論喪事

Lūn Song-sū

文獻資訊

項目	資料
作者	劉慕清 Lâu Bō͘-chheng
卷期	臺灣府城教會報
卷期	第62卷
日期	1890/7
頁數	54

白話字（原文數位化）

Lūn Song-sū

1890.07 TĒ LA̍K-CHA̍P-JĪ TIUN p.54-56

(Sī Lâu Bō͘-chheng chò--ê.)

(Chiap chêng-tiuⁿ tē 48 bīn.)

Lūn Thióng-tē, Hûn-bōng, Ha̍p-chòng.

Sè-sio̍k sìn hong-suí ē tì-ìm lâng, châi, teng, kuì, hok, lo̍k, siū; só͘-í ū gia̍h lâng pêng-sî chhī tē-lí-su sì-kè chhoē-tē, nā tē-lí-su kóng, hit uī ū sím- mi̍h hó-hia̍t, chiū liáu chē-chē só͘-huì iā beh bé kàu sêng. Ū-sî tì-jiá chai-hō iā bô iàu-kín. Che sī m̄-bat chin-lí, chiàⁿ án-ni siū bê.

Koh Hûn-bōng tio̍h chiàu tē-hia̍t lâi chhui-pâi, he sī siáⁿ hia̍t, bōng tio̍h choáⁿ-chò chiàⁿ ē kiâⁿ-khì, beh chhú teng, á-sī beh chhú kuì, iū tio̍h choáⁿ- iūⁿ chè-chok. Ta̍k-hāng lóng-tio̍h thàn tē-lí-su ê oē, m̄-káⁿ oai-chhoa̍h. Che m̄- nā īⁿ-toan, iā sī gōng.

Ū lâng mn̄g kóng, Sìn Chú ê lâng chhoē bōng-tē, bé thióng-tē thang mah? ìn i kóng, Eng-kai tio̍h; iáu-kú kap sè-sio̍k tio̍h hun-pia̍t, lán sī boeh chhoē kian- chòng ún-tàng khah bē pang-hāi ê só͘-chāi, chòng-liáu m̄-bián khoà-lū ū sím- mi̍h sún-hoāi, m̄-sī uī hong-suí khí-kiàn. Bé thióng-tē iā sī chhú kui-khì bô kap lâng chhap-cha̍p hô͘-hūn; nā hûn-bōng ū kui-uī, chiū le̍k-nî hó sûn-sī chiàu-kò͘. Koh sìn Chú ê lâng sìn sí ū koh oa̍h, nā bâi-chòng kāng-uī, kàu koh oa̍h hit ji̍t thang saⁿ-kap ngiâ-chih Chú. Hān. 28-29, 6:40. Sèng-keng iā ū kì A-pek-lia̍p-hán bé thióng-tē. Chhòng. 23:16-18. iā ū kóng, A-pek-lia̍p-hán, Sat-lia̍p, Í-sat, Lī-pek-ka, Ngá-kok, Lī-a, lóng-chòng kāng thióng. 25:7-10, 49: 9-32. Lia̍t-ông-kì siōng-hā koàn iā siông-siông kóng, lia̍t-ông sí kap chó͘ tâng-chòng. Ū-ê ông kiâⁿ-pháiⁿ chiū bô thang án-ni. Hiān-sî ū-ê kàu-hoē bé kong-thióng, iā-sī ài hun-pia̍t, m̄-bián hūn-cha̍p tī sè-sio̍k ê tiong-ng. Chit-hō hoat-tō͘ put-chí hó.

Lūn Bō͘-pi, sio̍k kóng Bōng-pâi.

ēng chio̍h phah-jī chhāi tī bōng-thâu, hō-chò Bō͘-pi; bō͘-pi ê khoán tiong-ng siá sí-lâng ê miâ sèⁿ, chó-pêng siá nî-kō ji̍t goe̍h, iū-pêng siá hàu-lâm hàu-sun ê miâ-jī. Hū-jîn-lâng ê bōng-pâi nā sèⁿ Lîm kè hō͘ sèⁿ Tân--ê, chiū siá Tân-bûn Lîm--sī bó͘ miâ ê bōng.

