Khò͘ Le̍k-tek ê 小傳
Khò͘ Le̍k-tek ê sió-toān
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 臺灣府城教會報 |
| 卷期 | 第65卷 |
| 日期 | 1890/10 |
| 頁數 | 76 |
白話字（原文數位化）
Khò͘ Le̍k-tek ê sió-toān
1890.10 TĒ LA̍K-CHA̍P-GŌ͘ TIUN p.76-77
Tī A-hui-lī-ka chiu ū chi̍t-ê Kam-tok, sèⁿ Khò͘ miâ Le̍k-tek. Chò gín-ná ê sî, i tú-tio̍h Hoê-hoê-kàu khí peng lâi thún-ta̍h i-ê hiuⁿ-siā, sio hit só͘-chāi ê chhù-the̍h, thâi hiah-ê ióng-chòng ê lâng. Nā-sī hū-jîn-lâng cha-bó͘ gín-ná kap sè-hàn gín-ná lóng hō͘ i lia̍h liáu-liáu; ēng chûn chài-khí se-iûⁿ ê só͘-chāi, bē lâng chò lô͘-châi.
Khò͘ Le̍k-tek chò gín-ná ê sî, i-ê pún-miâ kiò A-kài; lāu-pē hō͘ lâng thâi-sí, pún-sin kap i-ê lāu-bó sió-tī sió-moē lóng-chóng hō͘ lâng lia̍h khì, koáⁿ ji̍p toā-chûn té, kan-khó͘ kóng bē-liáu. To̍k-to̍k keng-koè ji̍t-chí put-chí kú-tn̂g, hái-ê chuí-lō͘ iā chin-hn̄g; só͘-í tī chuí-lō͘ ê tiong-kan sí beh chi̍t-poàⁿ khì. Tán-thāi kàu se-iûⁿ, A-kài hō͘ lâng bē, kā lâng oāⁿ chi̍t-chiah bé; i-ê lāu-bó sió-tī sió-moē koh lēng-goā bē hō͘ pa̍t-lâng chò lô͘-châi; koh hō͘ lâng kuí-nā hoan kā bē-lâi bē-khì. Kàu boé-chhiú lâi, lóng sī chiong lâng oāⁿ hoè; pah-goā lâng ê tiong-kan lóng hē tī chhng-té, sí--ê put-chí chē.
A-kài tit-tio̍h bô siáⁿ-tāi, beh koh chài-khì pa̍t só͘-chāi. Kai-chài tī chuí-lō͘ ê sî, tú-tio̍h chhut-sûn hái-bīn ê peng-chûn, pī i chó͘-chí, cha-giām hoàn-bē ê sū; só͘-í chhng-té hiah-ê sí bô liáu--ê, lóng-chóng koáⁿ-koè peng-chûn ê só͘-chāi, chèng-lâng hoaⁿ-hí phut-phut-thiàu. Liáu-āu chit-chiah peng-chûn pha tī Hok-lī-teng siâⁿ, kīn hit só͘-chāi ê káng-kháu. Hit-ê siâⁿ-lāi ū chi̍t-chō Iâ-so͘-kàu ê lé-pài-tn̂g; toà tī pài-tn̂g ê bo̍k-su lâi kàu hit-chiah peng-chûn ê téng-bīn, khoàⁿ-kìⁿ A-kài chhin-chhiūⁿ sûn-liông ê khoán-sit; só͘-í mn̄g i , Lí kam-goān toè goá mah? Goá chiū chhoā lí ji̍p siâⁿ-lāi tha̍k-chheh, A-kài put-chí hoaⁿ-hí. Hit-ê bo̍k-su chiah chhoā i ji̍p siâⁿ kàu lé-pài-tn̂g lāi, kà-sī i , iúⁿ-chhī i . Kàu 18 hoè kam-goān siū sé-lé ji̍p kàu-hoē; só͘-í oāⁿ i-ê pún-miâ, kè-chò Khò͘ Le̍k-tek.
