論喪事
Lūn Song-sū
文獻資訊
| 項目 | 資料 |
|---|---|
| 作者 | 無lo̍h名 |
| 卷期 | 臺灣府城教會報 |
| 卷期 | 第61卷 |
| 日期 | 1890/6 |
| 頁數 | 46 |
白話字（原文數位化）
Lūn Song-sū
1890.06 TĒ LA̍K-CHA̍P-IT TIUN p.46-48
Lūn Song-ho̍k, sio̍k kóng Hà-ho̍k, kap hàu-lāi ê só͘ chò
Song-ho̍k bô tēng-kui. Sàng-chòng hit ji̍t hàu-lâm hàu-hū chhēng-moâ, tì- moâ sī tē-it tāng ê ho̍k; kî-î he̍k-sī chhēng tē-á, á-sī chhēng pe̍h--ê, kok chiàu chhin-se lâi hun-pia̍t. Pē-bó-hà tio̍h toà saⁿ-nî chiàⁿ thǹg, ì-sù sī eⁿ-á tio̍h io, phō, saⁿ-nî chiàⁿ lī kha-chhiú; só͘-í toà saⁿ-nî hà lâi pò-tap pē-bó ióng- io̍k khu-lô ê chhim-in tāi-tek.
Toà-hà ê tāi-khài put-lūn lâm-lí, thâu- chang-boé, koh-soh, ê, bō, i-chiûⁿ kok ū kì-jīn thang chai. Hàu-lāi sin-chiūⁿ bē toà-tit kim-gîn ge̍k-khì, bē chhēng-tit tiû-toān chhái-sek ê i-ho̍k, bē tāng-tit ga̍k-khì. Ū koaⁿ-chit ê lâng bē chò-tit koaⁿ, tha̍k-chheh lâng bē khó--tit, peh- sèⁿ lâng bē kè-chhoā--tit. Bô chiàu án- ni kiâⁿ-gî, sǹg sī put-hàu. Ta̍k-hāng ê giâm-kín, bô-m̄-sī piáu-bêng iu-būn, khó͘-thàng, pi-siong ê sim.
Sìn Chú ê lâng pān-lí song-sū ê tāi- chì, nā sio̍k īⁿ-toan--ê chū-jiân m̄-thàn. Ū hāng sui-jiân m̄-sī īⁿ-toan, iā bô tek- khak tio̍h lóng thàn. Nā hoè-khì song- ho̍k, chiū thian-lí jîn-chêng lâi lūn, káⁿ bô lâng ē an-sim; kì-jiân bô an-sim, chū-jiân tio̍h siú.
Ū lâng mn̄g kóng, Sìn Chú ê lâm-lí khì sàng hiaⁿ-tī bâi-chòng, tàu-tí tio̍h pau pe̍h khah-hó, á-sī bián pau iā ē chò--tit? ìn i kóng, Kì-jiân sī sàng- chòng piān-sī iu-būn ê tāi-chì, káⁿ tio̍h ū kì-jīn thang piáu-bêng khah ha̍p-sit; nā bô só͘ hun-pia̍t, kap koè-lō͘ ê lâng ū siáⁿ koh-iūⁿ--leh? Lô͘. 12:15.
Lūn Thó͘-tī-bōng-á
Sè-sio̍k tī chiàⁿ-bōng ê chó-pêng, lēng-goā koh chò chi̍t-ê sè ê bōng-á, hō- chò Thó-tī-kong bōng-á; bōng-pâi siá Hō͘-thó͘ nn̄g-jī; ì-sù sī chiong sí lâng ê kut-hâi kau Thó-tī-kong chiàu-kò͘ pó- hō͘. Só͘-í kìⁿ ū poē bōng iā tio̍h chè i.
Che sī īⁿ-toan, sìn Chú ê lâng m̄-bián o̍h in ê khoán. In m̄-bat Siōng-tè, phah-sǹg kok uī tē-hng kok ū sîn teh koán. Thó-tī-kong sī liāu-lí hit-hō tāi- chì, chiàⁿ ū án-ni chò.