Khiā bōng-pâi sī tio̍h hoat, hō͘ lâng chi̍t-ē-khoàⁿ chiū chai sī bó͘ lâng in ê bōng. Nā-sī sìn Chú lâng ê bōng-pâi tio̍h ū khah koh-iūⁿ chiàⁿ ha̍p-sit; chiū-sī tio̍h siá Kiù-chú kàng-seng ê nî-kō, kap Ki-tok-tô͘ ê jī-iūⁿ, chiàⁿ kap sè-sio̍k ū hun-pia̍t, chiàⁿ ū kì-jīn thang chai.

Sè-sio̍k nā sī bô-kuí-hoè ê gín-á, kap khah chió nî-kí chiū-sí-ê, chiū suî-piān tâi-tâi--teh, bô chhiáⁿ tē-lí-su chhoē-tē, iā bô khiā-pâi, ì-sù sī i-ê bōng bē tì-ìm oa̍h lâng. Chhin-chhiūⁿ sio̍k-gí kóng, “Sí-gín-ná bōng bô ǹg.” Sìn Chú lâng tio̍h m̄-thang koh án-ni hun-pia̍t.

Sè-sio̍k koh ū chi̍t-khoán ê m̄-hó, chiū-sī chhut-sì bô kuí-ji̍t ê gín-ná nā sí, chhìn-chhái ēng ka-chì, á-sī phoà saⁿ-á- khò͘ kā i pau-lau kńg-kńg teh, phō khì hiat tī khe--ni̍h, á-sī chuí-kau toā-khut, hō͘ i khì chhī hî-á hê-á bô lia̍h-chò iàu- kín, ì-sù sī nā tâi, chiū oh-tit khì chhut- sì. Che sī īⁿ-toan koà hāi-lâng, sìn Chú lâng chit-khoán tio̍h ké-oāⁿ.

Put-lūn toā sè hàn sí, tek-khak tio̍h tâi chiàⁿ ha̍p-lí.

Lūn Sè-miâ

Lâng sí, kiáⁿ-sun koh kā i lēng hō chi̍t-ê hó-miâ, lâi siōng sîn-chú bōng-pâi, hō-choè “sè-miâ”. Chiàu-lé sī ū koa̍t-uī ê lâng chiah oē kham-tit. M̄ sī suî-piān lâng lóng thang án-ni. In-uī ū koa̍t-uī ê lâng sí, kok-kun chiàu i pêng-seng ū sím-mi̍h kiàn-kong li̍p-gia̍p lī-ek kok-ka, chiàu án-ni kā i lēng hō chit-ê hó-miâ lâi êng-hián i, hō͘ i ê hong-miâ liû-thoân tāi-tāi. Peh-sìⁿ lâng bô kok-kun sù-sè, kiáⁿ-sun ài hō͘ i ê pē-kong tit-tio̍h hó-miâ, chiū suî-piān kā i piáu-hō, thui-goân i ê sim sī iú-hàu, khe-khó i ê só͘-choè khoah chiàn-lé; kì-jiân chiàn-lé, chiū m̄-thang o̍h.

Put-kò lâng ū-sî ū hō hit-hō thó͘-miâ bô jī thang siá; iah sī pháiⁿ-miâ chhin-chhiūⁿ chhàu, àu hit-hō, nā-sī chhoē chi̍t-ê oá hit-ê miâ ê jī lâi chioh, iah-sī ēng chi̍t-ê khah-hó ê jī lâi oāⁿ hit-ê pháiⁿ- miâ, thang chiūⁿ cho̍k-phó͘ bōng-pâi khah bûn-ngá; khiok bô-m̄ thang.

