無人倫
Bô Jîn-lûn
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 梅牧師 Muî bo̍k-su |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第291卷 |
| 日期 | 1909/6 |
| 頁數 | 46 |
白話字（原文數位化）
Bô Jîn-lûn
1909.06 291 koàn p.46-47
(Chiap tē 41 bīn)
Lūn Kong-má ê sū lán iû-goân tio̍h ē hiáu-tit thang hun-piat chin-ké. Pài Siōng-tè ê lâng chin tuì-tiōng pē-bó kong-má; tē gō͘ tiâu-kài kóng “Tio̍h kèng lí ê pē-bó”.
M̄-kú bô tek-khak tio̍h ēng Sîn-chú lâi kèng lán ê sī-toā lâng. Khah chá sī ēng si-chú, chiū-sī lâng sí liáu chiū “kàu hiàn-chè ê sî ū ēng i ê toā-sun chng chò chó͘-chong ê si-siōng chiàⁿ-chiàⁿ teh chē, hō͘ tâng-cho̍k ê lâng pâi chè-mi̍h hiàn- chè kuī-pài, piáu-bêng hàu-kèng ê ì-sù”. Hit-tia̍p iáu-boē ū ēng bo̍k-chú. Chiàu lâng liû-thoân sī Teng-lân siat bo̍k-chú. Teng-lân sī chin put-hàu ê kiáⁿ pek-sí i ê lāu-bú. Lán nā o̍h Gô͘ Béng chhī báng, á-sī o̍h Bēng Chong khok-tek sī khah-hó. Lūn hiah-ê píⁿ pang-á sī chi̍t chhioh koân nā-tiāⁿ, lán ê kong-má tiàm hia thái ē lo̍h? Koh lán tio̍h siūⁿ, lán ê pē-bó nā sí, lán 7 ji̍t kú chi̍t ji̍t hàu 2 tǹg; kè khì chhe it cha̍p gō͘ nā-tiāⁿ; tuì nî í-āu hàu nî cheh, chiàⁿ bián-kī. Lán ta̍k-ji̍t chia̍h saⁿ-tǹg; ia̍h lán ê kong-má chi̍t nî ê tiong-kan chia̍h bô kuí tǹg. I ia̍h bô lâi-chia̍h; i nā lâi chia̍h lán chiū m̄-káⁿ hàu. Kî-si̍t sī lán beh hàu ka-tī ê pak-tó͘ nā-tiāⁿ, lóng bô teh siūⁿ lán ê kong-má ài chia̍h sím-mi̍h hoè, kan-ta teh siūⁿ lán ka-tī ài chia̍h sím-mi̍h. Kàu chò kī ê ji̍t kàu, lán tio̍h hoân-ló siūⁿ kóng. Taⁿ goá ê sī-toā lâng sńg-khì, kin-á-ji̍t bô thang saⁿ-kìⁿ. Khó- sioh lâng bô siūⁿ chit ê ì-sù; ū-sî gín-ná nā háu, lāu-bó kā i kóng, “EN-á tiām- tiām, lán koh nn̄g saⁿ ji̍t beh chò kī thang chia̍h”.
Si̍t-chāi sîn bô thang lâi chia̍h; nā í- keng kàu im-kan chiū bô thang koh lâi. ia̍h sui-jiân lâi, sîn iû-goân bô ài chia̍h. Ū-sî lâng kóng, Goá chai iáⁿ; put-kò sī ài hàu chi̍t tiám sim, koè sim hàu nā-tiāⁿ. Si̍t-chāi nā beh án-ni, chiū ū pa̍t mi̍h ê hoat-tō͘; lán thang hip chi̍t ê siōng, á-sī chhau chi̍t ê cho̍k-phó͘ lâi kì- liām. Siōng-tè it iàu-kín sī lán chāi-siⁿ tio̍h sūn i; ia̍h sí āu tio̍h chiàu i ê kà- sī. Sio̍k-gú kóng:-- “Chāi siⁿ chia̍h chi̍t lia̍p tāu, khah hó sí liáu chia̍h chi̍t-ê ti-thâu”; ia̍h “Chāi siⁿ bô thang chè âu, sí liáu chè koaⁿ- chhâ-thâu”.
Pē bó sui-bóng sí liáu-āu, iû-goân thang kò͘ i ê miâ-siaⁿ; pē-bó só͘ ū ê hó khoán lán tio̍h ke-thiⁿ i ê hó-khoán; pē-bó só͘ m̄-ài ê pháiⁿ lán tio̍h koh khah m̄-ài.
iáu-kú tō-lí bô kiò lâng tio̍h phoà kong-má, iā bô kiò lâng tio̍h hiông-hiông khì phoà bo̍k-chú. Choè lí chhāi, iā lâi thiaⁿ tō-lí; thiaⁿ-tio̍h bêng chiū oē-thang siūⁿ khoàⁿ iû-goân tio̍h chhāi iah m̄-bián.
漢羅（Ùi原文改寫）
無人倫
1909.06 291卷 p.46-47
(接第41面)
論公媽ê事咱猶原著會曉得thang分別真假。拜上帝ê人真tuì重父母公媽；第5條戒講：「著敬你ê父母」。
M̄-kú無的確著用神主來敬咱ê序大人。較早是用屍主，就是人死了就「到獻祭ê時有用伊ê大孫裝做祖宗ê屍像正正teh坐，hō͘同族ê人排祭物獻祭跪拜，表明孝敬ê意思」。 Hit-tia̍p iáu-boē有用木主。照人流傳是丁蘭設木主。丁蘭是真不孝ê子逼死伊ê老母。咱若學吳猛飼蚊，抑是學孟宗哭竹是較好。論hiah-ê扁枋仔是一尺懸nā-tiāⁿ，咱ê公媽tiàm hia thái會落？Koh咱著想，咱ê 父母若死，咱7日久一日孝2 頓；過去初一、十五nā-tiāⁿ；對年以後孝年節，正免忌。 咱逐日食三頓；亦咱ê 公媽一年ê中間食無 幾頓。伊亦無來食；伊若來 食咱就m̄敢孝。其實是咱 beh孝家己ê腹肚nā-tiāⁿ，攏無 teh想咱ê公媽ài食甚mih貨，kan-ta teh想咱家治ài食 甚mih。到做忌ê日到，咱著 煩惱想講。今我ê序大人扑損去，今仔日無thang相見。可惜人無想這個意思；有時囡仔若哮，老母kā伊講：「嬰仔恬恬，咱koh兩三日beh做忌 thang食」。
實在神無thang來食；若已經到陰間就無thang koh來。亦雖然來，神猶原無ài食。有時人講，我知影；不過是ài孝一點心，過心孝nā-tiāⁿ。實在若beh定án-ni，就有別物ê法度；咱thang翕一個像，抑是抄一個族譜來紀念。上帝一要緊是咱在生著順伊；亦死後著照伊ê教示。俗語講：-- 「在生食一粒豆，較好死了食一個豬頭」；亦「在生無thang祭喉，死了祭棺柴頭」。
父母雖罔死了後，猶原 thang顧伊ê名聲；父母所有ê好 款咱著加添伊ê好款；父母所m̄-ài ê歹咱著koh 較m̄-ài。
iáu-kú道理無叫人著破公媽，亦無叫人著雄雄去破木主。做你chhāi,亦來聽道理；聽到明就會 thang想看猶原著chhāi抑 m̄免。