內地宗教界近聞
Loē-tē Chong-kàu-kài kīn-bûn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 林茂生 Lîm Bō͘-seng |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第326卷 |
| 日期 | 1912/5 |
| 頁數 | 8 |
白話字（原文數位化）
Loē-tē Chong-kàu-kài kīn-bûn
Kiaⁿ-to͘ Lîm Bō͘-seng kì--ê
1912.05. P.8-9
Sam-kàu hoē-tông. Loē-bū séng Loē-bū tāi-sîn Goân Kèng chit-pang ū siá-phoe chhiáⁿ Ki-tok-kàu, Pu̍t-kàu, Sîn-tō, chit saⁿ kàu ê ta̍k phài ê tāi-piáu-chiá tī 2 goe̍h 25 ji̍t khì Hoa-cho̍k hoē-koán hō͘ i chhiáⁿ. Lán Ki-tok-kàu ê tāi-piáu-chiá sī Pún-to Iông-it (Bí-í-bí phài), Chéng-chhim Bí-chì-chō͘ (Tiúⁿ-ló phài), Kiong-chhoan Keng-hui (Cho͘-ha̍p phài), Goân-tiân Chok-chi-chìn (Kam-tok phài), kap kî-û 4 uī, kè-kiōng 7 uī ê bêng-sū khì hù. Se̍k-tiong Goân Loē-bū tāi-sîn ū ián-soat kóng-bêng chit sam-kàu ū put-chí thè kok-ka chhut-la̍t, î-chhî hong-kàu, chín-heng tō-tek, só͘-í ài kā in seh siā ê ì-sù. Keh bîn-á-ji̍t chit sam-kàu ê lâng ū koh chū-chi̍p iā saⁿ-kap koat-gī nn̄g hāng tiâu-khoáⁿ:--
-
Tāi-ke beh it-hoat pò-iông suî lâng só͘ hōng-ê kàu ê tō-lí, lâi hû-chhî hông-ūn chín-heng kok-bîn ê tō-tek.
-
Tāi-ke beh saⁿ-kap chun-kèng kok lâng só͘ hōng ê chong-kàu, lâi tiau-hô chèng-tī, chong-kàu kap kàu-io̍k. Jiân-āu chiah soàⁿ-hoē.
Lán m̄-thang phah-sǹg che sī sam-kàu beh ha̍p-chò chi̍t-ê. Put-kò sī kan-ta kok-ka iā bat kóng chong-kàu chin-chiàⁿ ū toā kong-lô toā lī-ek, ài hō͘ in ū ki-hoē thang chò-hoé chhin-kīn, lâi ǹg-bāng m̄-nā bô saⁿ kong-kek, tian-tò ē saⁿ chun-kèng, saⁿ-tâng khuì-la̍t lâi heng-khí in ê chong-kàu nā-tiāⁿ. Taⁿ lūn lán ê Ki-tok-kàu chiông-lâi sī siū kok-ka kap siā-hoē khoán-thāi chò chêng-lâng-kiáⁿ ê khoán; chit-moá ū kong-jiân siū kok-ka kap siā-hoē jīn kap Pu̍t-kàu Sîn-tō pêⁿ-pêⁿ; khiok sī goā-phoê chi̍t hāng thang hoaⁿ-hí ê sū. Chóng-sī lán tio̍h ē-kì-tit chi̍t hāng: lán nā tha̍k kàu-hoē sú-kì chai lán ê kàu ê heng-khí m̄-sī tuì khò koaⁿ-sè chiah án-ni; tian-tò sī hiah ê gī-jîn ióng-sū siū koaⁿ-hú ê ap-pek, kok-ka ê khó͘-to̍k, só͘ lâu ê huih lâi chò-chiâⁿ tē-ki--ê.
