遊歷漳泉教會

Iû-le̍k Chiang-choân Kàu-hoē

文獻資訊

項目	資料
作者	林燕臣 Lîm Iàn-sîn
卷期	台南府城教會報
卷期	第267卷
日期	1907/6
頁數	45

白話字（原文數位化）

Iû-le̍k Chiang-choân Kàu-hoē

1907.06 267 koàn p.45-46

(Chiap chêng-tiuⁿ tē 37 bīn).

(Lîm iàn-sîn kì--ê.)

Lūn Choân-chiu siâⁿ-lāi ū nn̄g-keng lé-pài-tn̂g; chi̍t-keng tī Lâm-ke; Bo̍k- su Tân Soan-lēng; pài-tn̂g iông-ún 300 goā lâng; iā ū khí-lâu hō͘ Bo̍k-su toà. Koh chi̍t-keng tī Sai-ke; Bo̍k-su Gô͘ Hong-pho; pài-tn̂g iông-ún nn̄g-saⁿ-pah lâng. Chit-ê Gô͘ Bo̍k-su ū siat chi̍t-ê hoat-tō͘ hō-chò sûn-ke pò͘-tō-hoē, muí pài-saⁿ mê-hng chhit-tiám poàⁿ, hiaⁿ-tī lûn-liû chhiáⁿ Bo̍k-su khì in chhù kóng tō-lí, Bo̍k-su tio̍h chiàu in hit-mê só͘ tha̍k ê sèng-keng khui-thiah tām-po̍h, lâi khó͘-khǹg bián-lē in, hō͘ hiaⁿ-tī chí- moāi khah chai-iáⁿ tō-lí. Koh pài-sì kap pài-la̍k chò Kî-tó-hoē.

Nā-sī Tân Soan-lēng Bo̍k-su ê tông- hoē ia̍h chin oa̍h-tāng. Pài-jī siat chi̍t- ê Kiù-chhin-hoē; muí lé-pài kàu hit mê-hng chhit-tiám-poàⁿ-cheng, Bo̍k-su chiū chio kuí-nā-ê hiaⁿ-tī chò-hoé khì in chhù, hit-sî chú-lâng ū chhiáⁿ in ê chhin-lâng chhù-piⁿ pêng-iú chē-chē lâng tī-hia, beh chiap-la̍p Bo̍k-su kap hiah-ê lâng kóng tō-lí. Goá kap Lâu Bo̍k-su iā ū khì hù, hit mê-hng chin lāu-jia̍t; goán khoàⁿ-liáu toā hoaⁿ-hí. Siat chit-ê hoē, tú-tú sī Pó-lô só͘-kóng, “Siat-sú goá ē kiù hiaⁿ-tī kut-jio̍k ê chì-chhin, sui-jiân hō͘ Ki-tok khì-choa̍t iā kam-goān,” Lô-má 9:3. iā tú-tú chhin-chhiūⁿ Ko-nî-liû tāi-seng chū-chi̍p chhin-chhek kap tâng-liâu thèng-hāu Pí-tek kàu, thang kóng tō-lí hō͘ in thiaⁿ, Sù-tô͘ Hēng-toān 10:24,25.

Chiàu goá khoàⁿ in jīn-uī Bo̍k-su siat chit nn̄g-khoán ê hoē, ū chin-toā ê lī-ek. (1) Thang lī-ek kàu-hoē-lāi ê lâng, hō͘ hiaⁿ-tī chí-moē khah bē hoān-choē. (2) Thang lī-ek kàu-hoē-goā ê lâng, hō͘ sè- sio̍k lâng khah ū ki-hoē thang bat Kiù- chú. Chit-ê Kiù-chhin-hoē goán Hú-siâⁿ tī muí lé-pài mê-hng í-keng ū siat kuí-nā nî, miâ sui-bóng bô siāng, chóng-sī ì-sù ū saⁿ-tâng. Goá ǹg-bāng sio̍k siâⁿ- chhī kap po͘-thâu ê kàu-hoē, tio̍h o̍h chit-ê hó hoat-tō͘ khì kiâⁿ, ún-tàng ē hō͘ kàu-hoē oa̍h-tāng heng-khí.