Lūn Táⁿ-tháng ê in-iû
Chó-toān kóng, Thian-chú sí, chhit- goe̍h-ji̍t chhut chòng. Chu-hô͘, gō͘-goe̍h- ji̍t. Tāi-hu, saⁿ-goe̍h-ji̍t. Tha̍k-chheh- lâng, chi̍t-goe̍h khah ke. Kó͘-jîn bô liâm-piⁿ chhut-chòng, sī in-uī tán-hāu goā- kheh ê lâng boē chiâu kàu, song-sū boē chiâu piān, m̄-sī in-uī chhoē hong-suí. Hiān-sî ê lâng táⁿ-tháng iā ū kuí-nā in- toaⁿ. Ū ê in-uī beh ūn-koan kui pún-hiuⁿ. Ū ê in-uī chó͘-chiūⁿ boē kui-thó͘; phì-jū kong sí boē kui-thó͘, chiū pē sí tio̍h táⁿ--teh. Ū ê in-uī kiáⁿ-sun chhut- goā. Ū ê in-uī beh chhoē hó hong-suí. In-uī hong-suí lâi táⁿ-tháng, chiū-sī īⁿ- toan.
Ū lâng mn̄g kóng, Ai-ki̍p ê Iok-sek m̄-ài chòng tī Ai-ki̍p, in-uī siáⁿ-sū? Chhòng. 50:24-26. ìn i kóng, In-uī chhim-sìn Siōng-tè beh chhoā peh-sèⁿ chhut hia, m̄-sī in-uī tē-lí ê hó-pháiⁿ. Lâi. 11:22.
Lūn Khioh-hâi chhian chòng, sio̍k kóng Khioh hong-suí
Khioh kut-hâi iā ū kuí-nā in-toaⁿ. Ū ê in-uī bōng lī chhù hn̄g, le̍k-nî oh-tit sûn-sī. Ū ê in-uī chuí pang, tē hām. Ū ê in-uī ka-lāi lap-kha̍p, á-sī bē heng- ōng hoat-ta̍t. uī-tio̍h lō͘ hn̄g, chuí pang, tē hām sī ha̍p-gî. Nā in-uī lâng bē pêng-an, á-sī châi-bu̍t bē heng-ōng, lâi tuì-hù pē kong ê kut-thâu, kā i chhian-lâi soá-khì. He! M̄-nā īⁿ-toan, iā sī toā put-hàu.
Sìn Chú ê lâng chai pēⁿ-thiàⁿ sí-sit, in-uī ū choē. Hù-kuì êng-hián sī tuì Siōng-tè siúⁿ-sù. Chū-jiân m̄-sìn īⁿ-toan, iā m̄ thàn-sio̍k.
Lūn Kuì-choá Poē-bōng
Sin bōng le̍k-nî pān lé-mi̍h khì hàu, hō-chò Poē-bōng. Kū-bōng ēng choá- liân khì teh tī bōng-téng, hō-chò Kuì- choá. Kuì-choá ū kuí-nā ê ì-sù. Ū ê kóng, sī kā sí lâng hō tē; ū ê kóng, sī kā sí lâng têng-chhù; ū ê kóng, sī chò kì-jīn hō͘ lâng chai, hit-ê bōng iáu ū kiáⁿ-sun. Che sī īⁿ-toan, iā bô tō-lí.
Nā kóng sī hō tē, chiū ē hāi bông-hûn sio-cheⁿ sio-phah; in-uī khì kuì-choá ū-ê tāi-seng, ū-ê lō͘-boé, chū-jiân kuì liáu ē tham-lâi tham-khì. Nā kóng sī têng-chhù, kèng khah put-thong; in- uī choá ba̍k tâm chiū noā-khì, choáⁿ-iūⁿ ē tí-tng hō͘-chuí?
