著大膽ná獅
Tio̍h toā-táⁿ ná sai
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 台南府城教會報 |
| 卷期 | 第95卷 |
| 日期 | 1893/2 |
| 頁數 | 20 |
白話字（原文數位化）
Tio̍h toā-táⁿ ná sai
1893.02 95 koàn p.20-22
Chhiáⁿ tāi-ke khoàⁿ tuì-bīn ê ang-á-tô͘
Hiān-sî tī Tiong-kok khah bô sai, iáu-kú lâng ū oē i-ê hêng khek i-ê siōng lâi ēng tī gê-mn̂g-kháu kap biō-téng, lóng sī hô͘-tô͘ phah-sǹg i-ê ui-lêng ē khì siâ.
Sai sī ke̍k ióng-béng, hō͘ lâng chheng-chò pah-siù ê ông. I sio̍k tī niau-á luī, siông-siông chia̍h cha̍p-hāng ê chhiⁿ-bah, koh i-ê kha-pō͘ sī khin, ba̍k hī lóng lāi, ia̍h ū àm-chēⁿ gâu kā só͘ beh chia̍h ê mi̍h.
Hoān-nā chhuì-khí ū hun-pia̍t saⁿ-hāng, ū-ê chhin-chhiūⁿ to ē chhiat, ū-ê chhin-chhiūⁿ pê ē thiah, ia̍h ū-ê chhin-chhiūⁿ thô͘ lâng ê khí ē boâ. Sai bô hit-ê boâ ê chhuì-khí. I to̍k-to̍k thiah-bah chiū thun--lo̍h-khì, lóng m̄-bián pō͘. Koh i-ê khí put-chí ióng. Nā kā bé, ia̍h ē thoa hn̄g hn̄g. (Khoàⁿ chit-tah ê sè-tô͘ chiū thang chai sai-chhuì ê khoán).
Sai ê sin-thé sī chin ū-la̍t, ia̍h lāi-bīn ê kin sī tēng koh lūn tì-kàu ē phah-khiû to-chhuì. I nā ēng kha-chiúⁿ siàn gû, hit-chiah gû suî-sî tó--lo̍h-khì. Ū-sî sai ē thiàu kàu nn̄g-tn̄g chó-iū ê hn̄g.
Lâng kap niau-á kiâⁿ-lō͘ bô siāng-khoán, sī in-uī lâng ê kha-chhioh-té lóng ta̍h tī tē--ni̍h, niau kan-ta ēng thâu-chêng koe̍h ta̍h tī thô͘-bīn, chhin-chhiūⁿ ké-kha ê hū-jîn-lâng nì-kha-boé teh kiâⁿ. (Khoàⁿ chit-tah ê sè-tô͘ chiū thang chai sai ê kha-kut ê khoán-sit).
Sai ê jiáu sī toā koh khiau, ū toā-kin ē chhun-chhut kiu-ji̍p tī siù--ni̍h. Tī kha-chńg-thâu-á ê ē-té ū nńg-lūn ê jī-nn̂g phû--khí-lâi, sī chò chhin-chhiūⁿ jio̍k-tiām ê lō͘-ēng. (Khoàⁿ chit-tah ê sè-tô͘ chiū thang chai sai ê kha-jiáu ê khoán-sit).
Lâng kap niau ê chhuì-chi̍h bô saⁿ-tâng. Lâng--ê sī kng-ku̍t, niau--ê sī chho͘-chho͘ bô kng-seⁿ, ná ū chhì chi̍t-iūⁿ. Sai ia̍h sī án-ni, put-kò i chi̍h ê chhì sī khah-toā khah-tn̂g. Koh hiah-ê chhì sī ǹg-ji̍p âu-lāi. Ū-sî teh chia̍h to̍k-to̍k ēng chi̍h lâi chīⁿ chiū bah suî-sî tuì kut-thâu khoài-khoài khí--lâi. Chêng tī ìn-tō͘ kok ū chi̍t-lâng chhī chi̍t-chiah sai-á, siông-siông sī koai-koai. Ū chi̍t-ji̍t i teh khùn, chhiú chhun-chhut bîn-chhn̂g-goā. Hit chiah sai-á lâi chīⁿ--i. Lâng liâm-piⁿ cheng-sîn chiū khoàⁿ-kìⁿ chhiú teh lâu-hoeh. I chai sai-á lim-hoeh teh-beh pìⁿ-pháiⁿ kā-lâng, só͘-í chiong sin-piⁿ ê chhèng kā i phah-sí. (Khoàⁿ chit-tah ê sè-tô͘ chiū thang chai sai-chi̍h ê khoán-sit).