Tuì hit-tia̍p sêng-si̍t kàu-ke̍k, li̍p-chì kng-bêng ê tē; kú-kú chú-ì soan-tō ê sim, siông-siông kiaⁿ-liáu bē-tit kàu. Koh kàu Eng-kok ê Chu-īⁿ-lāi kuí-nā nî lâi bián-lē, kèng-jiân ka-tī chhut khuì-la̍t, tit-tio̍h toā chìn-pō͘; kàu tī châi-tiāu chò chiâⁿ, chú-ì beh khì pún-hiuⁿ thoân tō-lí.
Ki̍p tńg-khì pún só͘-chāi liáu-āu, chiong-kīn saⁿ nî ê kú, hut-jiân tú-tio̍h i-ê lāu-bó, iáu teh kā lâng chò lô͘-pī; tāi-ke sò͘-chhut kan-khó͘ ê chêng, iā hoân-ló, iā hoaⁿ-hí; kai-chài i-ê sió-tī sió-moē iā iû-goân tī pún-hiuⁿ kā lâng chò lô͘-châi. A-kài chiū chhut-chîⁿ kā i sio̍k-hoê. Sǹg lâi ê tiong-kan, chū pun khui kàu chò-hoé, í-keng 25 nî ê kú; chiah kì-tit chiông-chiân tī chit chiu khiā-khí ê lâng, bô chi̍t si-lî ê tì-sek, chhin-chhiūⁿ cheng-seⁿ chi̍t khoán; saⁿ kap chia̍h lâng, kèng-pài ngó͘-siōng, só͘ kiâⁿ siâ-phiah; taⁿ kin-ná-ji̍t toā-toā cheng-choa̍h, kèng-jiân chai lé bat gī ê lâng chē-chē, iáu-kú boē chīn. Só͘-í Khò͘ Le̍k-tek koan-chhut pún-sin ê chîⁿ-châi, lâi chò sio̍k-hoê pa̍t-lâng ê sin-kè; tī chit só͘-chāi chiū ū lâng o̍h hit-ê khoán, kám-hoà lâng chin-chē. Kàu tī khui gī-o̍h, siat io̍k-eng-tông, í-ki̍p hoan-e̍k Sèng-chheh kap chiah-ê hó sū, chiām-chiām heng-khí. Kuí cha̍p nî chīn-sim lâi kàu-hoà, chiū-sī chit lâng chò khí-thâu; ná chin-chhiūⁿ A-hui-lī-ka chiu gâu ê sèng-jîn.
Tuì án-ni miâ-siaⁿ thoân kàu goā-pang; chèng-lâng kí i chò kàu-hoē-lāi ê kam-tok; hiān-sî iû-goân tī pún-hiuⁿ chhut-la̍t kà-sī lâng. In-uī ji̍t-chí khoài koè, hut-jiân-kan ló-mō͘; sui-sī ló-mō͘, cheng-sîn iáu-kú chòng-kiān. Siūⁿ khí Khò͘-kong chò gín-ná ê sî, tú-tio̍h hō͘ lâng lia̍h, kut-jio̍k pun khui, koh keng-koè chē-chē ê kan-khó͘, kàu boé in bó-kiáⁿ ē koh chò-hoé, kiám m̄-sī in-uī Khò͘-kong ū hit tiám chin-sêng ê sim, tit-tio̍h Siōng-tè pì-iū tī bô hêng bô siōng ê tiong-kan. M̄-nā kut-jio̍k tuì i chi̍t lâng tit-tio̍h in-tián, chiū hit chiu ê lâng pêⁿ-pêⁿ tit-tio̍h in-huī. Nā m̄-sī hit-ê bo̍k-su chhoā i tò-khì, chí-sī i chò chiâⁿ châi-tiāu, beh thái-ē án-ni?
Chiok-kiàn Kiù-chú Iâ-so͘ ê chû-pi, bô sió-khoá m̄ kàu; án-ni thang chò kng-bêng ê kan-chèng.