Lūn Khai bêng-lō͘, sio̍k kóng Khui hûn-lō͘
Chhiáⁿ Hoê-siūⁿ Tō-sū lâi tha̍k keng-chhàm, hō-chò Khui hûn-lō͘. Chia̍h- chhài ê lâng chiū chhiáⁿ chhài-iú lâi pàng-phoāⁿ chò. He̍k-sī chò saⁿ-mê-ji̍t, he̍k-sī gō͘-mê-ji̍t, chiàu kè-chîⁿ ê chē- chió lâi thiu-thè. Ì-sù sī kiáⁿ-sun ū sio chē-chē kim-gîn-choá, hō-chò Khò͘-chîⁿ; í-ki̍p choá kô͘ ê kim-soaⁿ, gîn-soaⁿ, toā- chhù, tî-têng, chuí-koh, ta̍k-hāng ke-si gia̍p-bu̍t, lô͘-châi lí-pī. Tiōng Hoê-siūⁿ Tō-sū ê kong-le̍k, chhiau-tō͘ bông-hûn chhut kan-khó͘, tit-tio̍h khoàⁿ-oa̍h.
Chit-hō ê tāi-chì sè-sio̍k bêng-lí ê lâng iā chai sī ké, put-kò hō͘ hong-sio̍k só͘ pé-pa̍k, bô chin-lí ê khuì-la̍t hō͘ lâng hó-táⁿ pàng-soah tiāⁿ-tiāⁿ. Sìn Chú ê lâng tio̍h chò sè-kan lâng ê kng, lâi chhoā lâng chhut bê-lō͘, piàn-oāⁿ o͘-àm m̄-hó ê si̍p-sio̍k, thoân hō͘ lâng chai sià-choē tit-kiù kàu khoài-lo̍k ê só͘-chāi, sī oá-khò Siōng-tè ê kiáⁿ Iâ-so͘ ê kong- lô; m̄-sī khò Hoê-siūⁿ Tō-sū ê hoat-le̍k.
Lūn chhiáⁿ Ang-î khan-bông
Sè-sio̍k lâng pē-bó koè-sin, iu-būn koè-thâu, mê-ji̍t su-siúⁿ pi-siong, ài chai bông-hûn ê kéng-hóng choáⁿ-iūⁿ, chiū chhiáⁿ ang-î lâi mn̄g; ì-sù sī bông-hûn ē tuì ang-î chiūⁿ-sin lâi kóng i ê kéng-gū, kiáⁿ-sun chiū thang chai i ū sím-mi̍h khiàm-khoeh kan-khó͘, choáⁿ-iūⁿ thang pó͘-chiok--i. Che sī īⁿ-toan.
Lâng sí lêng-hûn iû-chāi Siōng-tè hun-hoat, bē-tit ka-tī chú-ì, thái-thó ū sîn-hûn thang lâi tuì ang-î chiūⁿ-sin? Chiū siat-sú kiáⁿ-sun ū chîⁿ-châi chīn- chē, iā poê-pó͘ bông-hûn bē tio̍h. In-uī Siōng-tè sī ke̍k kong-gī ê Sîn, m̄ pí lâng ē mái-chiok--tit. Lō͘. 16:19-31.
Ū lâng mn̄g kóng, Sèng-chheh kì Sò- lô ông chhoē ang-î khan Sat-bó-ní ê sîn-hûn, to kó-jiân ū lâi; nā beh bô iáⁿ, só͘ kóng Sò-lô pē-kiáⁿ kap kun-peng ê sū, choáⁿ-iūⁿ ē lóng èng-giām? I Bó. 28: 7-19, 31:1-6. ìn i kóng, Chit chân tāi-chì ū khah, oh--tit. Ū lâng teh thó͘- siūⁿ lâi kóng, m̄-chai ē ēng-tit á-bē.