Sai-kang ū sàm-sàm toā-pha ê iaⁿ, sai-bú lóng bô. Sai ê mn̂g khah-chē sī o͘-hoáⁿ-âng, to̍k-to̍k hī kap boé ê lō͘-boé chat sī o͘-mà-mà. Sai ê boé ū kiat toā-lui, ia̍h ū toā-la̍t. Nā sut lâng, lâng chiū poa̍h-tó.
Sai ê chhiu sī tn̂g-tn̂g, ū lō͘-ēng pang-chān i chai khang ū kàu-gia̍h toā thang bián-tit kô--tio̍h mi̍h, tì-kàu ū siaⁿ hō͘ só͘ beh kā ê siù thang siám-pī.
Tng àm ê sî sai ū chhut-khì thó-chia̍h. I-ê siaⁿ kài-toā ná luî teh tân. I nā bô liâm-piⁿ tit-tio̍h mi̍h thang chia̍h chiū ǹg-chhuì tī thô͘-bīn toā-háu. Ta̍k-hāng siù thiaⁿ-kìⁿ chiū kiaⁿ, ka-tī cháu chhut-lâi sì-uî, m̄-chai tó-lo̍h thang tô-pī. Sai suî-sî oá-khì kā i.
Sèng-chheh ū kóng, “Khîn-khîn pó-siú tiuⁿ-tî, lín ê tuì-te̍k sī Mô͘-kuí, phì-jū hit-ê háu ê sai sì-kè kiâⁿ beh thun-chia̍h lâng. (Khoàⁿ I Pí-tek 5:8).
In-uī sai ê khuì-la̍t kap táⁿ-thâu sī chin-toā kàu ē-kham-tit chheng i chò pah-siù ê ông, lâng ū chiong i-ê hêng-siōng chò kok-hō, ná-chhin-chhiūⁿ Tiong-kok ū ēng lêng chi̍t-iūⁿ. Kó͘-chá Iû-tāi ê cho̍k-phài chò án-ni. Nā khoàⁿ Be̍k-sī-lio̍k 5:5 thang chai hit-ê hō ia̍h sī phì-jū Kiù-chú, in-uī I chū-jiân ū chò bān-bîn ê Ông, koh ū ke̍k-toā ê koân-lêng.
Chiông-tiong Be̍k-sī-lio̍k só͘ kì-chài lêng-oa̍h ê mi̍h sì-ê, chi̍t-ê chiū-sī sai, káⁿ-sī ē phì-jū Má-thài, in-uī i-ê chheh khah toā-bīn sī gī-lūn Iâ-so͘ chò kok-ông.
Tī II Thé-mô͘-thài 4:17,Pó-lô lâi kì-chài I ū chhut sai ê chhuì, kiám-chhái sī phì-jū Lô-má ê hông-tè,miâ kiò Nî-lô.
Sèng-chheh ū chē-chē uī kóng-khí sai, chóng-sī tī-chia m̄-bián lóng-chóng ín-khí, put-kò ē-té chí kuí-ê sī khah chhù-bī khah iàu-kín ê:goān tāi-ke chhoē-chhut lâi siông-sè tha̍k; tha̍k Sū-su-kì 14:15-18;I Sat-bó͘-ní kì 17:32-36,II Sat-bó͘-ní kì 1:23, I Lia̍t-ông 13:1-32,II Lia̍t-ông 17:24-25, Í-sài-a 11:7,65,25,35:8,9,Tān-í-lí 6:1-28, Hi-pek-lâi 11:33.
