Châi tēng jîn phínPermalink

文獻資訊Permalink

項目 資料
作者 無lo̍h名
卷期 台南府教會報
卷期 第81卷
日期 1892/1
頁數 6

白話字(原文數位化)Permalink

Châi tēng jîn phín

1892.01 81 koàn p.6-7

Si-phian kóng, “Pháiⁿ-lâng chioh gîn bô beh hêng, hó-lâng khǹg jîn-ài sio-khoán-thāi”. Si 37:27. Hó-pháiⁿ ê hun-pia̍t kì tī Sèng-chheh m̄-nā chi̍t bān kù, kim-sì ê chûn-sim, só͘ kóng-chhut ê giân-gí, só͘ kiâⁿ-chò ê tāi-chì, lóng bô saⁿ-tâng, lâi-sì só͘ siū ê pò-èng iā kok ū koh-iūⁿ; chin chē kù-oē iā kóng bē chīn. To̍k-to̍k chit phiⁿ ê si sī Tāi-pi̍t-ông choan ēng chi̍t-hāng lâi lūn chit-nn̄g-téng ê lâng, m̄-bián ke kóng pa̍t-hāng, chiū chit-hāng khai-chîⁿ ê hoat-tō͘ iā hun-pia̍t ē chhut.

Chhiáⁿ ēng pháiⁿ-lâng chioh gîn bô beh hêng lâi lūn. Hoān kā lâng chioh chîⁿ pún m̄-sī tú-hó ê tē-pō͘, goá ū èng-tit ê chîⁿ chū-jiân tio̍h siūⁿ loā-chē só͘-ji̍p, ē-kham--tit khai loā-chē chhut khì; hô-pit tio̍h kā lâng chioh? Só͘-lô-bûn kóng, ‘Chioh-gîn--ê tek-khak chò chè-chú ê lô͘-po̍k’. Chim 2:7, chit-kù-oē chin-chiàⁿ ū iáⁿ. In-uī chè-chú tek-khak biáu-sī pîn-kiông ê lâng, khek-po̍k khiàm-chè ê lâng, he̍k-sī tng chèng-lâng ê bīn-chêng mē--i, hō͘ i bô thé-biān, he̍k-sī tī ke-chhī phah--i lâi lêng-jio̍k i-ê sin-khu, á-sī tui-pek chin-kín, kah i khì chhoē put-gī ê châi-lī lâi hêng khiàm-hāng. Sui-jiân chè-chú ê chò lâng pún bô hó thang chun-kèng, iā tio̍h uí-khiok lâi sūn i-ê bēng, m̄-káⁿ ge̍k--i, ná-chún lô͘-po̍k chi̍t iūⁿ! Khó-sioh jîn-kiông sè-pek, ū-sî bô-ta-oâ tio̍h kā lâng chioh chîⁿ, chóng-sī tio̍h siūⁿ beh chiàu sím-mi̍h hoat-tō͘ lâi chioh, chiah m̄-bián hoān-choē lâi sit-lo̍h Siōng-tè ê hoaⁿ-hí.

  1. Tek-khak tio̍h seng siūⁿ choáⁿ-iūⁿ ū thang hêng, jiân-āu chiàⁿ kā lâng chioh, nā phah-sǹg bô-hoat thang hêng, iáu-kú beh kā lâng chioh, che kap chûn-sim m̄-hêng ū sím-mi̍h hun-pia̍t? án-ni chiū sī thau-the̍h, piān sī hoān-tio̍h Thiⁿ-pē tē-peh-tiâu ê sèng-kài. Só͘-í hoān beh kā lâng chioh châi-bu̍t ê lâng tio̍h tāi-seng siūⁿ, ū siáⁿ hoè-mi̍h thang bē, ū siáⁿ kū-siàu thang siu, lâi tí chit khoáⁿ khiàm-hāng. iū tio̍h siūⁿ chè-chú ê pún chîⁿ chin-chiàⁿ sī iàu-kín, chiū só͘ bêng-iok ê ji̍t-kî iā m̄-thang bô tì-ì, in-uī chè-chú kiám-chhái teh ǹg chè gîn khì hêng pa̍t lâng. Nā chi̍t-ē koè-kî chiū m̄-nā chū-kí bô sìn-si̍t, kiaⁿ-liáu iû-goân iā luī-tio̍h chè-chú kap lâng sit-iok. Só͘-í beh chioh ê sî tēng-kî tio̍h kín-sīn, m̄-thang siuⁿ chá, kiaⁿ-liáu pī-pān bē lâi, tì-kàu chū-kí pe̍h-chha̍t, piān sī hoān-tio̍h Thiⁿ-pē tē-káu-tiâu ê sèng-kài. Sèng-chheh koh kóng, “Lām-sám kóng ê lâng tek-khak siū-khó͘ tī liû-n̂g ê hoé-kheⁿ”, che kiám m̄-tio̍h kiaⁿ mah?

