北京城ê消息
Pak-kiaⁿ-siâⁿ ê Siau-sit
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第164卷 |
| 日期 | 1898/11 |
| 頁數 | 83 |
白話字（原文數位化）
Pak-kiaⁿ-siâⁿ ê Siau-sit
1898.11 164 koàn p.83
Kīn-lâi goán ū chih-tio̍h Pak-kiaⁿ iàu-kín ê siau-sit, chóng-sī iáu boē thang chai i-ê siông-sè. Tāi-khài sī chha-put-to chhin-chhiūⁿ ē-té; chóng-sī chit-hō tāi-chì tio̍h chin sè-jī kóng.
Chêng-tiuⁿ Kàu-hoē-pò í-keng ū kóng-khí Tiong-kok beh ké-oāⁿ kuí-nā hāng ê sin-hoat, tāi-ke thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí, in-uī chêng m̄-bat thiaⁿ-kìⁿ chhin-chhiūⁿ chit-hō ê khoán. Chiông-tiong ū chi̍t-lâng put-chí chhut-la̍t kó͘-bú chit-ê tāi-chì. I sī Kńg-tang-séng chìn-o̍h ê lâng sìⁿ Khng miâ Iú-uî. I khiok m̄-bat khì goā-kok, iā m̄-bat goā-kok oē, chóng-sī ū tha̍k lâng só͘ hoan-e̍k ê chheh chē-chē, iā chin ài thàn Se-kok ê khoán-sit lâi heng-khí pún-kok. I ū khì Pak-kiaⁿ chhoē hiah-ê toā-koaⁿ, chiong i só͘ kí-gī ê sin-hoat pâi-lia̍t hō͘ in thiaⁿ. In ū-ê soà pò Hông-tè chai, Hông-tè chiàⁿ tiàu i khì kiàn-tiâu, chiong hiah-ê oē kóng hō͘ Hông-tè thiaⁿ. Thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí, o-ló i-ê oē chin tio̍h.
Chóng-sī hiah-ê toā-koaⁿ ê tiong-kan chē-chē m̄ hoaⁿ-hí, ū-ê lut in-ê chit, in koh khah m̄-goān. Chiông-tiong iā ū lut Lí Hông-chiong ê chit. Ū lâng kóng Hông-thài-hō͘ iā bô hoaⁿ-hí Kong-sū-kun só͘ teh chò--ê, hiâm i siat-hoat siuⁿ koáⁿ-kín; Hông-tè chiū gī-lūn beh chiong i chhian khì pa̍t-uī toà, m̄ hō͘ i chhap-sū lâi chó͘-chí i só͘ beh siat ê hoat-tō͘. Hit-sî Hông-thài-hō͘ tit chai, chiū tī 8 goe̍h chhe 7 chhiáⁿ Kong-sū-kun khì kap i kóng-oē; tuì hit-tia̍p kàu taⁿ Hông-tè bô koh chhut-lâi, lâng iā m̄-chai i sī cháiⁿ-iūⁿ. Ū lâng kóng i í-keng sí, he̍k-sī pīⁿ-sí, á-sī hāi-sí; ū-ê kóng i iáu-kú oa̍h, chóng-sī tī-hia koaiⁿ-teh, bē-tit-thang chhut-lâi.
Hit-tia̍p Hông-tè ū chhut-chiàu kóng i khah bē hiáu-tit pān-sū, ū chhiáⁿ Hông-thài-hō͘ thè i pān. āu-lâi só͘ chhut ê chiàu kap chêng só͘ chhut-ê chha-put-to tuì-hoán, sin-ê hoat-tō͘ hoè-bô, kū ê hoat-tō͘ ho̍k tò-tńg. Hit-hō ê toā-koaⁿ teh kó͘-bú hiah-ê sin-khoán-ê chē-chē hō͘ Hông-thài-hō͘ lia̍h--tio̍h, kóng in teh kè-bô͘ beh bia̍t Chheng-tiâu; in la̍k-ê í-keng chám-siú. In tē-it iàu-kín ài-beh lia̍h Khng Iú-î; m̄-kú Hông-tè chá í-keng chai tāi-chì beh kàu, chiū àm-chīⁿ thong-ti i tio̍h kín-kín lī-khui Kiaⁿ-siâⁿ khì siám-pī. I liâm-piⁿ cháu--khì, lo̍h chi̍t chiah Eng-kok chûn, khì kàu Hiong-káng, chit-tia̍p tī-hia khiā-khí. I-ê ke-koàn kap i-ê chhin-lâng pún toà tī Kńg-tang-séng, in thiaⁿ-kìⁿ hiah-ê siau-sit liâm-piⁿ cháu--khì Hiong-káng siám-pī.