Lâng nā tú-tio̍h put-lūn sím-mi̍h chhì-liān m̄-thang sit-táⁿ thàn pháiⁿ. Chí-ū hoān-choē ê lâng tio̍h kiaⁿ-hiâⁿ,hó-lâng lóng m̄-bián. Tio̍h toā-táⁿ ná-sai.(Khoàⁿ Chim-giân 28:1)
漢羅（Ùi原文改寫）
著大膽ná獅
1893.02 95卷 p.20-22
請大家看對面ê尪仔圖
現時tī中國較無獅，iáu-kú人有畫伊ê形刻伊ê像來用tī衙門口kap廟頂，攏是糊塗扑算伊ê威靈會去邪。
獅是極勇猛，hō͘人稱做百獸ê王。伊屬tī貓仔類，常常食雜項ê生肉，koh伊ê腳步是輕，目耳攏利，亦有暗chēⁿ gâu 咬所beh 食ê物。
凡若嘴齒有分別3項，有ê親像刀會切，有ê親像耙會拆，亦有ê親像塗人ê齒會磨。獅無hit個磨ê嘴齒。伊獨獨拆肉就吞--落去，攏m̄ 免pō͘。Koh伊ê齒不止勇。若咬馬，亦會拖遠遠。（看這tah ê細圖就thang知獅嘴ê款）。
獅ê身體是真有力，亦內面ê筋是tēng koh韌致到會扑khiû 刀嘴。伊若用腳chiúⁿ 搧牛，hit隻牛隨時倒--落去。有時獅會跳到兩丈左右ê遠。
人kap貓仔行路無像款，是因為人ê kha-chhioh-té攏踏tī地--裡，貓kan-ta用頭前koe̍h踏tī土面，親像ké 腳ê婦人人躡腳尾teh行。（看這tah ê細圖就thang知獅ê腳骨ê款式）。
獅ê爪是大koh曲，有大筋會伸出kiu入tī siù--裡。Tī腳指頭仔ê下底有軟嫩 ê jī-nn̂g浮--起來，是做親像褥墊ê路用。（看這tah ê細圖就thang知獅ê腳爪ê款式）。
人kap貓ê嘴舌無相同。人--ê是光滑，貓--ê是粗粗無光生，若有刺一樣。獅亦是án-ni，不過伊舌ê刺是較大較長。Koh hiah-ê刺是向入喉內。有時teh食獨獨用舌來chīⁿ就肉隨時對骨頭快快起--來。前tī印度國有一人飼一隻獅仔，常常是乖乖。有一日伊teh睏，手伸出眠床外。Hit隻獅仔來舐--伊。人liâm-piⁿ精神就看見手teh流血，伊知獅仔lim 血teh-beh 變歹咬人，所以將身邊ê銃kā 伊扑死。（看這tah ê細圖就thang知獅舌ê款式）。
獅公有sàm-sàm 大pha ê iaⁿ，獅母攏無。獅ê毛較濟是烏幻紅，獨獨耳kap尾ê路尾節是烏mà-mà。獅ê尾有kiat大lui，亦有大力。若摔人，人就跋倒。
獅ê鬚是長長，有路用幫贊伊知空有夠額大thang免tit kô --著物，致到有聲hō͘所 beh咬ê獸thang閃避。
當暗ê時獅有出去討食。伊ê聲蓋大若雷teh彈。伊若無liâm-piⁿ得著物thang食就向嘴tī塗面大哮。逐項獸聽見就驚，家己走出來四圍，m̄ 知倒落thang逃避。獅隨時倚去咬伊。
聖冊有講，勤勤保守張持，lín ê對敵是魔鬼，譬喻hit個哮ê獅四界行beh吞食人（看 I 彼得5：8）。
因為獅ê氣力kap膽頭是真大到會堪tit稱伊做百獸ê王，人有將伊ê形象做國號，若親像中國有用龍一樣。古早猶大ê 族派做án-ni。若看默示錄5：5通知hit個號亦是譬喻救主，因為伊自然有做萬民ê王，koh有極大ê權能。
從中默示錄所記載靈活ê物4個，一個就是獅，káⁿ是會譬喻馬太，因為伊ê冊較大面是議論耶穌做國王。
Tī II提摩太4：17，保羅來記載伊有出獅ê嘴，kiám-chhái 是譬喻羅馬ê皇帝，名叫尼羅。
聖冊有濟濟位講起獅，總是tī-chia m̄ 免攏總引起，不過下底這幾個是較趣味較要緊ê：願大家chhoē 出來詳細讀；讀士師記14：15-18，I 撒母耳記 17：32-36，II 撒母耳記 1：23，I 列王 13：1-32，II 列王 17：24-25，以賽亞 11：7， 65：25，35：8， 9，但以理 6：1-28，希伯來11：33。
人若tú著不論甚物試鍊m̄-thang失膽趁歹，只有犯罪ê人著驚惶，好人攏m̄ 免。著大膽若獅。（看箴言28：1）