雲林ê土匪
Hûn-lîm ê Thó͘-huí
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第137卷 |
| 日期 | 1896/8 |
| 頁數 | 59 |
白話字（原文數位化）
Hûn-lîm ê Thó͘-huí
1896.08 137 koàn p.59-60
Sì-goe̍h-kan Hûn-lîm-koān ê thó͘-huí chin sēng, ū chiâⁿ chheng lâng chū-chi̍p tī soaⁿ-lāi, siông-siông chhut-lâi cheng- piàng. Táu-la̍k ke Ji̍t-pún lâng ê tiàm iā hō͘ in cheng. Gō͘-goe̍h chhe 3 Ji̍t- pún peng it-jia̍p miâ khì beh lia̍h chha̍t, tian-tò hō͘ chhat uî, phah-sí 2, 3 lâng, iā tio̍h-siong 4, 5, ê. āu-lâi Ji̍t-pún chū-chi̍p in-ê peng chiâⁿ-chheng miâ, khì sio-chng; kè-kiōng sio chha-put-to 30 chng; bí chhek, ke-si chē-chē hō͘ in sio--tio̍h, iā ū phah-sí nn̄g saⁿ pah lâng. Tuì hit-tia̍p thó͘-huí ná-sēng; kàu 5 goe̍h 18 phah Lîm-kí-po͘. Hit-sî ū chi̍t- ê goā-kok lâng hō͘ chha̍t phah-sí, chiū- sī Bōng-bâi lâng, Khèng-kì ê thâu-ke, chha-put-to 70 hoè ê lâng. Hit chá-khí ū tuì Lîm-kí-po͘ khí-sin ài khì Chi̍p-chi̍p, lō͘--ni̍h tú-tio̍h chha̍t, káⁿ-sī khoàⁿ i chò Ji̍t-pún lâng chiū ka i thâi.
Kàu 5 goe̍h 20 Táu-la̍k iā hō͘ thó͘-huí phah; iā phah Chhì-tông-hāng, ÎN-nâ-á, Pó-táu-á. Gō͘-goe̍h 28 phah Lo̍k-káng, phah bē khui tio̍h thè. Hit-sî Lo̍k- káng ke ū sio chha-put-to 300 keng chhù kap tiàm-thâu. āu-lâi Ji̍t-pún-peng ti̍t-ti̍t phah chìn-chêng. Táu-la̍k ke iā hō͘ in thó tò-tńg.
Ū lâng kóng Chi̍p-chi̍p chham Po- siā iā hō͘ chha̍t chiàm-khì. Ka-gī-siâⁿ kap Tang-toā-tun (chiū-sī sin-siat ê Tâi- oân-hú-siâⁿ ) iā hō͘ in kong, kong bē khui. Chiang-hoà bô phah; kuí-nā-ji̍t ū koaiⁿ siâ-mn̂g m̄-chún lâng suî-piān chhut- ji̍p.
Hit-sî Táu-la̍k peng khì sio chng, lán thiaⁿ tō-lí ê hiaⁿ-tī chi̍t-lâng ū chhut-lâi kā i khoàⁿ, bô gî-gō͘ hō͘ in phah-sí. iā ū chi̍t-ê ji̍p-kàu ê hiaⁿ-tī, miâ kiò ìm-hiaⁿ, i-ê chhù-the̍h chham hoè-mi̍h lóng hō͘ in sio--tio̍h; hiaⁿ-tī chiū khioh tām-po̍h bō͘ i chò só͘-huì. Lēng-goā bô thiaⁿ-kìⁿ kóng hiaⁿ-tī á-sī pài-tn̂g ū siū sím-mi̍h hāi.
Lán khoàⁿ Tâi-oân ê kéng-gū chhin- chhiūⁿ chit-hō ê khoán, tio̍h pek-chhiat kiû Siōng-tè hō͘ sī-toā lâng chiàu tō-lí lâi khoán-thāi peh-sìⁿ, peh-sìⁿ thang hoaⁿ-hí sūn-thàn. “Tio̍h thè ông kap toā-koaⁿ kî-kiû, hō͘ lán chi̍t-sì-lâng kiong-kèng, toan-hong, pêng-an bô tāi- chì” (I Thê-mô͘-thài 2 : 2).
漢羅（Ùi原文改寫）
雲林ê土匪
1896.08 137卷 p.59-60
四月間雲林縣ê土匪真盛，有成千人聚集tī山內，常常出來cheng-piàng。斗六街日本人ê店也hō͘ in cheng。五月初三日本兵1、20名去beh掠賊，顛倒hō͘賊圍，扑死2、3人，也著傷4、5個。後來日本聚集in ê兵成千名，去燒庄，計共燒差不多30庄；米、粟、ke-si濟濟hō͘ in燒--著，也有扑死兩、三百人。對hit tia̍p 土匪愈盛，到5月18扑林杞埔。Hit時有一個外國人hō͘賊扑死，就是Bông-bâi人，Khèng-kì ê頭家，差不多70歲ê人，hit早起有對林杞埔起身愛去集集，路--裡tú著賊，káⁿ是看伊做日本人就kā 伊thâi 。
到5月20日斗六也hō͘土匪扑，也扑刺桐巷、圓林仔、寶斗仔。5月28扑鹿港，扑bē 開就退。hit時鹿港街有燒差不多300間厝及店頭，後來日本兵直直扑進前，斗六街也hō͘ in討倒轉。
有人講集集chham埔社也hō͘賊佔去，嘉義城kap東大墩（就是新設ê台灣府城）也hō͘ in攻，攻bē開。彰化無扑，幾若日有關城門m̄ 准人隨便出入。
Hit時斗六兵去燒庄，咱聽道理ê兄弟一人有出來kā伊看，無疑誤hō͘ in扑死；也有一個入教ê兄弟，名叫蔭兄，伊ê厝宅chham貨物攏hō͘ in燒--著；兄弟就拾淡薄hō͘伊做所費。另外無聽見講兄弟抑是拜堂有受甚mih損害。
咱看台灣ê境遇親像這號ê款，著逼切求上帝hō͘序大人照道理來款待百姓，百姓thang歡喜順趁。「著替王kap大官祈求，hō͘咱一世人恭敬，端方，平安無代誌。」（I 提摩太2：2）