Tông-chì-siā Tāi-ha̍k siat-li̍p. Kiaⁿ-to͘ Tông-chì-siā sī Sin-tó Siong sian-siⁿ só͘ siat Ki-tok-kàu chú-gī ê o̍h-tn̂g. Tiong-kan ū hun Sîn-ha̍k, Choan-bûn, Phó͘-thong chit saⁿ-pō͘, iā ū lú-ha̍k-hāu. Tuì chit keng o̍h kàu-taⁿ ū poê-iúⁿ loā-chē chiâⁿ-mi̍h ê bêng-sū. Chēng Sin-tó sian-siⁿ chāi-seⁿ ê sî chiū ài siat chiâⁿ kàu chò Tāi-ha̍k. Khó-sioh ū tú-tio̍h chó͘-tòng chiah chhiân-kàu chit-chūn. Tuì tī kin-nî 4 goe̍h khí ū siat chiâⁿ Tāi-ha̍k chò Phó͘-thong-pō͘ í-siōng ê ko-téng kàu-io̍k. Ū hun Tāi-ha̍k Sîn-ha̍k pō͘, Tāi-ha̍k chèng-tī keng-chè pō͘, Tāi-ha̍k Eng-bûn kho. án-ni che sī Ji̍t-pún kái-chèng-kàu só͘ siat kàu-hoē o̍h ê thâu-chi̍t ê Tāi-ha̍k.
Goá ê sim siông-siông teh kám-siā Tông-chì-siā chēng kàu taⁿ ū chin chhut-la̍t tì-ì beh chai-poê lán pún-tó ê chú-tē; só͘-í lâi ji̍p-o̍h--ê iā chiām-chiām ke-thiⁿ. Í-keng ū 4 ê lâng tuì Phó͘-thong-pō͘ chut-gia̍p; chiū-sī Chiu Chài-sù, Lîm Bō͘-seng; Liāu Hêng-seng, Tiō Thian-chû. iā hiān-chhú-sî chāi-o̍h--ê chiū-sī Sîn-ha̍k-seng: -- Chiu Chài-sù, Tiō Thian-chû. Phó͘-thong-pō͘: -- Gō͘- liân: Lí Bêng-tō, Liāu Un-jîn. Sì-liân: Lîm Iok-pek, Gô͘ Khó-chiok, Lí Bêng-ka, Lí Suī-hûn. Saⁿ-liân: Lâu Chú-lêng, Lâu Chheng-hûn, Ko Kai-tek. Jī-liân: Chhoà Bêng-him. Kè-kiōng 12 lâng. Tiong-kan tû-khì chi̍t lâng í-goā kî-û lóng sio̍k Tâi-lâm Tiúⁿ-ló kàu-hoē.
Lūn lán Tâi-oân kàu-hoē ê chú-tē lâi Tông-chì-siā tha̍k-chheh ū kuí-nā hāng ê hó-chhù:-- (1) Sian-siⁿ put-chí gâu thiàⁿ--lán. Chi̍t-pêng khoán-thāi lán kap Ji̍t-pún ha̍k-seng bô koh-iūⁿ; iā chi̍t pêng lēng-goā ēng-sim thé-thiap--lán. (2) Sī Ki-tok-kàu chú-gī ê o̍h-tn̂g, ū tō-lí thang poê-iúⁿ lán ê sim-sèng. (3) Kiaⁿ-to͘ sī khah bô hi-hoa, ta̍k-hāng mi̍h khah phok-sò͘ khah séng-huì. (4) Ū kì-siok-sià chin lī-piān thang toà. Sià-lāi ū lé-pài ū kui-kí chiâu-pī. (5) Ū Tâi-oân Chheng-liân-hoē lâi iúⁿ-chhī sìn-tek, kó͘-bú thoân-kiat ê cheng-sîn. Chin thang hoaⁿ-hí chiū-sī hiān-sî chāi ha̍k ê chèng pêng-iú kó-jiân ū thàn chiah ê hó ki-hoē teh ēng-kang tāi-ke kin-nî lóng ki̍p-tē. Goá ǹg-bāng lán pún-tó ê kàu-hoē chú-tē ū tú-hó ê só͘-huì, iā ū sim beh koe lâi Loē-tē liû-ha̍k--ê, teh beh chin-chē lâng lâi sêng-siū Tông-chì-siā ê hó kàu-io̍k.
