Lōng-tōng Chú

文獻資訊

項目 資料
作者 萬姑娘 Bāng Ko͘-niû
卷期 台南府城教會報
卷期 第192卷
日期 1901/3
頁數 23

白話字(原文數位化)

Lōng-tōng Chú

1901.03 192 koàn p.23-24

(Chiap chêng koàn tē 16 bīn.)

Guī ló-iâ chiām-chiām khah ióng, Bí-lē ji̍t-ji̍t lâi chē tī chhn̂g-piⁿ kap i kóng-oē; bô loā-kú Guī ló-iâ ē khí-lâi chhēng-saⁿ tiàm chheh-pâng teh chē. Ū chi̍t ji̍t Bí-lē ji̍p-lâi moá-bīn hoaⁿ-hí chiū kóng, “Kū-iâ-ah i lâi lah !” Guī ló-iâ mn̄g kóng, “Tó chi̍t ê lâi leh?” Bí-lē kóng, “Sī To-má tò--lâi lah ! Láu-ma tú-á kā goá kóng; goá beh khì sèⁿ Má in tau, chóng-sī láu-ma kóng, àm lah, ji̍t-thâu í-keng lo̍h-soaⁿ, goá m̄ hó sè bīn chhut-khì; kiû kū-iâ chún goá khì. Lōng-chú hoê-ka chóng tio̍h thâi sió gû-á, Kū-iâ ū puî ê gû-á goá khì kiò in lâi thâi, hó m̄ hó leh?”

Guī ló-iâ chiū kóng, “Che-sī hô͘-tô͘ oē, láu-ma kóng tit tio̍h, àm leh, lí m̄-thang chhut-khì; koh tek-khak m̄-thang lia̍h goá ê gû-á khì thâi.” Bí-lē lâu ba̍k-sái kóng, “Goá chin kú ǹg-bāng i hoê-thâu, hiān chāi ū chi̍t ke hoaⁿ-hí teh lim-chia̍h, goá án-choáⁿ bô tī in hia leh?” Guī ló-iâ kóng, “Lí bîn-á-ji̍t chiah khì, chit-tia̍p thang khì chhoē láu-ma, m̄ sái tiàm chia chô-chak.”

Bí-lē chiū pāi hèng sit-bāng bô hoat-tō͘, kan-ta thè-khì lâu-téng sim-lāi bē bián-tit siūⁿ Má--ka án-choáⁿ-iūⁿ khoài-lo̍k, chóng-sī m̄ chai ū chok-ga̍k á bô.

Tē jī ji̍t chia̍h chá-khí-pn̄g liáu láu-ma chhoā Bí-lē khì sèⁿ Má in tau. Má pô-pô khoàⁿ, hoaⁿ-hoaⁿ-hí-hí chhut-lâi chih in, chiū mn̄g láu-ma khoàⁿ, “Sió-chiá kin-á-ji̍t thang hō͘ i tiàm chia chhit-thô kap goá chia̍h ē tàu pn̄g, hó á m̄ hó?” Láu-ma kóng, “Hó, ka-tī ū sū beh seng tò-khì.” Bí-lē chiū toè Má pô-pô ji̍p lāi-bīn. Láu-ma tò-lâi, kàu ē-po͘ chiū hoat-lo̍h lâng khì chhoā Bí-lē tńg-lâi.

