于蘭聖會

U-lân-sèng-hoē

文獻資訊

項目	資料
作者	無lo̍h名
卷期	台南府城教會報
卷期	第200卷
日期	1901/11
頁數	87

白話字（原文數位化）

U-lân-sèng-hoē

1901.11 200 koàn p.87-88

(Tuì Tiong-Se Kàu-hoē-pò hoan-e̍k.)

Kim-lêng ê hong-sio̍k ta̍k-nî nā kàu 7 goe̍h, siâⁿ-lāi bô-lūn toā-ke sió-hāng lóng chiàu chhù-sū chò U-lân tāi-hoē chín-chè bô i-oá ê kuí-sîn, lô-kó͘ soan- thian, hiuⁿ-ian moá-tē, gîn-choá sio kàu chiâⁿ-soaⁿ; lâm-lú lâi-óng ná-chuí teh lâu. Tī hit-tia̍p kuí-sîn ke̍k khoàⁿ-oa̍h, hoê-siūⁿ sī tē-it hó thàn-chîⁿ ; chin-chiàⁿ sī lâng kap kuí teh saⁿ-tâng hoaⁿ-hí.

iā ū lâng mn̄g kóng, Sian-siⁿ ah ! lí kàu chia chin kú, lí chai che U-lân sèng- hoē sī tuì sím-mi̍h sî khí, sím-mi̍h lâng siat? Goá ìn kóng, M̄ chāi ; nā-sī chiàu goá-ê ì-kiàn teh siūⁿ ná-chún chhin- chhiūⁿ Hàn-tiâu ê Hân Sìn sī chò U-lân- hoē ê thâu chi̍t lâng.

Hit-ê lâng thiaⁿ-liáu chin kî-koài, kóng, Hoâi-im-hô͘ ê toān goá bat khoàⁿ koè, lóng m̄-bat khoàⁿ-kìⁿ chit-hō kò͘- sū ; koh U-lân-hoē tī Hàn-tiâu iā iáu- boē ū lah !

Goá koh tuì i kóng, U-lân-hoē hit-sî sui-jiân iáu-boē ū, nā-sī chò U-lân-hoē ê ì-sù sī tuì hit-sî khí--ê. Lí kiám bô khoàⁿ-kìⁿ Siáu-soat ê chheh teh kóng, Hân Sìn poān Chhó͘ kui Hàn ê sū mah ? Hit-tia̍p liáu-āu ū tui-peng teh tui-i, iū- koh bê-lō͘ ; kai-chài ū chi̍t-lâng tī soaⁿ-téng teh chhò-chhâ i suî-sî khì mn̄g lō͘. Chhò-chhâ--ê chiū kā i kóng lō͘. Hân Sìn chiàu i só͘ kóng ê lō͘ khì kiâⁿ, kiâⁿ boē kuí-pō͘, hut-jiân siūⁿ tio̍h, kóng, Goá tô-cháu bô ài lâng chai goá ê chong- chek ; ta tuì chhò-chhâ--ê mn̄g-lō͘, siat- sú tui-peng chi̍t-ē kàu, chhò-chhâ--ê chiū kā i kóng, goá ê sìⁿ-miā chiū bē pó--tit. Put-jû chiong chhò-chhâ--ê thâi sí lâi that i-ê chhuì, chiū m̄-bián- kiaⁿ. Sui sī i ū in-chêng tī goá tau, kap goá bô oan bô siû; chóng-sī goá ū tāi-chiòng ê châi-tiāu, tio̍h lâu goá ê seng- khu thang chò āu-lâi ê toā lō͘-ēng. I ê sìⁿ-miā put-kò sī ná-chi̍t-chiah káu-hiā nā-tiāⁿ, oa̍h iā-bô lī-ek , sí iā-bô sún-hāi, beh-thài ū sím-mi̍h iàu-kín leh ! Siūⁿ kàu chiah ê in-toaⁿ, chiū tò-tńg--khì ēng kiàm thâi-sí chhò-chhâ--ê.

