葡萄牙設民主國
Phô-tô-gâ siat Bîn-chú-kok
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第309卷 |
| 日期 | 1910/12 |
| 頁數 | 97 |
白話字（原文數位化）
Phô-tô-gâ siat Bîn-chú-kok
1910.12 309 koàn p.97-98
Tī Au-lô-pa-chiu ê sai-lâm-kak, ū chi̍t kok hō-chò Phâ-tô-gâ, (Portugal) sī kap Se-pan-gâ (Toā Lū-sòng) keh-piah kok. M̄-sī toā kok, peh-sìⁿ ê lâng-gia̍h kè-kiōng chha-put-to 500,0000.
Kīn-lâi tī-hia iû-goân ū kok-ông kap Gī-sū-hoē. Chóng-sī peh-sìⁿ kú-kú m̄ kam-goān hâng-ho̍k; nn̄g-nî chêng teh giâ lāu-jia̍t ê sî-chūn ū lâng khui-chhèng phah-sí kok-ông kap i-ê toā-kiáⁿ. āu-lâi tē-jī ê kiáⁿ chē-uī, hit-sî i 20 hoè nā-tiāⁿ.
Tī kin-nî 10 goe̍h chhe peh-sìⁿ hut-jiân-kan hoán-poān, lio̍k-kun kap hái-kun khah-chē lóng toè in hoán. Kok-ông bô hoat-tit, bô sím-mi̍h kap in kè-kàu, hō͘ lâng chhoā i cháu; āu-lâi kap ông-hō͘ ông-thài-hō͘ kàu Tāi Eng-kok, hiān-kim toà tī-hia. Ū lâng kóng in beh khì Pí-lī-sî kok toà. Phah-sǹg bô beh thó kok-uī tò-tńg. In-uī peh-sìⁿ khah-chē lóng hoaⁿ-hí hâng-ho̍k Bîn-chú.
Chiông-tiong ū chi̍t-hāng thang chai, chiū-sī peh-sìⁿ tī-hia chin oàn-hīn Thian-chú-kàu, sui-jiân sī ông-kek-akù in bô ài hâng-ho̍k; m̄-nā bô beh siat i chò ông-ke-kàu, iā beh siat-hoat kā i iok-sok, m̄-chún i suî-piān chhut-thâu pān-sū. In Thian-chú-kàu ū chi̍t-ê hoē, miâ hō-chò Iâ-so͘-hoē, sī chin lī-hāi; sai-pêng kuí-nā ê kok í-keng ū kìm, m̄-chún in siat tī peh-sìⁿ ê tiong-kan. Taⁿ Phô-tô-gâ iā teh kìm, kek-tio̍k hiah ê hoē-iú lóng tio̍h lī-kok khì pa̍t-uī toà; chóng-sī keh-piah thàn Thian-chú-kàu ê kok iā m̄-ài chiap-la̍p in, tì-kàu in chē-chē tio̍h lâi goán ê Tāi Eng-kok toà!
Saⁿ sì pah nî chêng ū kuí-nā ê toā kok, m̄-khéng kap lán saⁿ-kap kui-chèng lâi thàn Sèng-chheh ê tō-lí, in iû-goân chip Thian-chú-kàu ê chhò, chiū-sī Hoat-lân-se, I-tāi-lī, Se-pan-gâ, Phô-tô-gâ, O-tē-lī-a hiah-ê. O-tē-lī-a kok iáu-kú hâng-ho̍k Thian-chú-kàu; kî-û-ê kīn-lâi khah ài kap i kè-kàu. Hit-sî in hiah-ê kok toā-toā khún-tio̍k lán-ê Iâ-so͘ Sèng-kàu. In tiong-kan khiok ū lâng ài thàn lán Iâ-so͘ kàu; m̄-kú Pà-pek kap kok-ka kā in cha-chhut lâi châu-bia̍t, ū-ê koai-kaⁿ, ū-ê kek-tio̍k, ū-ê sio-sí. Tì-kàu 300 nî kú tī hiah-ê kok chha-put-to lóng bô Iâ-so͘ sèng-kàu, in choan-choan thàn Thian-chú-kàu. Thàn-liáu bô heng, tian-tò soe-bî; kin-á-ji̍t pí hit-tia̍p chám-jiân khah-su. Taⁿ in-ê peh-sìⁿ tit-tio̍h chai ū tú-tio̍h kàu-hoē ê hām-hāi, ài kap i kè-kàu, ài tit-tio̍h tháu-pàng, m̄-khéng hâng-ho̍k Pà-pek ê koán-hat.