Tī Lâm-ke ê tông-hoē, koh tī pài-saⁿ mê ū siat chi̍t ê Bián-lē-hoē, miâ-kiò Chong-tō-hoē. Hit mê-hng, ū kuí-nā cha̍p ê siàu-liân lâng chū-chi̍p. Tāi-seng ū chhut tê-ba̍k hō͘ chi̍t-ê hoē-iú khì chò; kàu hit mê-hng tio̍h tha̍k hō͘ chèng-lâng thiaⁿ. Liáu-āu he̍k-sī ū lâng khí-lâi bián-lē kuí-kù, he̍k-sī ū lâng khí-lâi kî-tó kuí-kù. Kàu lé-pài soah, chiū phâng-poâⁿ khioh-chîⁿ, chò Bián- lē-hoē ê só͘-huì.

Tī Choân-chiu siâⁿ-lāi Kok-ka ū siat chi̍t-keng Tiong-o̍h tn̂g, tiong-kan iā ū kà Thian-bûn, Tē-lí, Hàn-bûn, Eng-bûn, Pit-soàn hiah-ê ha̍k-būn; ū chhiáⁿ lán kàu-hoē-lāi ê lâng khì kà. Koh ū chi̍t- keng kàu-hoē ê Tiong-o̍h, kiò-chò Poê- goân Tiong-o̍h-tn̂g, chiū-sī Eng-kok kong-hoē siat-ê. Hit-ê Hàu-tiáⁿ sī Bo̍k- su, miâ kiò An Lé-sùn. Lāi-bīn Toā-o̍h thiaⁿ kap hun-pan teh kà ê sió-o̍h thiaⁿ lóng chiâu-pī; ha̍k-seng só͘ toà ê siok- sià, chiū-sī lâu-téng. Só͘ tha̍k ê chiong-théng ū ān-tiāⁿ 4,5 nî kú. Lāi-bīn koh khí nn̄g-keng o̍h-tn̂g; chi̍t-keng sī Ko-téng sió-o̍h-tn̂g, chi̍t-keng sī Chho͘-téng sió-o̍h-tn̂g; 3 keng ê ha̍k-seng kè- kiōng ū chiâⁿ -pah lâng, sian-siⁿ ū chiâⁿ- cha̍p ê. Chiàu án-ni khoàⁿ, chit-keng o̍h- tn̂g chiah heng-khí oa̍h-tāng, sī tuì Chú- lī ū piàn-thong ê iân-kò͘, bô chhin-chhiūⁿ hit-hō kiu-kiu ê lâng, m̄-káⁿ chhun-kha chhut-chhiú, tì-kàu bô sím-mi̍h jîn-châi thang ēng.

Lī Tiong-o̍h bô loā-hn̄g, koh ū chi̍t- keng Lú-o̍h, ha̍k-seng 30 goā lâng, sī Ko Ko͘-niû, Tân Ko͘-niû, teh chú-jīm. iā ū Lâm ê I-koán, sī Pe̍h I-seng teh hoāⁿ. Koh ū chi̍t-keng Lú I-koán, lāi bīn ê Lú I-seng, sī sìⁿ Lâi kap sìⁿ Tiok. Nā lūn Choân-chiu-siâⁿ ê kàu-hoē thang Kóng sī chiâu-pī.