Chóng-kiat choân-phiⁿ ê tāi-ì

Sè-sio̍k put-lūn pîn-hù kuì-chiān, koaⁿ-ke peh-sèⁿ, hoān ū song-sū put-lī tio̍h ēng Hoê-siūⁿ, Tō-sū, Tē-lí-su; in-uī sim-ba̍k bô chin-lí ê kng, nā-bô chhiáⁿ chit kuí-téng ê lâng lâi siat-hoat êng- uî, chiū kiaⁿ-tang kiaⁿ-sai, m̄-káⁿ chhun- kha chhut chhiú; nā-bô ang-î chiū hoân-ló m̄-chai bông-hûn ê siau-sit. Nā-bô sio kim-gîn choá-liāu, chiū kiaⁿ sí- lâng sàn-hiong; bô seng-lé chè-sū, chiū kiaⁿ bông-hûn iau-gō iā m̄-koè sim. Ū lâng sui-jiân chia hiah-ê sī bô lī-ek koè- sì ê lâng, nā-sī hō͘ hong-sio̍k uî-teh, nā m̄ án-ni iū kiaⁿ lâng thí-chhiò.

Só͘ hiâm pài Siōng-tè ê lâng put-hàu, khoán-thāi koè-sì ê lâng bô-lé bô-māu, chhin-chhiūⁿ tâi-ti tâi-káu, só͘-hiâm ta̍k-hāng chiū-sī in-uī lán bô ēng téng- bīn chit kuí-téng siâ-kàu ê lâng, m̄ sio bô-iáⁿ ê choá-liāu, m̄ ēng liû-thoân ê chè-sū, bô tiōng píⁿ-pang ê sîn-chú. Sè-sio̍k hun-hun loān-loān, sio-thàn sio-hán, hoān-sī bô jīn-chin kiù-khàm chin-ké, sī-hui. Só͘-í hong-sio̍k jú-kú jú pāi-hoāi. Kai-chài! Siōng-tè khui tit-kiù ê oa̍h-lō͘, chhe lâng thoân kng- bêng ê chin-lí, hō͘ lán ē tit khì-siâ kui-chèng, lī-àm chiū-kng. Hoān chò Iâ-so͘ ê ha̍k-seng tio̍h chīn-la̍t saⁿ-kap bán- hoê tó-hoāi ê hong-sio̍k, m̄-thang toè sè-sio̍k phû tîm iû-î bo̍k koat. Goān Siōng-tè toā-toā si-in, hō͘ ta̍k-uī o͘-àm pìⁿ-chò kng-bêng, ta̍k-hāng thàn chin-lí, só͘-chò kek-tû īⁿ-toan. Sim só͘-goān.

漢羅（Ùi原文改寫）

論喪事

1890.07 第六十二張 p.54-56

(是劉慕清做--ê。)

(接前張第48面。)

論塚地、墳墓、合葬。

世俗信風水會致蔭人，財、丁、貴、福、樂、壽；所以有額人平時飼地理師四界chhoē地，若地理師講，hit位有甚物好穴，就了濟濟所費也beh買到成。有時致惹災禍也無要緊。Che是m̄-bat真理，正án-ni受迷。

Koh墳墓著照地穴來推排，he是啥穴，墓著怎做正會行氣，beh取丁，抑是beh取貴，又著怎樣製作。逐項攏著趁地理師ê話，m̄敢歪chhoa̍h。Che m̄若異端，也是憨。

有人問講，信主ê人chhoē墓地，買塚地thang嗎？應伊講，應該著；iáu-kú kap世俗著分別，咱是boeh chhoē堅壯穩當較bē崩害ê所在，葬了m̄免掛慮有甚物損壞，m̄是為風水起見。買塚地也是取歸氣無kap人插雜胡混 ；若墳墓有歸位，就歷年好巡視照顧。Koh信主ê人信死有koh活，若埋葬共位，到koh活hit日thang相kap迎接主。翰。28-29，6：40。聖經也有記亞伯拉罕買塚地。創。23：16-18。也有講，亞伯拉罕，沙拉、以撒、利伯加、雅各、利亞，攏葬共塚。25：7-10，49：9-32。列王記上下卷也常常講，列王死kap祖同葬。有ê王行歹就無thang án-ni。現時有ê教會買公塚，也是ài分別，m̄免混雜tī世俗ê中央。這號法度不止好。

