巴牧師ê批
Pa Bo̍k-su ê phoe
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 臺灣府城教會報 |
| 卷期 | 第75卷 |
| 日期 | 1891/8 |
| 頁數 | 50 |
白話字（原文數位化）
Pa Bo̍k-su ê phoe
1891.08 TĒ CHHIT-CHA̍P-GŌ͘ TIUN p.50-51
Kīn-lâi goán ū chiap-tio̍h Pa Bo̍k-su ê phoe kóng I koè Thài-pêng-iûⁿ kàu Ka-ná-thaⁿ it-lō͘ lóng pêng-an. Chóng-sī I lēng-goā ū koh siá chi̍t tiuⁿ sī pe̍h-oē jī--ê ài beh hō͘ Tâi-oân ê kàu-hoē kong-khoàⁿ, taⁿ chiong hit tiuⁿ phoe ìn tī ē-té:
Chit 3 goe̍h 15 goá tī An-pêng lo̍h-chûn, tuì Ē-mn̂g, Soàⁿ-thâu koè, 24 kàu Hiong-káng. An-hioh-ji̍t ē-po͘ chham pún-tē lâng ê kàu-hoē chū-chi̍p chia̍h Boán-chhan. Tī-hia káⁿ ū nn̄g-pah-goā lâng ji̍p-kàu, iā ū chhiáⁿ chi̍t-ê pún-tē Bo̍k-su, só͘-huì lóng-sī in ka-tī chhut. Lēng-goā iā ū pa̍t-keng ê pài-tn̂g, goá khiok bô khì khoàⁿ. Pài-it ē-po͘ chham goā-kok ê sian-siⁿ, sian-siⁿ-niû chū-chi̍p chò kî-tó-hoē. Hit-tia̍p in tī-hia in-uī nn̄g-hāng tāi-chì teh kám-siā Siōng-tè. Chi̍t-hāng sī in-uī kīn-lâi Hiong-káng ê koaⁿ-hú ū siat-hoat beh kìm hia-ê kiáu-keng; khó-sioh hiān-sî tī-hia kiáu chin sēng.
Koh chi̍t-hāng sī koaⁿ-hú iā teh siat-hoat hō͘ kiâⁿ-chûn ê lâng thang siú an-hioh-ji̍t. Chêng chiah-ê chûn nā kàu-uī chiū ti̍t-ti̍t khí-hoè lo̍h-hoè, bô-lūn an-hioh-ji̍t iā lóng bô thêng. Taⁿ koaⁿ-hú beh kìm in m̄-thang, nā-sī an-hioh-ji̍t tio̍h hioh-khùn. Siat-sú ū lâng kóng in-ê tāi-chì chin pek, put-tek-í tio̍h chò kang, in thang khì pín koaⁿ-hú chún in, chóng-sī tio̍h hoa̍t gîn kuí-nā pah kho͘, só͘ hoa̍t--ê chē-chió sī chiàu chûn ê toā-sè. Chit chân m̄-sī in-uī koaⁿ-hú ài thàn-chîⁿ, sī piáu-bêng tāi-chì chin-chiàⁿ chhiat-iàu, hō͘-lâng bē tit tuì tham-châi ê iân-kò͘ lâi the-sî kóng sī phah-sńg kang.
Chit-chiah chûn koán toā-chhia--ê ū kā goá kóng, chiàu i só͘ bat keng-koè, lâng nā siú an-hioh m̄-nā i-ê lêng-hûn khah pêng-an, seng-khu khah sóng-khoài, iū-koh i só͘-chò ê kang bē khah-su pa̍t-lâng ê. Chhin-chhiūⁿ i chham i -ê kha-chhiú chò la̍k ji̍t hioh chi̍t-ji̍t, kiám-chhái pa̍t-lâng ti̍t-ti̍t chò bô thêng, iáu-kú hia-ê lâng só͘ chò ê kang bē khah-chē i-ê. Khó-sioh ū-sî chiah-ê sin-lô thâu-ke bô chit-hō ê ì-sù sī khah-oh. Só͘-í chē-chē lâng teh hoaⁿ-hí, in-uī koaⁿ-hú siat chit-ê hoat-tō͘, taⁿ in-ê thâu-ke ko͘-put-chiong tio̍h thàn.