Koh kīn-lâi thoân-kàu ê hong-khì put- chí khui. Koaⁿ-hú Sin-sū iā ū hâng-ho̍k. Chhin-chhiūⁿ kū-nî Tân Soan-lēng 60 hoè, i ū chò Bo̍k-su 30 nî kú, hit-tia̍p kàu-hoē chò lāu-jia̍t. Koaⁿ-hú iā lâi kā i khèng-hō. Goá ū khoàⁿ-kìⁿ hip chi̍t- tiuⁿ-siōng, thâu chi̍t-choā pâi-lia̍t 10 goā lâng; Tiuⁿ Thài-siù pún-hú sī Choân- chiu hú, chē tī tiong-ng; kî-û lióng-pêng lóng sī toā-sió bûn-bú koaⁿ-oân, Tân Soan-lēng khiā tī Thài-siú ê āu- piah. Che iā thang kui êng-kng Siōng- tè.

Koh tī kū-nî cha̍p-goe̍h kan, Tiong-kok Hông-siōng uī-tio̍h beh hêng Goā- kok ê chè, hoan-hù tī ta̍k-séⁿ, ta̍k-hú, ta̍k-koān ê koaⁿ-oân, tio̍h kó͘-bú peh-sìⁿ tê-gîn hō͘ Hông-tè thang hêng-chè. Só͘-í hit-sî Tiuⁿ Thài-siú tī siâⁿ-lāi kéng chi̍t keng Khai-goân-sī ê biō chin khoah- toā, tāi-seng ū chhiáⁿ Sin-sū tio̍h ián- soat lâi kó͘-bú peh-sìⁿ; m̄-kú Sian-sū khoàⁿ-kìⁿ lâng hiah-chē, bô siáⁿ káⁿ khui- chhuì. Hit-sî chiah chhiáⁿ Gô͘-Hong- pho Tân Soan-lēng nn̄g-ê Bo̍k-su chiū tâi khó͘-khǹg bián-lē; peh-sìⁿ thiaⁿ-liáu sim siū kám-kek, ū ê hiàn kui-ê gîn, ū ê hiàn gîn-kak-á, ū ê hiàn chîⁿ; koh ū chi̍t-lâng hiàn chi̍t-tuì kim chhiú-chí; hit-pái hiān-siu 60 goā kho͘. Sin-sū khoàⁿ-liáu iā put-chí hâng-ho̍k.

Goá kóng chit-hō siau-sit, sī hō͘ lán chai tī-hia hiān-kim thoân kàu ê ki-hoē. Koaⁿ-hú í-ki̍p Sin-sū-ka, lóng m̄-káⁿ khún- tio̍k. Tàn-gāi ū chi̍t-lâng chó͘-tòng, chiū-sī hit-hō toā chong-cho̍k ê ke, lāi- bīn nā ū chi̍t lâng lâi thàn tō-lí, chiū kong-gia̍p lóng m̄ pun hō͘ i; beh ín- chhoā hit-hō lâng sī khah oh-tit. Kám- siā Siōng-tè, hiān-sî lán chit-pêng khah chió chhin-chhiūⁿ án-ni ê chó͘-tòng.

(āu-goe̍h beh koh ìn.)

漢羅（Ùi原文改寫）

遊歷漳泉教會

1907.06 267卷 p.45-46

(接前張第37面)。

(林燕臣記--ê。)

論泉州城內有兩間禮拜堂，一間tī南街，牧師陳宣寧；拜堂容允300外人；也有起樓hō͘牧師toà。Koh一間tī西街，牧師吳風波；拜堂容允兩三百人；Chit-ê吳牧師有設一個法度號做巡街佈道會，每拜三暝昏7點半，兄弟輪流請牧師去in厝講道理，牧師著照in hit暝所讀ê聖經開拆淡薄，來苦勸勉勵in，hō͘ 兄弟姊妹較知影道理。Koh拜四kap拜六做祈禱會。