Thâi-sí liáu chiū mi tām-po̍h thô͘ chò hiuⁿ, kuī-teh kā i kóng, Lí in-uī goá lâi sí, āu-lâi goá nā hoat-ta̍t tek-khak beh pò-tap lí ê in-chêng, hō͘ lí hióng-siū hiuⁿ-ian bān-nî bô soah. āu-lâi Hân Sìn chò tāi-chiòng, kó-jiân lâi kā i khí biō, ho̍k-sāi i hiuⁿ-ian bān-nî bô soah. Lâng lóng kóng Hân Sìn ti-in pò-tek. Che chiū-sī mn̄g-lō͘, chám chiau-hu ê kò͘-sū lah ! Chhì-siūⁿ bô-iân bô-kò͘ kā i thâi-sí, thâi-sí liáu, chiū beh pò i-ê in-chêng; che kiám m̄-sī niau khàu niáu-chhú ké chû-pi mah ? U-lân-hoē ê ì-sù iā sī án-ni. Pêng-siông sî chiah-ê sàn-hiong lâng nā ū sím-mi̍h hó--chhù lóng hō͘ chiah-ê ū sè-thâu ū chîⁿ lâng pà-chiàm, tì-kàu bô thang chia̍h, bô tè thang an sin; chi̍t-ē phoà-pīⁿ, chiū tio̍h khì tó tī lō͘-piⁿ. Chhì khoàⁿ toā-chhù kap kong-koán mn̂g-kháu, sî-siông ū phoà-pīⁿ lâng tó-teh khùn, lóng bô lâng beh khì mn̄g in, chhut-chāi i pīⁿ sí. Che chiū-sī chhin-chhiūⁿ bēng-chú só͘ kóng, Tû-lāi ū puî-bah, bé-tiâu ū puî-bé, peh-sìⁿ ū iau-gō ê bīn-sek, khòng-iá ū gō-sí ê lâng-pa, chi̍t-iūⁿ. Put-kò hit-sî ê lâng-pa sī tī iá-goā, hiān-kim ê lâng-pa sī tī siâⁿ-lāi, sió-khoá bô siāng nā-tiāⁿ. Tng i iáu-boē sí ê sî-chūn, chhut-chāi i kiò kiù ; lâng ná-chún bô thiaⁿ-kìⁿ bô khoàⁿ-kìⁿ chi̍t-iūⁿ. Chóng-sī ài tán-hāu i sí chiàⁿ si-chè chi̍t-khū po̍h-po̍h ê koaⁿ-chhâ hō͘ i, soà chò U-lân-hoē ; án-ni chiū lia̍h- chò goá si-in hō͘ kuí, iā sǹg chīn-thâu lah.

Hāiⁿ-ah ! lâng iáu-boē sí ê sî chiū khau-siah-i, kiò i tio̍h chá sí, chi̍t-ē sí- liáu, chiū kiò i tioh chá-oa̍h. Che kiám m̄-sī poe̍h-kiàm thâi--i, koh sio-hiuⁿ pài- i, kap Hân Sìn chi̍t-poaⁿ-iūⁿ? Só͘-í goá kóng Hân Sìn sī U-lân-hoē thâu chi̍t ê lâng, chiū-sī chit-ê ì-sù lah. Chóng-sī che lâng su-sim kò͘ ka-tī, lóng bô ēng kong-gī lâi khoán-thāi pa̍t-lâng. Thâi- sí--i sī chò ka-tī ê lī-ek, chiū kèng i iā sī chò ka-tī ê lī-ek. In-uī sàn-hiong lâng chāi-siⁿ bē ē kap goá kè-kàu, sí-āu kiaⁿ i chok-chōng, put-tek-put ēng ché lâi an-uì i. Chit hō kap tang-thiⁿ siat kio̍k chú-moâi chi̍t-iūⁿ, sī kiaⁿ oa̍h-lâng bô thang chia̍h tì-kàu jiáu-loān, só͘-í chú-moâi chín-chè i. U-lân-hoē sī kiaⁿ kuí hián-chhut i-ê lêng-siàⁿ.

To̍k-to̍k lán ê Kiù-chú Iâ-so͘ it-seng kiâⁿ hó, khek-kí khoán-thāi pa̍t-lâng ; chò i-ê ha̍k-seng--ê tio̍h chun-thàn i khì kiâⁿ, m̄-thang pîn-toāⁿ, kàu ta̍k só͘-chāi siat i-koán, o̍h-tn̂g, ēng khoán-thāi kuí ê chîⁿ lâi khoán-thāi lâng. Sio̍k-gú kóng, Kiù lâng chi̍t-miā khah iâⁿ-koè chò chhit toâⁿ chiò ; chin-ké hi-si̍t tuì án-ni khó-í thang chai lah.