論墓碑，俗講墓牌。

用石扑字chhāi tī墓頭，號做墓碑；墓碑ê款中央寫死人ê名姓，左爿寫年號日月，右爿寫孝男孝孫ê名字。婦人人ê墓牌若姓林嫁hō͘姓陳--ê，就寫陳聞林--氏某名ê墓。

企墓牌是著法，hō͘人一下看就知是某人in ê墓。若是信主人ê墓牌著有較各樣正合適；就是著寫救主降生ê年號，kap基督徒ê字樣，正kap世俗有分別，正有記認thang知。

世俗若是無幾歲ê囡仔，kap較少年紀就死ê，就隨便埋埋--teh，無請地理師chhoē地，也無企牌，意思是伊ê墓bē致蔭活人。親像俗語講，「死囡仔墓無ǹg。」 信主人著m̄-thang koh án-ni分別。

世俗koh有一款ê m̄好，就是出世無幾日ê囡仔若死，chhìn-chhái用ka-chì ，抑是破衫仔褲kā伊包lau 捲捲teh，抱去hiat tī溪--ni̍h，抑是水溝大窟，hō͘伊去飼魚仔蝦仔無掠做要緊，意思是若埋，就oh-tit去出世。Che是異端koà害人，信主人這款著改換。

不論大細漢死，的確著埋正合理。

論逝名

人死，子孫koh kā伊另號一個好名，來上神主墓牌，號做「逝名」。照禮是有爵位ê人chiah會堪tit。m̄是隨便人攏thang án-ni。因為有爵位ê人死，國君照伊平生有甚物建功立業利益國家，照án-ni kā伊另號這個好名來榮顯伊，hō͘伊ê芳名流傳代代。百姓人無國君賜逝，子孫ài hō͘伊ê父公得著好名，就隨便kā伊裱號，推原伊ê心是有孝，稽考伊ê所做khoah卻僭禮 ；既然僭禮，就m̄-thang學。

不過人有時有號hit號土名無字thang寫；抑是歹名親像臭、漚hit號，若是chhoē一個倚hit個名ê字來借，抑是用一個較好ê字來換hit-ê歹名，thang上族譜墓牌較文雅；卻無m̄ thang。

總結全篇ê大意

世俗不論貧富貴賤，官家百姓，凡有喪事不離著用和尚、道士、地理師；因為心目無真理ê光，若無請這幾等ê人來設法閒圍 ，就驚東驚西，m̄敢chhun腳出手；若無尪姨就煩惱m̄知亡魂ê消息。若無燒金銀紙料，就驚死人散hiong；無牲禮祭事，就驚亡魂枵餓也m̄過心。有人雖然chia hiah-ê是無利益過世ê人，若是hō͘風俗圍teh，若m̄ án-ni又驚人恥笑。

所嫌拜上帝ê人不孝，款待過世ê人無禮無貌，親像埋豬埋狗，所嫌逐項就是因為咱無用頂面這幾等邪教ê人，m̄燒無影ê紙料，m̄用流傳ê祭事，無重扁幫 ê神主。世俗紛紛亂亂，相嘆相喊，凡是無認真究勘真假、是非。所以風俗愈久愈敗壞。佳哉！上帝開得救ê活路，差人傳光明ê真理，hō͘咱會tit去邪歸正，離暗就光。凡做耶穌ê學生著盡力相kap挽回倒壞ê風俗，m̄-thang toè世俗浮沈游疑莫決。願上帝大大施恩，hō͘逐位烏暗變做光明，逐項趁真理，所做革除異端。心所願。