Sò-lô sī chi̍t kok ê ông. Sat-bó-ní sī Siōng-tè tī chèng peh-sèⁿ tiong só͘ tiōng-iōng ê chi̍t lâng. Koh chit pái sī Sò-lô ông ê boé-kio̍k, iā sī ū koan-hē ê sî-chūn. Kiám-chhái sī Siōng-tè sūn chit-ê ki-hoē thang hō͘ Sò-lô pī-pān koè-óng ê tāi-chì iā káⁿ. Tek-khak m̄-sī suî-piān lâng, chhìn-chhái sî lâi chò lóng ū iáⁿ; só͘-í lâng m̄-thang siū bê-he̍k.
Koh lán khoàⁿ Sèng-keng tio̍h put- chí chim-chiok sè-jī. Chhin-chhiūⁿ chi̍t- pái Siōng-tè hō͘ lî ē kap Pa-lân kóng-oē. Bîn 22:28-30. II Pí. 2:15, 16. He sī ū koan-hē iàu-kín ê sî lâi án-ni, iā sī ngó͘-jiân hi-hán ê sū. Taⁿ siat-sú ū lâng tuì lán kóng, Bó͘ uī ū cheng-seⁿ ē kap lâng piān-lūn kóng-oē; lán chiū sìn kóng, Ū iáⁿ, in-uī Sèng-keng iā ū kì lî ē kóng-oē; án-ni, kiám ē kóng--tit mah?
(āu-tiuⁿ beh koh ìn.)
漢羅（Ùi原文改寫）
論喪事
1890.06 第六十一張 p.46-48
論喪服，俗講孝服，kap孝內ê所做。
喪服無定規。送葬hit日孝男孝婦穿麻，戴麻是第一重ê服；其餘或是穿tē-á ，抑是穿白--ê，各照親疏來分別。父母孝著帶三年才褪，意思是嬰仔著吆、抱，3年才離腳手；所以帶3年孝來報答父母養育劬勞ê深恩大德。
帶孝ê大概不論男女，頭鬃尾、胳soh，鞋、帽、衣裳各有記認thang知。孝內身上bē帶得金銀玉器，bē穿tit綢緞彩色ê衣服，bē動tit樂器。有官職ê人bē做tit官，讀冊人bē考--tit，百姓人bē嫁娶--tit。無照án-ni行宜，算是不孝。逐項ê嚴謹，無m̄是表明憂悶，苦疼，悲傷ê心。
信主ê人辦理喪事ê代誌，若屬異端--ê自然m̄趁。有項雖然m̄是異端，也無的確著攏趁。若廢去喪服，就天理人情來論，敢無人會安心；既然無安心，自然著守。
有人問講，信主ê男女去送兄弟埋葬，到底著包白較好，抑是免包也會做--tit？應伊講，既然是送葬便是憂悶ê代誌，敢著有記認thang表明較合式；若無所分別，kap過路ê人有啥各樣--leh？ 羅. 12：15。
論土地墓仔
世俗tī正墓ê左爿，另外koh做一個細ê墓--仔，號做土地公墓仔；墓牌寫后土兩字；意思是將死人ê骨骸交土地公照顧保護。所以見有poē 墓也著祭伊。
Che是異端，信主ê人m̄免學in ê款。In m̄-bat上帝，扑算各位地方各有神teh管。土地公是料理hit號代誌，才有án-ni做。
論打桶ê因由