  2. Tek-khak tio̍h kín-kip ê sî si̍t-chāi bô-ta-oâ chiàⁿ kā lâng chioh, m̄-thang in-uī ài chia̍h-hó chhēng-hó, kap pêng-sî bô iàu-kín ê sū lâi kā lâng chioh. Nā in-uī bô tiuⁿ-tî chai-hō hut-jiân lâi, chhin-chhiūⁿ ke-lāi ê lâng tio̍h tāng-pēⁿ khiàm-gîn i-tī, chhin-lâng sí-sit khiàm-gîn bâi-chòng, ko͘-put-chiong tio̍h khoàⁿ só͘-ji̍p loā-chē chiàⁿ khai chhut, siat-sú só͘-ji̍p nā chió, chiū chho͘-pò͘ i-chiûⁿ suî-piān chhài-pn̄g iā thang tō͘-oa̍h. Lán sìn ê lâng bat Thiⁿ-pē sī chû-pi ê Chú, chai lán só͘ khiàm-khoeh; Kiù-chú Iâ-so͘ iā kà-sī lán kiû ji̍t-ji̍t só͘ khiàm ê bí-niû, koh kóng, lín nā tāi-seng kiû Siōng-tè ê kok kap gī, chiū jio̍k-sin só͘ khiàm ê mi̍h tek-khak siúⁿ-sù lín, in-uī Thiⁿ-pē kì-jiân seⁿ lán, thiàⁿ lán, tek-khak bô hō͘ lán siū iau koâⁿ.

iū siông-siông khoàⁿ-kìⁿ jîn-ke muí-pái in-uī bô tè thang chioh, chiū siūⁿ khioh-lân chū-chóng ê kè, sì-kè chio chhin-chiâⁿ pêng-iú kiat-liân chi̍t-tīn-hoē, muí-goe̍h khui chi̍t pái, á-sī kuí-nā goe̍h iô chi̍t pái, chò hoē-thâu--ê m̄-bián lī-ek, tit-tio̍h chē-chē lâng pang-chō͘, chò hoē-kha--ê í-keng iô--tio̍h í-āu thang lân-san thoaⁿ hêng; khiok iā kín-kip siong-thong, lióng-pêng lī-piān, nā sī chò hoē-kha--ê gîn siu-liáu bô koh khui, chiū liân-luī chē-chē lâng liáu-pún-gîn.

  1. Chò hoē-kha--ê iô-liâu bē ē koh la̍p, chiū luī-tio̍h hoē-thâu thè i tāi-poê, chit tiong-kan siū khek-khui kan-khó͘ ê lâng sǹg bē liáu; chit hō iā sī kap chioh bô beh hêng bô koh iūⁿ, sìn tō-lí ê lâng koh-khah tio̍h kìm-kài.

Nā-sī ū chioh tek-khak tio̍h lóng hêng, Sèng-chheh kóng, Chí ū pháiⁿ-lâng chioh bô beh hêng. Só͘-í hoān ū kā lâng chioh bô beh hêng lóng sī pháiⁿ-lâng, tek-khak chhiok-hoān Siōng-tè ê siū-khì, in-uī Thiⁿ-pē pún-sī chì-kong chì-gī ê Chú, hoān chò put-kong put-gī ê lâng tek-khak bē tit-tio̍h I chiok-hok. In-uī bu̍t kok iú chú, choáⁿ-iūⁿ kóng kong-gī, chiū sī chiong goân-mi̍h kui goân-chú; hit-hō khiàm lâng ê chîⁿ--ê, i só͘ chhēng ê saⁿ, só͘ chia̍h ê pn̄g, só͘ ēng ê khì-khū, lóng m̄-sī ka-tī ê, it-khài sī pa̍t lâng ê mi̍h; tāi-khài pa̍t lâng ê mi̍h nā m̄-sī lâng sàng goá, iā m̄-sī kam-goān chhut chāi goá ēng kú-kú, goá iû-goân bián-kióng teh ēng, piān sī bô chiàu kong-gī khoán-thāi lâng, án-ni kiám ē tuì chè-chú bô kiàn-siàu ê bīn mah?