漢羅（Ùi原文改寫）
內地宗教界近聞
京都林茂生記--ê
1912.05 P.8-9
三教會同。 內務省內務大臣Goân Kèng hit-pang有寫批請基督教， 佛教，神道， 這三教ê 逐派ê 代表者 tī 2月25日去Hoa-cho̍k 會館 hō͘ 伊請。咱基督教 ê 代表者是Pún-to͘ Iông-it (Bí-í-bí派)，Chéng-chhim Bí-chì-chō͘ (長老派)，Kiong-chhoan Keng-hui (組合派)，Goân-tiân Chok-chi-chìn (Kam-tok派)，kap其餘4 位，計共7 位 ê 名士去赴。 席中Goân Loē-bū 大臣有演說講明這三教有不止替國家出力，維持風教， 振興道德，所以ài kā in 說謝 ê意思。Keh明á日這三教ê人有koh聚集也相kap 決議兩項條款：
1.大家beh依法報揚隨人所奉ê 教 ê道理，來扶持鴻運振興國民ê道德。
2.大家beh相kap尊敬各人所奉ê宗教，來調和政治，宗教kap教育。然後chiah 散會。
咱m̄-thang 拍算這是三教 beh合做一個。不過是kan-ta國家也bat講宗教真正有大功勞大利益，ài hō͘ in有機會thang作伙親近，來ǹg望m̄-nā無相攻擊，顛倒會相尊敬，相同氣力來興起in ê宗教nā-tiāⁿ. Taⁿ論咱ê基督教從來是受國家kap社會款待做前人囝 ê款； 這滿有公然受國家kap社會認kap 佛教神道平平；卻是外皮一項thang歡喜ê事。總是咱著會記得一項：咱若讀教會史記知咱ê 教 ê興起m̄是對靠官勢 chiah án-ni；顛倒是hiah ê義人勇士受官府ê壓迫，國家ê苦毒，所流 ê血來做成地基--ê。
同志社大學設立。京都同志社是Sin-tó Siong先生所設基督教主義ê學堂。中間有分神學， 專門，普通這三部，也有女學校。對這間學kau-taⁿ有培養loā-濟成物ê 名士。Chēng Sin-tó先生在生 ê時就ài 設成教做大學。可惜有tú-著阻擋chiah chhiân-kàu 這陣。對tī今年4月起有設成大學做普通部以上ê 高等教育。有分大學神學部，大學政治經濟部，大學英文科。 án-ni這是日本改正教所設教會學ê頭一個大學。
我ê心常常teh感謝同志社chēng 到 taⁿ有真出力致意beh栽培咱本島 ê子弟；所以來入學--ê也漸漸加添。已經有4 個人對普通部卒業；就是Chiu Chài-sù， Lîm Bō͘-seng； Liāu Hêng-seng， Tiō Thian-chû。也現此時在-學--ê就是神學生； Chiu Chài-sù， Tiō Thian-chû。普通部： Gō͘-lâin，Lí Bêng-tō， Liāu Un-jîn。 四連： Lîm iok-peh，Gô͘ Khó-chiok，Lí Bêng-ka，Lí Suī-hûn。三連： Lâu Chú-lêng， Lâu Chheng-hûn， Ko Kai-tek。 二連： Chhoà Bêng-him。計共12人。中間除去一人以外其餘攏屬台南長老教會。
論咱台灣教會ê子弟來同志社讀冊有幾-nā項ê好處： (1)先生不止gâu疼--咱。一旁款待咱kap日本學生無各樣；也一旁另外用心體貼--咱。(2)是基督教 主義ê學堂，有道理thang培養咱ê心性。(3)京都是khah無虛華， 逐項物khah 樸素 khah 省費。(4)有寄宿舍真利便thang toà。 舍內有禮拜有規矩齊備。(5)有台灣青年會來養飼信德，鼓舞團結ê精神。真thang歡喜就是現時在學 ê眾朋友果然有趁食ê好機會teh用工大家今年攏及第。我ǹg望咱本島 ê教會子弟有tú-好ê所費，也有心beh 過來內地留學--ê， teh beh真濟人來誠修同志社 ê好教育。