漢羅（Ùi原文改寫）
Khò͘ Le̍k-tek ê 小傳
1890.10 第六十五張 p.76-77
Tī 阿非利加洲有1個監督，姓庫名力德。做囡仔ê時，伊tú著回回教起兵來thún踏伊ê鄉社，燒hit所在ê厝宅，thâi hiah-ê勇壯ê人。若是婦人人查某囡仔kap細漢囡仔攏hō͘伊掠了了；用船載去西洋ê所在，賣人做奴才。
庫力德做囡仔ê時，伊ê本名叫阿界；老父hō͘人thâi死，本身kap伊ê老母小弟小妹攏總hō͘人掠去，趕入大船底，艱苦講bē了。獨獨經過日子不止久長，海ê水路也真遠，所以tī水路ê中間死beh一半去。等待到西洋，阿界hō͘人賣，kā人換1隻馬，伊ê老母小弟小妹koh另外賣hō͘ 別人做奴才，koh hō͘人幾若番kā賣來賣去。到尾手來，攏是將人換貨，百外人ê中間攏hē tī艙底，死--ê不止濟。
阿界得著無啥代，beh koh 載去別所在。佳哉tī水路ê時，tú著出巡海面ê兵船，被伊阻止，查驗販賣ê事，所以艙底hiah-ê死無了--ê，攏總趕過兵船 ê所在，眾人歡喜phut-phut 跳。了後這隻兵船pha tī Hok-lī-teng城，近hit所在ê港口。Hit個城內有1座耶穌教ê禮拜堂，toà tī拜堂ê牧師來到hit隻兵船 ê頂面，看見阿界親像純良ê款式，所以問伊，你甘願toè我mah？我就chhoā你入城內讀冊，阿界不止歡喜。Hit個牧師才chhoā伊入城到禮拜堂內，教示伊，養飼伊。到18歲甘願受洗禮入教會，所以換伊ê 本名，叫做庫力德。
對hit-tia̍p 誠實到極，立志光明ê 地，久久主意宣道ê心，常常驚了bē-tit夠。Koh到英國ê書院內幾若年來勉勵，竟然家己出氣力，得著大進步，到tī 才調做成，主意beh去本鄉傳道理。
Ki̍p 轉去本所在了後，將近3年ê 久，忽然tú著伊ê老母，iáu teh kā人做奴婢，大家訴出艱苦ê情，也煩惱、也歡喜，佳哉伊ê小弟小妹也猶原tī本鄉kā人做奴才。阿界就出錢kā伊贖回。算來ê中間，自分開到做伙，已經25年ê久，才記tit從前tī 這洲企起ê人，無一絲厘ê智識。親像精牲一款；相kap食人，敬拜偶像，所行邪僻，今今仔日大大精choa̍h，竟然知禮bat義ê人濟濟，iáu有bē盡。所以庫力德捐出本身ê錢財，來做贖回別人ê身價；tī 這所在就有人學hit-ê款，感化人真濟。到tī開義學、設育嬰堂、以及翻譯聖冊kap chiah-ê好事，漸漸興起。幾十年盡心來教化，就是這人做起頭，若親像阿非利加洲gâu ê聖人。
Tuì án-ni 名聲傳到外邦，眾人舉伊做教會內ê 監督；現時猶原tī本鄉出力教示人。因為日子快過，忽然間老mō͘，雖是老mō͘，精神iáu-kú壯健。想起庫公做囡仔ê時，tú著hō͘人掠、骨肉分開、koh經過濟濟ê艱苦，到尾in母仔會koh做伙，kiám m̄是因為庫公有hit點真誠ê心，得著上帝庇佑tī無形無像ê 中間。M̄但骨肉對伊1人得著恩典，就hit洲ê人平平得著恩惠。若m̄是hit個牧師chhoā伊倒--去，指示伊做成才調，beh thái會án-ni？
足見救主耶穌ê慈悲，無小可m̄夠，án-ni thang做光明ê干証。