Bí-lē khoài-khoài chiūⁿ lâu-téng ū chē-chē oē teh kā láu-ma kóng; láu-ma thiaⁿ liáu kuí-kù kà Bí-lē tio̍h khì chheh-pâng kóng, “Kū-iâ ài lí khì hia kóng-oē.” Bí-lē lo̍h lâu lâi phah chheh-pâng ê mn̂g. Kū-iâ kóng, “Ji̍p-lâi.” I chiū khui mn̂g khoàⁿ-kìⁿ kū-iâ chē toā-tè-í kīn tī hoé-lô͘ téng mn̄g i, “Kin-á-ji̍t chò sím-mi̍h tāi-chì?” Bí-lē kóng-khí Má pô-pô in tau ê sū, mn̄g, “Kū-iâ lí ài thiaⁿ To-má tò-lâi ê tāi-chì mah?” Guī ló-iâ kóng, “Lí kóng hō͘ goá thiaⁿ hó.” Bí-lē chiū hó-hèng khui-chhuì kóng, “Má pô-pô khoàⁿ goá khì in tau koáⁿ-kín lâi khui mn̂g; goá kóng kó-jiân chin-chiàⁿ sī To-má tńg-lâi bô? I kóng, Ū iáⁿ tò-lâi lah ! Chiū lâu ba̍k-sái khan goá ê chhiú chhoā goá ji̍p lāi-bīn, chiū khoàⁿ-kìⁿ To-má tī-hia teh chia̍h-pn̄g. I kìⁿ-tio̍h goá ê bīn, pn̄g chiū bô chia̍h kan-ta peh-khí khiā bô chò siaⁿ. Goá khoàⁿ i chhēng in tia chi̍t niá goā-bīn saⁿ, goá siūⁿ i kap in tia pêⁿ toā-hàn. Goá chiū kā i kóng, Kú-kú ǹg-bāng lí hoê-ka, tāi-seng i m̄ koè-ì; chóng-sī mn̄g i kuí-kù-oē. I chiū kā goá kóng i chit kuí-nî keng-koè ê tāi-chì kóng, i khì hn̄g tau, khiok lóng bô chhī-ti. I koè hái khì Bí-kok tiàm hia kuí-nā goe̍h ji̍t kò͘-iûⁿ; āu-lâi tiàm tī chi̍t ê toā-siâⁿ, tāi-seng ū kang thang chò; m̄-kú tú-tio̍h phoà-pīⁿ, chîⁿ gîn khai liáu, bē bián tit siū-khó͘. Kàu pēⁿ hó koáⁿ-kín tah chûn tò-lâi Eng-kok iáu-kú siūⁿ bô beh hoê-ka, só͘-í tī Lûn-tun-siâⁿ koh tiàm kuí-nî. Khó-liân tī-hia ū chē-chē bô-hē-lo̍h ê lâng in-iū i khì chia̍h chiú chò pháiⁿ-sū. I kā lâng koáⁿ-chhia, ū chi̍t ji̍t chia̍h chiú-chuì, koáⁿ-bé chhò-gō͘, hit tiuⁿ chhia kā lâng khì tōng tó chhiûⁿ-á.”

Guī ló-iâ kóng, “I só͘ chò ê pháiⁿ-sū lí m̄ bián tek-khak lóng kā goá kóng.” Bí-lē kóng, “I sī chi̍t ê lōng-chú chū-jiân sī m̄ tio̍h. I iā kóng, m̄ káⁿ tò-lâi, sī thèng-hāu kàu hoán-hoé ké-pìⁿ chò hó-lâng chiah ē tit tò--lâi. Chóng-sī ū chi̍t ji̍t tī ke--nih lâng teh thoân-kàu, khó͘-khǹg choē-jîn tio̍h kui-ho̍k Siōng-tè, i sim-lāi chiū bô pêng-an.”

Hit-sî gū--tio̍h chi̍t ê lâng, Kū-iâ hō͘ lí ioh khoàⁿ ē tio̍h bē? Guī ló-iâ kóng, “Lûn-tun-siâⁿ ê lâng chin-chē, goá ioh bē tio̍h lah!” Bí-lē chiū hó chhiò kóng, “Sī Lí Iok-hān. Kū-iâ lí ē kì-tit goá kah i khì chhoē Tō-má; kèng-jiân i khì chhoē-tio̍h. In-uī Iok-hān thiaⁿ-kìⁿ i sī sèⁿ Má, chiū mn̄g i hō chò sím-mi̍h miâ, chai i sī kiò To-má, chiū chiong in tau ê sū kā i kóng, pē-bú uī-tio̍h kiáⁿ-jî siong-sim, ji̍t-ji̍t ǹg-bāng i tò-lâi. To-má tāi-seng kóng i bē kham-tit koh khì kìⁿ pē-bú. Chóng-sī Iok-hān khó͘-khǹg i tio̍h khoài-khoài tò-lâi kóng, Pē-bú tek-khak khoan-iông lí; si̍t-chāi teh ǹg-bāng lí hoê-ka.”

