap出錢修理鄭成功，恁就拒絕偶像，歸福活koh真ê上帝來服事伊。