Goá 3 goe̍h 27 tī Hiong-káng koh-chài lo̍h-chûn; chit chiah chûn pí lâi An-pêng hit-hō-ê kuí-nā poē khah-toā, m̄-kú iáu ū chûn pí chit chiah put-chí khah-toā. Goán goā-kok lâng tah-kheh chha-put-to 50 lâng, Ji̍t-pún lâng 50-goā lâng, Tn̂g-lâng saⁿ pah goā lâng; kiâⁿ-chûn ê lâng, chú-chia̍h, pâi-toh hiah-ê chóng-kiōng iā chiâⁿ-pah lâng. Chûn iā gâu-kiâⁿ, chi̍t-ji̍t chi̍t-mê kiâⁿ chha-put-to 80 phò͘ lō͘. Hiān-sî tú-tú teh-koè Thài-pêng-iûⁿ; tuì Ji̍t-pún kàu A-bí-lī-ka tio̍h kiâⁿ 13 mê-ji̍t khah-ke, chuí-lō͘ ê tiong-kan iā lóng bô khoàⁿ-kìⁿ soaⁿ, sì-bīn lóng sī hái-chuí. Chóng-sī bē kan-khó͘, bô sím-mi̍h hong, éng iā chēng-chēng; goá chi̍t-lō͘ lóng bô hîn-chûn. Kheh-thiaⁿ iā kàu-gia̍h sóng; nā beh khoàⁿ-chheh, siá-phoe, toâⁿ-khîm, tioh-kî lóng thang; tī chûn-téng iā thang sì-kè kiâⁿ, iā ū lâng phah-kiû. An-hioh-ji̍t chū-chi̍p lé-pài lóng sī goá teh chò, chûn--ni̍h bô pa̍t-ê Bo̍k-su; ta̍k chá-khí goán kuí-nā lâng iā chū-chi̍p lé-pài.
Chûn--ni̍h ê Hàn-jîn sī Kńg-tang-séng ê lâng; goá kuí-nā koè ū khì, ài kap in kóng-oē, chhoē bô chi̍t lâng bat lán Chiang-choân ê thó͘-im. Tuì Tiong-kok kàu A-bí-lí-ka in-ê chûn-cho͘ tio̍h chha-put-to 80 kho͘. Kàu uī beh ji̍p Ka-ná-thaⁿ kok, in iā tio̍h chhut 80 kho͘ ê teng-hiòng-gîn hō͘ koaⁿ-hú, chiah chún in ji̍p. hiān-sî lâng m̄-chún in ji̍p Hoe-kî-kok; chóng-sī kiám-chhái ū-ê ài-beh thau-ji̍p. Hit-pêng ê kang-chîⁿ khah-hó thàn, ū lâng kā goá kóng, kàu-uī goá nā ài hō͘ lâng sé-saⁿ, muí kiāⁿ tio̍h sǹg nn̄g-kak-poàⁿ gîn hō͘ in ! M̄-chai ū-iáⁿ á-bô.
Kin-á-ji̍t sī pài-sì, sī goán ê 5 goe̍h 21; cha-bō͘-ji̍t iā sī pài-sì sī 5 goe̍h 21, chiū-sī chit lé-pài ê tiong-kan ū nn̄g-ê pài-sì, pîⁿ-pîⁿ sī tē 21 ji̍t. Kî-û pài-it, pài-jī iû-goân lóng chiâu tī-teh, chiū chit lé-pài ê lāi-bīn sǹg peh ji̍t. Chit-ê tāi-chì sī oh-bêng, lâng tio̍h káng-kiù thian-bûn chiah ē hiáu-tit; goá nā ài kóng-khí hit-ê ì-sù, kiaⁿ-liáu lín bē hiáu-tit thiaⁿ. Chóng-sī chit-ê lí-khì m̄-nā lín bē bêng; chiàu goá khoàⁿ chûn--ni̍h ê pêng-iú chē-chē--ê bē hiáu-tit in-uī siáⁿ-sū, chiah tio̍h sǹg án-ni. Siat-sú lâng bô chhin-chhiūⁿ án-ni têng-sǹg chi̍t-ji̍t, chiū bē ēng-tit, kàu-uī ē lóng loān. Goán kàu hit-ji̍t, lâng tī soaⁿ-téng nā kiò chò pài-saⁿ, goán tī chûn--ni̍h kiò chò pài-sì, só͘-í tī lō͘-ni̍h tio̍h ke sǹg chi̍t-ji̍t chiàⁿ ē hô. Chûn nā tò-tńg-khì Ji̍t-pún, tio̍h tian-tò làng chi̍t-ji̍t, bô sǹg; iû-goân sī hit-ê lí-khì.
Téng-bīn só͘-siá sī pài-sì siá--ê; kin-ná-ji̍t taⁿ koè lé-pài ê pài-saⁿ. Goán í-keng ū ji̍p-káng, ǹg-bāng ê-hng ē kàu-uī. Goān lín tāi-ke pêng-an. Goá ài siông-siông thiaⁿ-kìⁿ lín hó ê siau-sit: tāi-ke ná tok-si̍t khò Kiù-chú lâi thàn i-ê kà-sī, koh toā-toā ke-thiⁿ lâng-gia̍h.
