後山的消息
āu-soaⁿ ê Siau-sit
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 巴克禮 Pa-khek-lé |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第204張 |
| 日期 | 1902/3 |
| 頁數 | 22-23 |
白話字（原文數位化）
āu-soaⁿ ê Siau-sit
1902.03 204 Koàn p.22-23
Pa Bo̍k-su kì--ê
Cha̍p-jī goe̍h 16 hō(11:6) goá chham Sian-siⁿ-niû chē hoé-chhia kàu Kî-āu; 17 hō, chiū-sī pài-jī lo̍h hoé-chûn. Hit mê chûn khui; pài-saⁿ kàu Hêng-chhun-koān kap Têng-lâu, pài-sì chá-khí kàu Pó-song. Tī-hia ū chi̍t-ê Hú-siâⁿ ê pêng-iú, Lâu Kî-lîn, ū chiap-la̍p goán, thè goán chhiàⁿ nn̄g tiuⁿ gû-chhia; goán chiàⁿ liâm-piⁿ khí-sin, hit-mê hioh tī lō͘-piⁿ, pài-gō͘ ē-po͘ kàu Lí-lāng. Chá-chêng ê sî tuì Kî-āu kiâⁿ kàu Lí-lāng tio̍h peh ji̍t chiàⁿ ē kàu; chit-tia̍p nā-sái saⁿ-ji̍t chiū kàu; sī chám-jiân khah-kín, iā khah khoàⁿ-oa̍h. Kàu Lí-lāng chiàⁿ thiaⁿ-kìⁿ kóng siāng hit lé-pài ê pài-jī, Chio̍h-pâi Thoân-tō sian-siⁿ, Bo̍k Hin, í-keng koè-óng. Hit-sî tī āu-soaⁿ ê Kàu-hoē chhun chi̍t-ê sian-siⁿ nā-tiāⁿ, chiū-sī tiàm tī Lí-lāng ê Toh Chín-tek. Taⁿ ū koh chhe chi̍t ê, Lîm Hong-lîn, khì toà tī Chio̍h-pâi; ǹg-bāng bô loā-kú thang tit-tio̍h i-ê siau-sit.
Tī Lí-lāng ū 5-ê lâng kiû ji̍p-kàu, ū chiap-la̍p nn̄g-ê. Tī-hia ê pài-tn̂g bô sím-mi̍h ha̍p-ēng, tāi-ke teh gī-lūn tio̍h koh khí. Tú teh gī-lūn ê sî, tī 12 goe̍h chhe, ū sit-hoé, sio kàu pêⁿ-tē, ko͘-put-chiong tio̍h khí.
Tī 12 goe̍h 29(11:19) tī Chio̍h-pâi Boán-chhan; ū 29 lâng lâi kiû sé-lé, chiap-la̍p 9-ê, chiông-tiong 3-ê chū sè-hàn siū sé-lé. Kuí-nā nî chêng, Ji̍t-pún lâi hit-nî, Chio̍h-pâi ê lé-pài-tn̂g hō͘ huí-luī pàng-hoé sio-khì, hiaⁿ-tī chham Thoân-tō lóng tio̍h cháu--khì soaⁿ--ni̍h bih; tī-hia kuí-nā lé-pài kú, m̄-káⁿ lo̍h--lâi. Taⁿ ū khí sin-ê pài-tn̂g chám-jiân toā, chóng sī thoân-tō ê pâng-keng pī-pān iáu-boē siáⁿ hó-sè.
Chiaⁿ-goe̍h tē 5 hō(11:26) tī Koan-im-soaⁿ lé-pài, soà siú Boán-chhan, chiap-la̍p nn̄g lâng ji̍p-kàu. Chit saⁿ-ê kàu-hoē sī sio̍k tī Lāi-pêⁿ-po͘; goán pún-ì teh siūⁿ chit saⁿ-ê nā sûn bêng-pe̍k chiū beh koh lo̍h khì Pó-song tah-chûn tò-tńg--lâi. Chóng-sī hái-kîⁿ Chio̍h-hō͘-soàⁿ kàu-hoē ê hiaⁿ-tī chí-moē kuí-nā lâng koè-lâi chhiáⁿ goán chhiat-chhiat tio̍h kàu in hit-tah ê lé-pài-tn̂g. Chóng-sī beh kàu in hia tio̍h koè chi̍t-ê chin koân ê soaⁿ, goán nn̄g-lâng kiâⁿ ún-tàng bē kàu, só͘-í m̄-káⁿ ín in. Nā beh chhiàⁿ kiō tio̍h chhiàⁿ A-mî-á kng hit-hō hoan-á-kiō; m̄-kú in hit-sî teh chèng sek-á, ū “hiàng,” lóng m̄-ài kap lâng kau-poê chò-kang bé-bē. Teh siūⁿ ê sî-chūn hó kai-chài tú-tio̍h Ji̍t-pún ê Kéng-chhat-koaⁿ thè goán chhut-la̍t chhiàⁿ; kah in-ê thâu-lâng tek-khak tio̍h phài lâng lâi kng, lóng m̄ pàng i soah.