若是陳宣寧牧師ê堂會亦真活動。拜二設一個救親會；每禮拜到hit暝昏一點半鐘，牧師就招幾若個兄弟作伙去in厝，hit時主人有請 in ê親人厝邊朋友濟濟人tī-hia，beh接納牧師kaphiah-ê人講道理。我kap劉牧師也有去赴，hit暝昏真鬧熱；阮看了大歡喜。設這個會，tútú是保羅所講：「設使我會救兄弟骨肉ê至親，雖然hō͘基督棄絕也甘願。」(羅馬9:3) 也tú-tú親像哥尼流代先聚集親戚kap同寮聽候彼得到，thang講道理hō͘ in聽。( 使徒行傳10:24、25)。

照我看in認為牧師設這兩款ê會，有真大ê利益。(1) Thang利益教會內ê人，hō͘兄弟姊妹較bē犯罪。(2) Thang利益教會外ê人，hō͘世俗人較有機會thang bat救主。這個救親會，阮府城tī每禮拜暝昏已經有設幾若年，名雖罔無像，總是意思有相同。我向望屬城市kap埠頭ê教會，著學這個好法度去行，穩當會hō͘ 教會活動興起。

Tī南街ê堂會，koh tī拜三暝有設一個勉勵會，名叫宗道會，hit暝昏，有幾若十個少年人聚集，代先有出題目hō͘一個會友去做；到hit暝昏著讀 hō͘眾人聽，了後或是有人起來勉勵幾句，或是有人起來祈禱幾句。到禮拜煞，就捧杯拾錢，做勉勵會ê所費。

Tī泉州城內國家有設一間中學堂，中間也有教天文、地理、漢文、英文、筆算hiah ê學問；有請咱教會內ê人 去教。Koh有一間教會ê中學，叫做培元中學堂，就是英國公會設ê。Hit個校長是牧師，名叫安禮遜。內面大學廳kap分班teh教ê小學廳攏齊備；學生所toà ê宿舍，就是樓頂。所讀ê章程有限定4、5年久；內面koh起兩間學堂；一間是高等小學堂，一間是初等小學堂；三間ê學生計共有成百人，先生有成10個。照án-ni看，這間學堂才興起活動，是對主理有變通ê緣故，無親像hit號勼勼 ê人，m̄敢伸腳出手，致到無甚mih人材thang用。

離中學無偌遠，koh有一間女學，學生30 外人，是高姑娘、陳姑娘，teh主任，也有男ê醫館，是白醫生teh hoāⁿ。Koh有一間女醫館，內面ê女醫生，是姓來kap姓竺。若論泉州城ê教會，thang講是齊備。

Koh近來傳教ê風氣不止開，官府紳士也有降服。親像舊年陳宣寧60歲，伊有做牧師30年久，hit-tia̍p教會做鬧熱，官府也來kā伊慶賀。我有看見hip一張像，頭一choā排列10外人；張太守本府是泉州府，坐tī中央；其餘兩爿攏是大小文武官員，陳宣寧企 tī太守ê後壁。這也thang歸榮光上帝。

Koh tī舊年十月間，中國皇上為著beh還外國ê債，吩咐tī逐省、逐府、逐縣ê官員，著鼓舞百姓tê銀hō͘皇帝thang還債。所以hit時，張太守tī城內揀一間開源寺ê廟真闊大，代先有請紳士著演說來鼓舞百姓；m̄-kú紳士看見人hiah濟，無啥敢開嘴。Hit時才請吳風波、陳宣寧兩位牧師就台苦勸勉勵；百姓聽了心受感激，有ê獻幾個銀，有ê獻銀角仔，有ê獻錢；koh有一人獻一對金手指；hit擺現收60外箍。紳士看了也不止降服。

我講這號消息，是hō͘咱知tī-hia現今傳教ê機會，官府以及紳士家，攏m̄敢窘逐。但礙有一人阻擋，就是hit號大宗族ê家，內面若有一人來聽道理，就公業攏m̄分hō͘伊；beh引chhoā hit號人是較oh得。感謝上帝，現時咱這爿較少親像án-ni ê阻擋。

(後月beh koh印。)