Khó-sioh peh-sìⁿ chē-chē m̄-sī uī-tio̍h kiù-sè ê chin-lí lâi kè-kàu, put-kò sī chai Thian-chú-kàu ê hām-hāi, ài kap i soah. In m̄-bat Sèng-keng ê tō-lí, thang chiàu Iâ-so͘ ê kà-sī lâi pài Siōng-tè, in-uī in-ê sian-siⁿ m̄-chún in tha̍k Sèng-chheh; só͘-í in chē-chē lâng lóng pàng-sak Sèng-kàu, pìⁿ chò chhin-chhiūⁿ sè-sio̍k lâng ê khoán; si̍t-chāi chin khó-liân.
Khiok lán-ê Sèng-kàu kap Sèng-chheh-hoē teh pò͘-tō kap bē-chheh tī in-ê tiong-kan, í-keng ū tām-po̍h kong-hāu. Tio̍h kiû Siōng-tè ê Sèng-sîn tī hiah-ê peh-sìⁿ ê tiong-ng khui-khé chē-chē lâng ê sim, hō͘ in bat kiù-chú Iâ-so͘ Ki-tok thang tit-tio̍h chin-si̍t ê tháu-pàng.
漢羅（Ùi原文改寫）
葡萄牙設民主國
1910.12 309卷 p.97-98
佇歐羅巴洲ê西南角，有一國號做Phâ-tô-gâ，(Portugal)是佮西班牙 (大呂宋)隔壁國。毋是大國，百姓ê人額計共差不多500,0000。
近來佇遐猶原有國王佮議事會。總是百姓久久毋甘願降服；兩年前teh夯鬧熱ê時陣有人開銃拍死國王佮伊ê大囝。後來第二ê囝坐位，hit時伊20歲nā-tiāⁿ。
佇今年10月初百姓忽然間反叛，陸軍佮海軍較濟攏綴 in 反。國王無法得，無甚乜佮in計較，予人chhoā伊走；後來佮王后王太后到大英國，現今蹛佇遐。有人講in beh去比利時國蹛。拍算無beh討國位倒轉。因為百姓較濟攏歡喜降服民主。
從中有chi̍t項通知，就是百姓佇遐真怨恨天主教，雖然是王家教in無愛降服； 毋nā無beh設伊做王家教，也beh設法共伊約束，毋准伊隨便出頭辦事。In天主教有chi̍t个會。名號做耶穌會，是真厲害；西爿幾nā个國已經有禁，毋准in設佇百姓ê中間。Taⁿ葡萄牙也teh禁，革逐hiah ê會友攏著離國去別位蹛；總是隔壁趁天主教ê國也毋愛接納in，致到in濟濟著來阮ê大英國蹛！
三四百年前有幾nā个大國，毋肯佮咱saⁿ-kap歸正來趁聖冊ê道理，in猶原集天主教ê錯，就是法蘭西，義大利，西班牙，葡萄牙，O-tē-lī-a hiah ê。O-tē-lī-a國猶過降服天主教；其餘ê近來較愛佮伊計較。Hit時in hiah-ê國大大窘逐咱ê耶穌聖教。In中間卻有人愛趁咱耶穌教；毋過Pà-pek佮國家共in查出來剿滅，有ê關監，有ê革逐，有ê 燒死。致到300年久佇 hiah个國差不多攏無耶穌聖教，in專專趁天主教。趁了無興，顛倒衰微；今仔日比hit-tia̍p嶄然較輸。Taⁿ in ê百姓得著知有拄著教會ê陷害，愛佮伊計較，愛得著tháu放，毋肯降服Pà-pek ê管轄。
可惜百姓濟濟毋是為著救世ê真理來計較，不過是知天主教ê陷害，愛佮伊煞。In毋捌聖經ê道理，通照耶穌ê教示來拜上帝，因為in ê先生毋准in讀聖冊；所以in濟濟人攏放sak聖教，變做親像世俗人ê款；實在真可憐。
卻咱ê聖教佮聖冊會 teh佈道佮賣冊佇in ê中間，已經有淡薄功效。著求上帝ê聖神佇hiah ê百姓ê中央開啟濟濟人ê心，予in捌救主耶穌基督通得著真實ê tháu放。