Só͘-í tī pài-it ū la̍k lâng lâi kng; hit mê-hng hioh Âng-chó-kheⁿ chng ê pa-la-kan; pài-jī koè-soaⁿ; pài-saⁿ kàu Chio̍h-hō͘-soàⁿ ê lé-pài-tn̂g. In tī-hia cha̍p-goā nî kú bô thoân-tō sian-siⁿ toà, chhit-nî kú Bo̍k-su bô khì sûn. Chóng-sī in ka-tī iû-goân teh chū-chi̍p lé-pài, pí chá-chêng bô sím-mi̍h tò-thè, káⁿ ū khah chìn-pō͘. Hit-tia̍p ū hiaⁿ-tī 8 lâng, chí-moē 4 lâng lâi kiû ji̍p-kàu, chiông-tiong chiap-la̍p 5 ê. iā ū chêng siū-kìm-ê chi̍t-lâng, taⁿ chún i koh chiū-kīn. Chip-sū, Hong-chek, í-keng moáⁿ-jīm, chiū siat nn̄g-lâng lâi tng. iáu-boē ū tiúⁿ-ló tī-hia.
Pài-saⁿ pài-sì kiâⁿ kàu Pó-song, iû-goân sī thok-tiōng Ji̍t-pún koaⁿ thè goán chhiàⁿ A-mî-á lâi kng-kiō. Kàu Pó-song tú-tio̍h hoé-chûn beh khì Ke-lâng-thâu, chiū tah i khì. Tuì Ke-lâng-thâu kàu Chiang-hoà, chit lé-pài ê tiong-kan sûn hiah-ê sin-siat ê pài-tn̂g, chiū lo̍h-lâm. Tī jī-goe̍h tē 6 hō(12:28) ún-tàng kàu Hú-siâⁿ, lóng pêng-an.
Lūn āu-soaⁿ ê kàu-hoē ū chi̍t-hāng thang hoân-ló, chiū-sī chē-chē lâng ū poē-biū tō-lí koh-chài chhāi-pu̍t teh ho̍k-sāi. Tì-kàu kin-nî tio̍h pín Tāi-hoē chún kek 13 lâng. Pún beh pín koh khah-chē; m̄-kú hit-sî kuí-nā lâng siū khó͘-khǹg, hit-tia̍p koh lâi lé-pài. Lâng poē-biū tō-lí khiok m̄-sī in-uī kiaⁿ khún-tio̍k. Siū khún-tio̍k ê sî chí-ū chha-put-to nn̄g kháu-chàu poē-biū nā-tiāⁿ. In teh poē-kàu lóng sī in-uī phoà-pēⁿ ê in-toaⁿ. Kiám-chhái pài Siōng-tè chi̍t-ke ū chi̍t-lâng phoà-pēⁿ, sui-jiân thoân-tō tiúⁿ-ló lóng lâi thè i kî-tó, iáu-kú bē hó tio̍h sí. Hit-sî chhù-piⁿ chē-chē lâng hiâm in kóng sī sîn-bêng teh chek-hoa̍t i. āu-lâi hit lāi-bīn ū koh chi̍t-lâng phoà-pēⁿ beh sí ê khoán, tī hia bô sian-siⁿ thang chhiáⁿ, beh mn̄g io̍h ko͘-put-chiong tio̍h mn̄g pu̍t, tuì án-ni siū-bê, pàng-sak tō-lí ài kiù lâng ê sìⁿ-miā. Goán ū khì khoàⁿ kuí-nā kháu-chàu, lóng-sī án-ni; si̍t-chāi chin khó-liân. In iā bô pêng-an, in-uī khah-chē chai pài Siōng-tè khah tio̍h, pài pu̍t sī khah kiàn-siàu. Lán tio̍h thè in kî-tó, ǹg-bāng in hoán-hoé, khì siâ koh lâi pài Siōng-tè.
