女王過世
Lú-ông koè-sì
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第191卷 |
| 日期 | 1901/2 |
| 頁數 | 10 |
白話字（原文數位化）
Lú-ông koè-sì
1901.02 191 koàn p.10-11
Chāi-tī Sin-le̍k chiaⁿ goe̍h 22 Eng-kok ê Lú-ông koè-óng.
Tāi-Eng-kok ê Lú-ông, miâ I-to-lī-a (Victoria) hióng-siū 82 hoè. I chē-uī 64 nî kú. Hit-sî ê tiong-kan goán ê kok chin heng-ōng, ná-kú ná khui-khoah. Chiông-tiong iā ū kek-bu̍t ê sian-siⁿ chhut-chē-chē sin khoán ê ki-khì, thang chò kok-ka ê toā lō͘-ēng.
Tī 1840 nî ū ha̍p-hun, i ê tiōng-hu sī pa̍t-kok ê kok-kun, iā sī ū tō-tek ê lâng. Khó-sioh chá-koè-sì, chí-ū 21 nî ê in-iân nā-tiāⁿ, hō͘ Lú-ông chiong sin bô bē-kì-tit siàu-liām i. I ū siⁿ 9 ê kiáⁿ n̄g-ê koè-óng khì. Toā thài-chú chit tia̍p 60 hoè, taⁿ téng khí-lâi chē-uī. Toā kong-chú sī kè hō͘ Tek-kok ê Hông-tè; tiōng-hu tāi-seng sí, in ê kiáⁿ chit tia̍p teh chò Hong-tè, sǹg sī goán Lú-ông ê goā-sun.
Chiàu chèng-lâng só͘ kan-chèng goán ê Lú-ông sī sêng-si̍t jia̍t-sim sìn Chú ê lâng. chi̍t-pái chi̍t-ê chhiⁿ-hoan ê thâu lâng lâi khoàⁿ goán-ê kok, khoàⁿ-liáu chin gông-ngia̍h ê khoán, soà mn̄g Lú-ông khoàⁿ i sī ēng sím-mi̍h hoat-tō͘ tì-kàu hō͘ i-ê kok-tō͘ heng-ōng kàu án-ni. Lú-ông chiū pī-pān chi̍t pún Sèng-chheh khì sàng i, kā i kóng, Eng-kok teh heng-ōng lóng sī khò chit pún chheh ê tō-lí.
I-ê hū-má chi̍t-lâng ū chò bú-koaⁿ, chhoā peng khì A-hui-lī-ka, tī-hia sí. Hit-tia̍p tī-hia ū chi̍t ê bo̍k-su kap i chò-hoé. I āu-lâi tò--khì Chó͘-ke, Lú-ông ū tiàu i khì ông-kiong-lāi, ài beh thiaⁿ i hū-má sí ê chêng-hêng. Kàu beh tò--khì A-hui-lī-ka ê sî hit-ê bo̍k-su tio̍h koh khì kap Lú-ông kóng-oē. Beh lī-pia̍t ê sî i mn̄g Lú-ông khoàⁿ kap i kî-tó hó á m̄-hó. Lú-ông liâm-piⁿ chún, soà kiò chhù-lāi hiah-ê lâng lóng tio̍h lâi lé-pài. bo̍k-su chiū hó-táⁿ kóng, i kî-tó ê liáu-āu nā ū lâng beh kî-tó chiàⁿ thang. āu-lâi i kî-tó bêng-pe̍k tāi-ke tiām-tiām, bô lâng káⁿ khui-chhuì; chóng-sī bô loā-kú thaiⁿ-kìⁿ chi̍t-lâng ê siaⁿ, chiū-sī Lú-ông pún-sin teh kî-tó chhoā chèng-lâng lé-pài.
I chê-uī 50 nî ê sî kok-lāi chin toā lāu-jia̍t, sǹg sī Hi-liân ê nî. Kàu i chē-uī 60 nî kú, koh-chài ū toā lāu-jia̍t, lâng tuì thiⁿ-ē ta̍k-kok lâi kā i kiong-hō. iū-koh i só͘ koán sio̍k-kok ê peh-siⁿ lóng ū chhe lâng khì Lûn-tun siâⁿ tiâu-kìⁿ Lú-ông, toè i iû-ke chin hó khoàⁿ. Kàu toā lé-pài-tn̂g ê mn̂g-kháu chiū hioh, hit-sî in chèng lâng tâng-siaⁿ gîm-si kóng,
Thiⁿ-ē bān-pang bān-kok bān-bîn,
Chi̍t-chê lâi oá Siōng-tè bīn-chêng,
Toā-siaⁿ gîm-si o-ló I chin,
Siōng-tè chì-chun lâng-lâng tio̍h kèng.