漢羅（Ùi原文改寫）
巴牧師ê批
1891.08 第七十五張 p.50-51
近來阮有接著巴牧師ê批講伊過太平洋到加拿他一路攏平安。總是伊另外有koh寫一張是白話字--ê 愛beh hō͘ 台灣ê教會公看，今將hit 張批印tī 下底：
這3月15我tī 安平落船，tuì廈門、汕頭過，24到香港。安歇日ē晡參本地人ê教會聚集食晚餐。Tī-hia敢有二百外人入教，也有請一個本地牧師，所費攏是in家己出。另外也有別間ê拜堂，我卻無去看。拜一ē晡參外國ê 先生、先生娘聚集做祈禱會。Hit-tia̍p in tī-hia因為兩項代誌teh感謝上帝。一項是因為近來香港ê 官府有設法beh 禁hia-ê kiáu間，可惜現時tī-hia 局真盛。
Koh一項是官府也teh設法hō͘ 行船ê人thang守安歇日。前chiah-ê船若到位就直直起貨落貨，無論安歇日也攏無停。今官府beh禁in m̄-thang，若是安歇日著歇睏。設使有人講in-ê代誌真迫，不得已著做工，in thang去稟官府准in，總是著罰銀幾若百箍，所罰--ê濟少是照船ê大細。這層 m̄ 是因為官府ài趁錢，是表明代誌真正切要，hō͘ 人bē tit tuì貪財ê緣故來推辭講是扑損工。
這隻船管大車--ê有kā我講，照伊所bat經過，人若守安歇 m̄-nā伊ê靈魂較平安，身軀較爽快，又koh伊所做ê工bē較輸別人ê。親像伊chham伊ê腳手做六日歇一日，kiám-chhái別人直直做無停，iáu-kú hia-ê人所做ê工bē較濟伊--ê。可惜有時chiah-ê薪勞頭家無這號ê意思是較難。所以濟濟人teh歡喜，因為官府設這個法度，今in-ê頭家姑不chiong著趁。
我3月27 tī 香港koh再落船；這隻船比來安平hit號--ê幾若倍較大，m̄-kú iáu有船比這隻不止較大。阮外國人搭客差不多50人，日本人50外人，唐人三百外人；行船ê人、煮食、排桌hiah-ê總共也成百人。船也gâu行，一日一暝行差不多80舖路 。現時tú-tú teh過太平洋；tuì日本到亞美利加著行13暝日較加，水路ê中間也攏無看見山，四面攏是海水。總是bē艱苦，無甚物風，湧也靜靜；我一路攏無暈船。客廳也夠額爽；若beh看冊、寫批、彈琴、tioh棋攏thang ； tī 船頂也thang四界行，也有人扑球。安歇日聚集禮拜攏是我teh做，船--裡無別個牧師；逐早起阮幾若人也聚集禮拜。
船--裡ê漢人是廣東省ê人；我幾若過有去，ài kap in講話，chhoē無一人bat咱漳泉ê土音。Tuì中國到亞美利加in-ê船租著差不多80箍。到位beh入加拿他國，in也著出80箍ê徵餉銀hō͘ 官府，才准in入。現時人m̄ 准in入花旗國；總是kiám-chhái有ê ài-beh 偷入。Hit爿ê工錢較好趁，有人kā我講，到位我若ài hō͘人洗衫，每件著算兩角半銀hō͘ in ！ M̄ 知有影抑無。
今仔日是拜四，是阮ê 5月21，昨暮日也是拜四是5月21，就是這禮拜ê中間有兩個拜四，平平是第21日。其餘拜一、拜二猶原攏齊tī-teh，就這禮拜ê內面算8日。這個代誌是難明，人著講究天文才會曉tit；我nā ài講起hit個意思，驚了lín bē曉tit聽。總是這個理氣 m̄ 但lín bē明；照我看船--裡ê朋友濟濟--ê bē曉tit因為啥事，才著算án-ni。設使人無親像án-ni 重算一日，就bē用tit，到位會攏亂。阮到hit日，人tī 山頂若叫做拜三，阮tī 船--裡叫做拜四，所以tī 路--裡著加算一日正會和。船若倒轉去日本，著顛倒làng 一日，無算；猶原是hit個理氣。
頂面所寫是拜四寫--ê；今仔日今過禮拜ê拜三。阮已經有入港，向望下昏會到位。願lín大家平安。我愛常常聽見lín好ê消息：大家那篤實靠救主來趁伊ê教示，koh大大加添人額。