左傳講，天子死，7月日出葬。諸侯，5月日。大夫，3月日。讀冊人，一月較加。古人無liâm-piⁿ出葬，是因為等候外客ê人boē齊到，喪事boē齊便，m̄是因為chhoē風水。現時ê人打桶也有幾若因端。有ê因為beh運棺歸本鄉。有ê因為祖上boē歸土；譬諭公死boē歸土，就父死著táⁿ--teh 。有ê因為子孫出外。有ê因為beh chhoē好風水。因為風水來打桶，就是異端。
有人問講，埃及ê約瑟 m̄愛葬tī埃及，因為啥事？創。50：24-26。應伊講，因為深信上帝beh chhoā百姓出hia，m̄是因為地理ê好歹。來。11：22。
論拾骸遷葬，俗講拾風水
拾骨骸也有幾若因端。有ê因為墓離厝遠，歷年oh-tit巡視。有ê因為水崩、地陷。有ê因為家內lap-kha̍p ，抑是bē興旺發達。為著路遠、水崩、地陷是合宜。若因為人bē平安，抑是財物bē興旺，來對付父公ê骨頭，kā伊遷來徙去。He ！ m̄ 但異端，也是大不孝。
信主ê人知病痛死失，因為有罪。富貴榮顯是tuì上帝賞賜。自然m̄信異端，也m̄趁俗。
論kuì紙poē墓
新墓歷年辦禮物去孝，號做poē墓。舊墓用紙聯去teh tī墓頂，號做kuì紙。Kuì紙有幾若ê意思。有ê講，是kā死人號地；有ê講，是kā死人庭厝；有ê講，是做記認hō͘人知，hit個墓iáu有子孫。Che是異端，也無道理。
若講是號地，就會害亡魂相爭相扑；因為去kuì紙有ê代先，有ê路尾，自然kuì了會貪來貪去。若講是庭厝，更較不通；因為紙木tâm就爛去，怎樣會抵當雨水？
論開明路，俗講開魂路
請和尚道士來讀經懺，號做開魂路。食菜ê人就請菜友來放伴做。或是做三暝日，或是五暝日，照價錢ê濟少來抽替。意思是子孫有燒濟濟金銀紙，號做庫錢；以及紙糊ê金山、銀山、大厝、池亭、水閣，逐項ke-si業物，奴才女婢。動和尚道士ê功力，超渡亡魂出艱苦，得著快活。
這號ê代誌世俗明理ê人也知是假，不過hō͘風俗所把縛，無真理ê氣力hō͘人好膽放煞tiāⁿ-tiāⁿ。信主ê人著做世間人ê光，來chhoā人出迷路，變換烏暗m̄好ê習俗，傳hō͘人知赦罪得救到快樂ê所在，是倚靠上帝ê子耶穌ê功勞；m̄是靠和尚道士ê法力。
論請尪姨牽亡
世俗人父母過身，憂悶過頭，暝日思想悲傷，ài知亡魂ê境況怎樣，就請 ang姨來問；意思是亡魂會tuì ang姨上身來講伊ê境遇，子孫就thang知伊有甚物欠缺艱苦，怎樣thang補足--伊。Che是異端。
人死靈魂由在上帝分發，bē-tit家己主意，thái-thó有神魂thang來tuì尪姨上身？就設使子孫有錢財盡濟，也陪補亡魂bē著。因為上帝是極公義ê神，m̄比人會買囑 --tit。路。16：19-31。
有人問講，聖冊記掃羅王chhoē尪姨牽撒母耳ê神魂，to果然有來；若beh無影，所講掃羅父子kap軍兵ê事，怎樣會攏應驗？伊母。28：7-19，31：1-6。應伊講，這層代誌有較oh--tit。有人teh土想來講，m̄知會用tit 抑bē。
掃羅是一國ê王。撒母耳是上帝tī眾百姓中所重用ê一人。Koh這擺是掃羅王ê尾局，也是有關係ê時陣。Kiám-chhái是上帝順這個機會thang hō͘掃羅備辦過往ê代誌也敢。的確m̄是隨便人，chhìn-chhái時來做攏有影；所以人m̄-thang受迷惑。
Koh咱看聖經著不止斟酌細膩。親像一擺上帝hō͘驢會kap巴蘭講話。民22：28-30。II 比。2：15，16。he是有關係要緊ê時來án-ni，也是偶然希罕ê事。今設使有人tuì咱講，某位有精牲會kap人辯論講話；咱就信講，有影，因為聖經也有記驢會講話；án-ni，敢會講--tit嗎？
(後張beh koh印。)