Chit-chat sī Lú-ông pún-sin kéng-ê.
Khoàⁿ i chi̍t-sì lâng lóng chhin-chhiūⁿ án-ni khiam-pi ho̍k-sāi Siōng-tè, Siōng-tè chiū siúⁿ-sù i tit-tio̍h toā êng-kng iā chia̍h tn̂g-hoè-siu. I sui-jiân hiah toā ui-giâm, iáu-kú gâu thàiⁿ i-ê peh-sìⁿ thé-thiap in ê kan-khó͘; siat-sú ū só͘-chāi tú-tio̍h chai-hō, chhin-chhiūⁿ ki-hng, hoé-chai, chuí-chai, chiū liâm-piⁿ siá-phoe khì an-uì in. Tuì án-ni hō͘ i-ê peh-sìⁿ chin thiàⁿ i, iā chin o-ló chun-kèng i.
Goān Siōng-tè pó-pì i-ê Thài-chú thang chò hó ê kok-ông, iā o̍h i sian-bó ê bô͘-iūⁿ, chiàu tō-lí ê kà-sī lâi liāu-lí peh-sìⁿ.
漢羅（Ùi原文改寫）
女王過世
1901.02 191卷 p.10-11
在佇新曆正月22英國ê女王過往。
大英國ê女王，名I-to-lī-a (Victoria)享壽82歲。伊坐位64年久。彼時ê中間阮ê國真興旺，ná久ná開闊。從中也有格物ê先生出濟濟新款ê機器，通做國家ê大路用。
佇 1840年有合婚，伊ê丈夫是別國ê國君，也是有道德ê人。可惜早過世，只有21年ê姻緣若定，予女王終身無袂記得數念伊。伊有生9个囝兩个過往去。大太子這tia̍p 60歲，taⁿ頂起來坐位。大公主是嫁予德國ê皇帝；丈夫代先死，in ê囝這tia̍p teh做皇帝，算是阮女王ê外孫。
照眾人所干證阮ê女王是誠實熱心信主ê人。一擺一个青番ê頭人來看阮ê國，看了真gông-ngia̍h ê款，紲問女王看伊是用甚乜法度致到予伊ê國度興旺到按呢。女王就備辦一本聖冊去送伊，共伊講，英國teh興旺攏是靠這本冊ê道理。
伊 ê駙馬一人有做武官，chhoā兵去阿非利加，佇hia死。Hit-tia̍p佇hia有一个牧師佮伊作伙。伊後來倒去祖家，女王有調伊去王宮內，愛beh聽伊駙馬死ê情形。到beh倒去阿非利加 ê時hit个牧師著閣去佮女王講話。Beh離別ê時伊問女王看佮伊祈禱好á毋好。女王連鞭准，紲叫厝內hiah-ê人攏著來禮拜。牧師就好膽講：伊祈禱ê了後若有人beh祈禱chiàⁿ通。後來伊祈禱明白大家恬恬，無人敢開嘴；總是無偌久聽見一人ê聲，就是女王本身teh祈禱chhoā眾人禮拜。
伊坐位 50 年ê時國內真大鬧熱，算是禧年ê年。 到伊坐位60年久，閣再有大鬧熱，人對天下逐國來共伊恭賀。又閣伊所管屬國ê百姓攏有差人去倫敦城朝見女王，綴伊遊街真好看。 到大禮拜堂ê門口就歇，hit時in眾人同聲吟詩講：
天下萬邦萬國萬民，
一齊來倚上帝面前，
大聲吟詩呵咾伊真，
上帝至尊人人著敬。
這節是女王本身揀-ê。
看伊一世人攏親像按呢謙卑服侍上帝，上帝就賞賜伊得著大榮光也食長歲壽。伊雖然hiah大威嚴，猶過gâu疼伊ê百姓體貼in ê艱苦；設使有所在拄著災禍，親像飢荒，火災，水災，就連鞭寫批去安慰in。 對按呢予伊ê百姓真疼伊，也真呵咾尊敬伊。
願上帝保庇伊ê太子通做好ê國王，也學伊先母ê模樣，照道理ê教示來料理百姓。