Sui-jiân sī án-ni To-má iáu-kú tùn-teⁿ poàⁿ goe̍h ji̍t kiám m̄ sī chin lām-sám mah?” Guī ló-iâ kóng, “Chin-chiàⁿ sī lām-sám kàu-ke̍k.” Bí-lē kóng, “Goá chiong che sū-chêng kóng hō͘ láu-ma thiaⁿ, i kóng, Sè-kan ê lōng-chú sī án-ni chò, chai Thiⁿ-pē khéng khoan-iông sià-bián i, iáu-kú sī teh iân-chhiân thèng-hāu ka-tī hoán-hoé kái-kò, chiah beh kui-ho̍k Siōng-tè.

Kū-iâ lí siūⁿ Siōng-tè ê lōng-chú sī chit khoán á-m̄ sī?” Guī ló-iâ kóng, “Kiaⁿ-liáu sī án-ni leh!” Bí-lē koh kóng, “To-má koat-ì beh hoê-ka, m̄-kú bô hiah khoài. Goá put-chí kî-koài, chóng-sī i tiāⁿ-tio̍h chù-ì chē hoé-hun chhia ti̍t-ti̍t kàu pún-hiuⁿ-lí, Iok-hān ê Kū-iâ chiū the̍h lō͘-huì hō͘ i. Nā-sī goá siūⁿ chē chhia m̄ ta̍t-tio̍h kiâⁿ lō͘, goá ǹg-bāng i kín-kín cháu tò lâi.” Guī ló-iâ mn̄g, “án-choáⁿ-iūⁿ m̄ ài i chē chhia kàu tē khah khoài mah?” Bí-lē kóng, “Sèng-chheh bô kóng khí chē hoé-hun-chhia, kan-ta kóng lōng-chú cháu lòng tò-khì.” Guī ló-iâ bē kìm-tit hó chhiò kóng, “Kiaⁿ-liáu lí sit-bāng, tàu-tí To-má tò-lâi sī án-choáⁿ-iūⁿ?” Bí-lē kóng, “Ē poàⁿ-po͘ hoê-ka khoàⁿ-kìⁿ lāu-pē khiā tī mn̂g-kháu, teh lè chiáu-chhèng. Goá mn̄g To-má kóng, Lí ê lāu-pē ū phō lí ê ām-kún á bô? I kóng, Bô, kan-ta khan i ê chhiú, toā-siaⁿ kiò Má pô-pô chhut-lâi.”

(āu-koàn beh koh chiap.)

漢羅(Ùi原文改寫)

浪蕩子

1901.03 192卷 p.23-24

(接前卷第16面。)

魏老爺漸漸較勇,美麗日日來坐tī 床邊kap伊講話;無偌久魏老爺會起來穿衫tiàm冊房teh坐。有一日美麗入來滿面歡喜就講,「舅爺ah伊來lah!」魏老爺問講,「Tó一個來leh?」美麗講,「是多馬倒--來lah!Láu-ma tú仔kā我講;我beh去姓馬in兜,總是láu-ma 講,暗lah,日頭已經落山,我m̄ 好勢面出去;求舅爺准我去。浪子回頭總著thâi小牛仔,舅爺有肥ê牛仔我去叫in來thâi,好m̄ 好leh ?」

魏老爺就講,「Che是糊塗話,láu-ma 講得著,暗leh,你m̄-thang出去;koh的確 m̄-thang掠我ê牛仔去thâi。」美麗流目屎講,「我真久向望伊回頭,現在有一家歡喜teh lim食,我án-choáⁿ 無tī in hia leh?」魏老爺講,「你明仔日才去,這tiap thang去chhoē láu-ma,m̄ sái tiàm chia chô-chok。」

美麗就敗興失望無法度,kan-ta退去樓頂心內bē免得想馬--家án-choáⁿ 樣快樂,總是m̄ 知有作樂抑無?