漢羅（Ùi原文改寫）

于蘭聖會

1901.11 200卷 p.87-88

(對中西教會報翻譯。)

金陵ê風俗逐年若到7月，城內無論大街小巷攏照次序做于蘭大會賑濟無依倚ê鬼神，鑼鼓喧天，香煙滿地，銀紙燒到成山；男女來往那水teh流。Tī hit-tia̍p鬼神極快活，和尚是第一好趁錢；真正是人kap鬼teh相同歡喜。

也有人問講：「先生--ah ! 你到chia真久，你知che于蘭聖會是甚mih時起，甚mih人設？」我應講：「M̄ 知；若是照我ê 意見teh想那准親像漢朝ê韓信是做于蘭會ê頭一人。」

Hit個人聽了真奇怪，講：「淮陰侯ê傳我bat看--過，攏m̄-bat 看見這號故事；koh于蘭會tī 漢朝也iáu-boē有--lah!」

我koh對伊講：「于蘭會hit 時雖然iáu-boē有，但是做于蘭會ê意思是對hit 時起--ê。你kiám無看見小說ê冊teh講，韓信叛楚歸漢ê事--mah?Hit-tia̍p了後有追兵teh追--伊，又koh迷路；佳哉有一人tī 山頂teh剉柴伊隨時去問路。剉柴--ê就kā伊講路。韓信照伊所講ê路去行，行boē幾步，忽然想--著，講，我逃走無ài人知我ê蹤跡；ta對剉柴--ê問路，設使追兵一下到，剉柴--ê就kā伊講，我ê性命就bē保--tit。不如將剉柴--ê thâi死來塞伊ê 嘴，就m̄ 免驚。雖是伊有恩情tī 我兜，kap我無冤無仇；總--是我有大眾ê才調，著留我ê 身軀做後來ê大路用，伊ê 性命不過是那一隻káu-hiā nā-tiāⁿ，活--也無利益，死--也無損害，beh-thài有甚mih要緊--leh!想到chiah ê因端，就倒轉--去用劍thâi死剉柴--ê。

Thâi死了就mi淡薄土做香，跪teh kā伊講：「你因為我來死，後--來我若發達的確beh報答你ê恩情，hō͘ 你享受香煙萬年無煞。」後--來韓信做大將，果然來kā伊起廟，服祀伊香煙萬年無煞。人攏講韓信知恩報德。Che就是問路，斬樵夫ê故事--lah!試想無緣無故kā伊thâi死，thâi死了，就beh報伊ê 恩情；che kiám m̄ 是貓哭貓鼠假慈悲mah?于蘭會ê意思也是án-ni。平常時chiah-ê散hiong人若有甚mih好--處攏hō͘ chiah-ê有勢頭有錢人霸佔，致到無thang食，無tè thang安身；一下破病，就著去倒tī路邊。試看大厝kap公館門口，時常有破病人倒teh睏，攏無人beh去問--in，出在伊病死。Che就是親像孟子所講，廚內有肥肉，馬寮有肥馬，百姓有枵餓ê面色，曠野有餓死ê人疤，一樣。不過hit 時ê人pa是tī 野外，現今ê人pa是tī城內，小可無像nā-tiāⁿ。當伊iáu-boē死ê 時陣，出在伊叫救；人那准無聽--見無看--見一樣。總是愛等候伊死正施濟一柩薄薄ê棺材hō͘伊，續做于蘭會；án-ni就掠做我施恩hō͘ 鬼，也算盡頭—lah。

Hāiⁿ--ah ! 人iáu-boē死ê時就khau 削伊，叫伊著早死，一下死了，就叫伊著早活。Che kiám m̄ 是拔劍thâi--伊，koh燒香拜伊，kap韓信一般樣？所以我講韓信是于蘭會頭一個人，就是這個意思--lah。」總--是che人私心顧家己，攏無用公義來款待別人。Thâi死--伊是做家己ê利益，就敬--伊也是做家己ê利益。因為散hiong人在生bē會kap我計較，死後驚伊作祟，不得不用ché來安慰伊。這號kap冬天設局煮糜一樣，是驚活人無thang食致到擾亂，所以煮糜賑濟伊。于蘭會是驚鬼顯出伊ê 靈聖。

獨獨咱ê救主耶穌一生行好，克己款待別人；做伊ê 學生--ê著遵趁伊去行，m̄-thang貧憚，到逐所在設醫館，學堂，用款待鬼ê錢來款待人。俗語講：「救人一命較贏過做七壇醮」；真假虛實對án-ni可以thang知--lah。