Chiàu che khoán lâi kiâⁿ, m̄-sī tek-choē lâng, iā sī ka-tī hām-lo̍h choē, chhì khoàⁿ khiàm chè ê ke ta̍k-ji̍t kóng pe̍h-chha̍t-oē, ta̍k-ji̍t kek lâng siū-khì, chū-kí sim-lāi iā bē pêng-an; ū-sî tiàm chhù-lāi thiaⁿ-kìⁿ lâng phah-mn̂g, chiū gî sī beh lâi thó siàu, ū-sî tī ke-chhī thiaⁿ-kìⁿ lâng teh kiò, chiū kiaⁿ-liáu gū-tio̍h chè-chú, ū-sî khiàm chē oh-hêng tio̍h cháu khì hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, tì-kàu pē-bó bó͘-kiáⁿ bē-tit sio-kìⁿ. M̄-nā án-ni hoān sìn Chú ê lâng kuī pài Thiⁿ-pē ê sî chai chū-kí ū hoān-tio̍h chit hō choē, kiaⁿ ē siū Thiⁿ-pē chek-hoa̍t, m̄-káⁿ kiû i chiok-hok, tuì án-ni soà hán-tit kî-tó, kì-jiân lī-khui Siōng-tè hn̄g-hn̄g, chiū khoài-khoài kīn Mô͘-kuí, kiám m̄ sī put-chí guî-hiám?

Nā-sī gī ê lâng chiū m̄-nā kong-tō hêng khiàm-hāng, iā beh chû-pi pang-chō͘ pa̍t lâng. Hoān chò gī ê lâng tek-khak m̄ chhin-chhiūⁿ biō-lāi ê hoê-siūⁿ tō-sū, chīn pàng-sak seⁿ-chêng ê sū-bū, m̄ kò͘ sè-chiūⁿ ê chîⁿ-châi, siat-sú bô tit-tio̍h siáⁿ-mi̍h lâi iúⁿ-chhī i-ê seng-khu, thài-thó ū thang si-in lâi chín-chè sè-kan. Sèng-chheh kóng, “Lūn in-khîn chiū bo̍h-tit pîn-toāⁿ”. Lô 12:11. Pó-lô koh kóng, Choan-bū thiâm-chēng, iàu-kín ka-tī ê tāi-chì, pún-sin ka-tī chò kang, it-chīn chiàu goá ê bēng-lēng, kiâⁿ só͘ tio̍h kiâⁿ-ê lâi khoán-thāi hoē-goā ê lâng, chū-kí bô khiàm-khoeh. I Ka 4:11, 12. Koh kóng, ‘Lâng m̄ chò-kang bo̍h-tit hō͘ i chia̍h. Goá thiaⁿ-kìⁿ lín tiong-kan ū lâng bô hoat-tō͘, bô choan-bū ka-tī ê gia̍p thâu-lō͘, pàng-sak ka-tī ê keng-kí, khì chhap pa̍t lâng ê tāi-chì. Goá oá-khò Chú Iâ-so͘ Ki-tok khoán-khǹg hoan-hù i, eng-kai thiâm-chēng, kok lâng chò i-ê keng-kí, chia̍h i ka-tī ê chia̍h’. II Ka-3:10-12. Thang chai hoān sio̍k kàu-hoē-tiong ê lâng, put-lūn sū, lông, kong, siong, kok lâng eng-kai chīn-le̍k keng-êng.

In-khîn chò keng-kí thâu-lō͘ che m̄-nā bô hoān-choē, sī lán lâng eng-kai tio̍h án-ni. Lán lâng choáⁿ-iūⁿ ài tit-tio̍h châi-lī? M̄-nā ài ka-tī bô khiàm-khoeh, koh khah ài lîn-bín lâi hō͘ pa̍t lâng. Pó-lô kóng, ‘Lēng-khó͘ tio̍h-boâ chò-kang ē-tit-thang chín-chè sàn-hiong-lâng’. Hu̍t 4:28.

(āu-tiuⁿ beh koh chiap.)

漢羅(Ùi原文改寫)Permalink

財定人品

1892.01 81卷 p.6-7

詩篇講,「歹人借銀無beh還,好人囥仁愛sio款待」。詩37:27。好歹ê分別記tī聖冊m̄ 若一萬句,今世ê存心,所講出ê言語,所行做ê代誌,攏無相同,來世所受ê報應也各有各樣;真濟句話也講bē盡。獨獨這篇ê詩是大衛王專用一項來論這兩等ê 人,m̄免加講別項,就這項開錢ê法度也分別會出。

請用歹人借銀無 beh還來論。凡kā人借錢本m̄是tú好ê地步,我有應得ê錢自然著想偌濟所入,會堪--tit開偌濟出去;何必著kā人借?所羅門講,「借銀--ê的確做債主ê奴僕」。箴2:7,這句話真正有影。因為債主的確藐視貧窮ê人,刻薄欠債ê人,或是當眾人 ê面前罵--伊,hō͘伊無體面,或是tī街市扑--伊來凌辱伊ê身軀,抑是追逼真緊,教伊去 chhoē不義ê財利來還欠項。雖然債主ê做人本無好thang尊敬,也著委曲來順伊ê命,m̄敢逆--伊,那準奴僕一樣!可惜人窮勢 迫,有時無ta-oâ著kā人借錢,總是著想beh照甚物 法度來借,chiah m̄免犯罪來失落上帝ê歡喜。