Taⁿ bô lâng chai āu-lâi beh àn-cháiⁿ-iūⁿ. Chi̍t-hāng kai-chài chiū-sī tī chit 8 goe̍h kan Hông-thài-hō͘ ū chhut-chiàu hoan-hù ta̍k só͘-chāi ê koaⁿ-hú tio̍h pó-hō͘ Kàu-sū kap Kàu-bîn, tek-khak m̄-chún peh-sìⁿ khí-sū kiáu-jiáu.
Hit-tia̍p Pak-kiaⁿ siâⁿ-lāi ê peh-sìⁿ iô-choah(sic), ū chau-that kuí-nā ê goā-kok lâng. Tī hia ê Khiam-chhe, chiū-sī Tāi Eng, Tāi Ngô͘, Tāi Tek, chiū tiàu in chiàn-chûn ê peng, kè-kiōng pah-goa(sic) lâng, lâi tiàm tī kiaⁿ-siâⁿ kò͘ in-ê Gê-mn̂g, soà chiàu-kò͘ goā-kok ê peh-sìⁿ.
漢羅（Ùi原文改寫）
北京城ê消息
1898.11 164 卷 p.83
近來阮有接著北京要緊ê消息，總是猶未通知伊ê詳細。 大概是差不多親像下底；總是這號代誌著真細膩講。
前張教會報已經有講起中國beh改換幾nā項ê新法，大家聽了真歡喜，因為前毋捌聽見親像這號ê款。從中有一人不止出力鼓舞這個代誌。伊是廣東省進學ê人姓康名有為。伊卻毋捌去外國，也毋捌外國話，總是有讀人所翻譯ê冊濟濟，也真愛趁西國ê款式來興起本國。伊有去北京chhoē hiah-ê大官，將伊所舉義ê新法排列予in聽。 In有ê紲報皇帝知，皇帝chiàⁿ召伊去見朝，將hiah-ê話講予皇帝聽。聽了真歡喜，呵咾伊ê話真著。
總是hiah-ê大官ê中間濟濟毋歡喜，有ê黜in-ê職，in 閣較毋願。從中也有黜李鴻章ê職。有人講皇太后也無歡喜光緒君所teh做--ê，嫌伊設法傷趕緊；皇帝就議論beh將伊遷去別位蹛，毋予伊插事來阻止伊所beh設ê法度。 Hit時皇太后得知，就佇 8月初請光緒君去佮伊講話；對hit-tia̍p到taⁿ皇帝無閣出來，人也毋知伊是怎樣。有人講伊已經死，或是病死，á是害死，有ê講伊猶過活，總是佇遐關teh，袂得通出來。
Hit-tia̍p皇帝有出詔講伊較袂曉得辦事，有請皇太后替伊辦。後來所出ê詔佮前所出ê差不多對反，新ê法度廢無，舊ê法度復倒轉。 Hit號ê大官teh鼓舞hiah-ê新款ê濟濟予皇太后掠著，講in teh計謀beh滅清朝；in六个已經斬首。In第一要緊愛beh掠康有為；毋過皇帝早已經知代誌beh到，就暗靜通知伊著緊緊離開京城去閃避。伊連鞭走--去，落一隻英國船，去到香港，這tia̍p佇遐徛起。伊ê家眷佮伊ê親人本蹛佇廣東省，in聽見hiah-ê消息連鞭走去香港閃避。
Taⁿ無人知後來beh 按怎樣。一項佳哉就是佇這8月間皇太后有出詔吩咐逐所在ê官府著保護教士佮教民，的確毋准百姓起事攪擾。
Hit-tia̍p北京城內ê百姓搖chhoah，有蹧躂幾nā个外國人。 佇hia ê 欽差，就是大英，大俄，大德，就召in戰船ê兵，計共百外人，來踮佇京城顧in-ê衙門，紲照顧外國ê百姓。