漢羅（Ùi原文改寫）
後山的消息
1902.03 204卷p.22-23
巴牧師記--的
十二月16號(11：6)我參先生娘坐火車到旗後；17號，就是拜二落火船。彼暝船開；拜三到恆春縣佮燈樓，拜四早起到Pó-song。佇遐有一個府城的朋友，劉Kî-lîn，有接納阮，替阮倩兩張牛車；阮chiàⁿ連鞭起身，彼暝歇佇路邊，拜五下晡到Lí-lāng。早前的時對旗後行到Lí-lāng著八日chiàⁿ會到；這tia̍p若駛三日就到；是嶄然較緊，也較快活。到Lí-lāng chiàⁿ聽見講siāng彼禮拜的拜二，石牌傳道先生，穆興，已經過往。彼時佇後山的教會chhun一个先生nā-tiāⁿ，就是踮佇Lí-lāng 的卓振德。Taⁿ有閣chhe一个，林Hong-lîn，去蹛佇石牌；向望無偌久通得著伊的消息。
佇Lí-lāng有5个人求入教，有接納兩个。佇遐的拜堂無啥物合用，大家teh議論著閣起。拄teh議論的時，佇12月初，有失火，燒到平地，姑不將著起。
佇12月29(11：19)佇石牌晚餐；有29人來求洗禮，接納9个，從中3个自細漢受洗禮。幾若年前，日本來彼年，石牌的禮拜堂予匪類放火燒去，兄弟chham傳道攏著走--去山--ni̍h覕；佇遐幾若禮拜久，毋敢落--來。Taⁿ有起新的拜堂嶄然大，總是傳道的房間備辦猶未啥好勢。
正月第5號(11：26)佇觀音山禮拜，紲守晚餐，接納兩人入教。這三個教會是屬佇內平埔；阮本意teh想這三个若巡明白就欲閣落去Pó-song搭船倒轉--來。總是海墘石雨傘教會的兄弟姊妹幾若人過來請阮切切著到in彼tah 的禮拜堂。總是欲到in遐著過一个真懸的山，阮兩人行穩當袂到，所以毋敢允in。若欲倩轎著倩A-mî-á扛彼號番仔轎；毋kú in彼時teh種稷仔，有「hiàng，」攏毋愛佮人交陪做工買賣。Teh想的時陣好佳哉拄著日本的警察官替阮出力倩；kah in 的頭人的確著派人來扛，攏毋放伊煞。
所以佇拜一有六人來扛；彼暝昏歇Âng-chó-kheⁿ庄的 pa-la-kan；拜二過山；拜三到石雨傘的禮拜堂。In佇遐十外年久無傳道先生蹛，七年久牧師無去巡。總是in家己猶原teh聚集禮拜，比早前無啥物倒退，敢有較進步。彼tia̍p有兄弟8人，姊妹4人來求入教，從中接納5个。也有前受禁的一人，taⁿ准伊閣就近。執事，Hong-chek，已經滿任，就設兩人來當。猶未有長老佇遐。
拜三拜四行到Pó-song，猶原是託重日本官替阮倩A-mî-á來扛轎。到Pó-song拄著火船欲去雞籠頭，就tah伊去。對雞籠頭到彰化，這禮拜的中間巡遐的新設的拜堂，就落南。佇二月第6號(12：28)穩當到府城，攏平安。
論後山的教會有一項通煩惱，就是濟濟人有悖謬道理閣再chhāi佛teh服事。致到今年著稟大會准革13人。本欲稟閣較濟；毋kú彼時幾若人受苦勸，彼tia̍p閣來禮拜。人悖謬道理卻毋是因為驚窘逐。受窘逐的時只有差不多兩口灶背謬nā-tiāⁿ。In teh背教攏是因為破病的因端。檢采拜上帝一家有一人破病，雖然傳道長老攏來替伊祈禱，iáu-kú袂好著死。彼時厝邊濟濟人嫌in講是神明teh責罰伊。後來彼內面有閣一人破病欲死的款，佇遐無先生通請，欲問藥姑不終著問佛，對按呢受迷，放拺道理愛救人的性命。阮有去看幾若口灶，攏是按呢；實在真可憐。In也無平安，因為較濟知拜上帝較著，拜佛是較見笑。咱著替in祈禱，向望in反悔，去邪閣來拜上帝。