1、的確著先想怎樣 有thang還,然後正kā人借,若打算無法thang還,iáu-kú beh kā人借,che kap存心m̄還有甚物分別?án-ni 就是偷提,便是犯著天父第8條ê聖誡。所以凡 beh kā人借財物ê人著代先想,有啥廢物thang bē,有啥舊帳thang收,來抵這款欠項。又著想債主ê本錢真正是要緊,就所明約ê日期也m̄-thang無致意,因為債主kiám-chhái teh ǹg債銀去還別人。若一下過期就m̄若自己無信實,驚了猶原也累著債主kap人失約。所以beh 借ê時定期著謹慎,m̄-thang傷早,驚了備辦bē來,致到自己白賊,便是犯著天父第9條ê聖誡。聖冊 koh講,「Lām-sám講ê人的確受苦tī硫黃ê火坑」,che kiám m̄著驚mah?

2、的確著緊急ê時實在無ta-oâ正kā人借,m̄通 因為ài食好穿好,kap平 時無要緊ê事來kā人借。若因為無張持災禍忽然來,親像家內ê人著重病欠銀醫治,親人死失欠銀埋葬,姑不chiong著看所 入偌濟正開出,設使所入若少,就粗布衣裳隨便菜飯也thang度活。咱信ê 人bat天父是慈悲ê主,知咱所欠缺;救主耶穌也教示咱求日日所欠ê米糧,koh講,lín若代先求上帝ê 國kap義,就肉身所欠ê物的確賞賜lín,因為天父既然生咱、疼咱,的確無hō͘ 咱受枵寒。

又常常看見人家每擺因為無tè thang借,就想拾難聚總ê計,四界招親情朋友結連一tīn 會,每月開一擺,抑是幾若月搖一擺,做會頭--ê m̄免利益,得著濟濟人幫助,做會腳--ê已經搖--著以後thang零星攤還;卻也緊急相通,兩爿利便,若是做會腳--ê銀收了無koh開, 就連累濟濟人了本銀。

3、做會腳--ê搖了bē會koh納,就累著會頭替伊代賠,這中間受克虧艱苦ê人算bē了;這號也是kap借無beh還無各樣,信道理ê人koh 較著禁戒。

若是有借的確著攏還,聖冊講,只有歹人借無beh還。所以凡有kā人借無beh還攏是歹人,的確觸犯上帝ê受氣,因為天父本是至公至義ê主,凡做不公不義ê人的 確bē得著伊祝福。因為物各有主。怎樣講公義,就是將原物歸原主;hit 號欠人ê錢--ê,伊所穿ê 衫、所食ê飯、所用ê器具,攏m̄是家己ê,一概是別人ê 物;大概別人ê物若m̄是人送我,也m̄是甘願出在我用久久,我猶原勉強teh用,便是無照公義款待人,án-ni kiám會tuì債主無見笑ê面mah?

照這款來行,m̄是得罪人,也是家己陷落罪,試看欠債ê家逐日講白賊話,逐日極人受氣,自己心內也bē平安;有時tiàm厝內聽見人扑門,就疑是 beh來討帳,有時tī街市聽見人teh叫,就驚了遇著債主,有時欠濟oh還著走去遠遠ê所在,致到父母某子bē得相見。M̄ 若án-ni凡信主ê人跪拜天父ê時知家己有犯著這號罪,驚會受 天父責罰,m̄敢求伊祝福,tuì án-ni續罕tit祈禱,既然離開上帝遠遠,就快快近魔鬼,kiám m̄是不止危險?

若是義ê人就m̄-nā公道還欠項,也beh慈悲幫助別人。凡做義ê人的確m̄ 親像廟內ê和尚道士,盡放sak生前ê事務,m̄顧世上ê錢財,設使無得著啥物來養飼伊ê身軀,thài-thó有 thang施恩來賑濟世間。聖冊講,「論殷勤就莫得貧憚」。羅12:11。保羅koh講,專務恬靜,要緊家己ê 代誌,本身家己做工,一盡照我ê命令,行所著行 ê來款待會外ê人,家己無欠缺。I 加4:11,12。Koh 講,「人m̄做工莫得hō͘伊食。我聽見lín中間有人無法度,無專務家己ê業頭路,放sak家己ê經紀,去 chhap別人ê代誌。我倚靠主耶穌基督款勸吩咐 伊,應該恬靜,國人做伊 ê經紀,食伊家己ê食」。II 加 3:10-12。thang知凡屬教會中ê人,不論事、農、工、 商,國人應該盡力經營。

殷勤做經紀頭路che m̄但無犯罪,是咱人應該著án-ni。咱人怎樣ài得著財利?M̄但ài家己無欠缺,koh較ài憐憫來hō͘別人。保羅講,「寧可著磨做工會得通賑濟散hiong人」。弗4:28。

(後張beh koh接。)