第二日食早起飯了láu-ma chhoā美麗去姓馬in兜。馬婆婆看,歡歡喜喜出來接in,就問láu-ma 看,「小姐今仔日thang hō͘ 伊tiàm chia chhit-thô kap我食ē晝飯,好抑 m̄好?」Láu-ma 講,「好,家己有事beh先倒去。」美麗就toè馬婆婆入內面。Láu-ma 倒來,到ē晡就發落人去chhoā美麗轉來。

美麗快快上樓頂有濟濟話teh kā láu-ma 講;láu-ma 聽了幾句教美麗著去冊房講,「舅爺愛你去hia講話。」美麗落樓來扑冊房ê門。舅爺講,「入來。」伊就開門看見舅爺chē大tè椅近tī 火爐頂問伊,「今仔日做甚物代誌?」美麗講起馬婆婆in兜ê事,問,「舅爺你愛聽多馬倒來ê代誌mah ?」魏老爺講,「你講hō͘ 我聽好。」美麗就好興開嘴講,「馬婆婆看我去in兜趕緊來開門;我講果然真正是多馬轉來無?伊講,有影倒來lah!就流目屎牽我ê手chhoā我入內面,就看見多馬tī-hia teh食飯。伊見著我ê面,飯就無食kan-ta peh起企無做聲。我看伊穿in爹一領外面衫,我想伊kap in爹平大漢。我就kā伊講,久久向望你回家,代先伊m̄ 過意;總是問伊幾句話。伊就kā我講伊這幾年經過ê代誌講,伊去遠兜,卻攏無飼豬。伊過海去美國tiàm hia幾若月日顧羊;後來tiàm tī 一個大城,代先有工thang做;m̄-kú抵著破病,錢銀開了,bē免得受苦。到病好趕緊搭船倒來英國iáu-kú想無beh回家,所以tī 倫敦城koh tiàm幾年。可憐tī-hia有濟濟無下落ê人因為伊去食酒做歹事。伊kā人趕車,有一日食酒醉,趕馬錯誤,hit張車kā人去撞倒牆仔。」

魏老爺講,「伊所做ê歹事你m̄ 免的確攏kā我講。」美麗講,「伊是一個浪子自然是m̄ 著。伊也講,m̄ 敢倒來,是聽候到反悔改變做好人才會得倒--來。總是有一日tī 街--nih人teh傳教,苦勸罪人著歸服上帝,伊心內就無平安。」

Hit時遇--著一個人,舅爺hō͘你臆看會著bē?魏老爺講,「倫敦城ê人真濟,我臆 bē著lah!」美麗就好笑講,「是李約翰。舅爺你會記得我教伊去chhoē多馬;竟然伊去chhoē著。因為約翰聽見伊是姓馬,就問伊號做甚物名,知伊是叫多馬,就將in兜ê事kā伊講,父母為著子兒傷心,日日向望伊倒來。多馬代先講伊bē堪tit koh去見父母。總是約翰苦勸伊著快快倒來講,父母的確寬容你;實在teh向望你回家。」

雖然是án-ni多馬iáu-kú頓teⁿ 半月日kiám m̄ 是真lām-sám mah ?」魏老爺講,「真正是lām-sám到極。」美麗講,「我將che事情講hō͘ láu-ma 聽,伊講,世間ê浪子是án-ni做,知天父肯寬容赦免伊,iáu-kú是teh延chhiân 聽候家己反悔改過,才beh歸服上帝。

舅爺你想上帝ê浪子是這款抑m̄ 是?」魏老爺講,「驚了是án-ni leh !」美麗koh講,「多馬決意beh回家,m̄-kú 無hiah快。我不止奇怪,總是伊定著注意坐火薰車直直到本鄉里,約翰ê舅爺就提路費hō͘ 伊。但是我想坐車m̄ 值著行路,我向望伊緊緊走倒來。」魏老爺問,「án-choáⁿ 樣m̄ 愛伊坐車kàu tē較快mah?」美麗講,「聖冊無講起坐火薰車,kan-ta講浪子走lòng倒去。」魏老爺bē禁得好笑講,「驚了你失望,到底多馬倒來是án-choáⁿ 樣?」美麗講,「Ē半晡回家看見老父企tī 門口,teh lè鳥銃。我問多馬講,你ê老父有抱你ê頷頸抑無?伊講,無,kan-ta牽伊ê 手,大聲叫馬婆婆出來。」

(後卷beh koh接。)